Bileşik Nedir? Kimyada Organik Ve İnorganik Bileşikler Özellikleri, Formülleri Nelerdir?
İlkokul yıllarında fen bilgisi, lise yıllarında da sayısal bölüm okumayı tercih edenler için kimya derslerinde karşımıza çıkan konulardan biri de bileşiklerdir. Kimi öğrenciler için sevilen kimi öğrenciler için ise tatsız bir konu olan bileşikler dersten öte hayatımızın bütününü oluşturan önemli maddelerdir. Peki, bileşik nedir? İnorganik ve organik bileşikler nelerdir?
100'ün üzerinde bileşik olduğu bilinmektedir. Bileşikler farklı elementlerin bir araya gelmesi ile oluşmuş birbirinden bağımsız ve farklı maddelerdir. Hepsini tek tek bilmek zor olsa da hayatımızdaki yerleri oldukça önemlidir. Peki, bileşikler nelerdir? İşte, bileşiklere dair tüm detaylar...
Bileşik nedir?
Bileşik kelimesi TDK'ya göre; kimyasal tepkimeler sonucu iki veya daha çok elementten oluşan ve bunlardan bağımsız fiziksel ve kimyasal nitelikler gösteren madde anlamına gelmektedir. Çoğunluğu moleküler yapıda olan bileşikler kimyasal yöntemlerle bileşenlerine ayrılabilir ama fiziksel yöntemlerle bileşenlerine ayrılamazlar.
Organik bileşikler nelerdir?
Organik bileşikler; karbonhidrat, protein, yağ vb. yapılarda temel element olarak hidrojen oksijen ve karbon içeren ve canlılar tarafından üretilebilen bileşiklerdir. Organik bileşiklerin yapısına azot, fosfor ve kükürt gibi bazı maddeler de katılabilmektedir. Canlılarda bulunan organik bileşikler ise şu şekildedir; karbonhidrat, protein, yağ, vitamin, nükleer asitler, hormonlar ve enzimlerdir.
İnorganik bileşikler nelerdir?
İnorganik, kelime anlamı olarak organik olmayan anlamına gelmektedir. İnorganik bileşikler, canlıların kendilerinin sentezleyemeyip dışarıdan hazır olarak aldıkları bileşiklerdir. İnorganik bileşikler, organik bileşiklerden farklı olarak hem canlı hem de cansız ortamda bulunabilmektedirler.
Canlıların ihtiyaç duydukları maddeler olan inorganik bileşikler karbon elementine sahip değillerdir. Yani karbon elementine sahip olmayan her madde inorganiktir. Besin olarak kullanılan inorganik bileşikler ise; su ve minerallerdir.
Bileşik formülleri ve özellikleri?
- NH3 - Amonyak
- CuSO4 - Bakır Sülfat
- KNO3 - Potasyum Nitrat
- HNO3 - Nitrik Asit (Kezzap)
- NaOH - Sodyum Hidroksit
- NaCl - Sodyum Klorür
- H2SO4 - Sülfirik Asit
- Ca(NO3)2 - Kalsiyum Nitrat
- Mg(OH)2 - Magnezyum Hidroksit
- Na2CO3 - Sodyum Karbonat
- NaHCO3 - Soyum Bikarbonat
- MnO4 - Manganat
- PO4 - Fosfat
- ClO4 - Klorat
- SO4 - Sülfat
- SO3 - Sülfit
- CO3 - Karbonat
- NO2 - Nitrit
- NO3 - Nitrat
Bazı bileşikler ve kullanım yerleri
- H2O-Hayatın temel besin maddelerinden biridir.
- NH3-Temizlik malzemeleri, gübre yapımı ve patlayıcılarda kullanılır.
- SO2--Şeker üretiminde kullanılır. Asit yağmuruna ve hava kirliliğine neden olur.
- HCl- Temizlik malzemelerinde kullanılır.
- CO2-Gazlı içeceklerde ve yangın söndürme tüplerinde kullanılır.
- C6H12O6-Vücudun temel ihtiyaç maddelerinden biridir ve besin maddelerinde bulunur.
- NH3-temizleyicilere, deterjanlara katılır. Amonyum tuzu ve nitrik asit oluşumu için kullanılır.