Bilimsel Gösterim Nedir, Nerelerde Kullanılır? Bilimsel Gösterim Hesaplama ve Örnek Sorular
Bilimsel gösterim, 8. sınıf matematik dersi konularından birisidir. Bilimsel gösterim özünde bir sayıyı, 10 sayısının kuvvetleri cinsinden ifade etmektir. Bilimsel gösterime günlük hayatta pek ihtiyaç duyulmamakla birlikte, fizik, astronomi, kimya ve biyoloji alanlarında bilimsel gösterimden yararlanılmaktadır. Bilimsel gösterim nedir? Bilimsel gösterim hesaplama nasıl yapılır? Aşağıda bilimsel gösterim ile alakalı tüm soruların cevaplarını bulabilirsiniz.
Genellikle fizik, kimya ve biyoloji gibi alanlarda kullanılan bazı uzun sayıları, üslü bir sayı haline getirmeden yazmak zordur. Bu durumlarda bilimsel gösterimden faydalanılmakta ve sayı, 10 sayısının katları halinde gösterilerek yazılmaktadır. Yani bilimsel gösterimden faydalanılmaktadır. Peki bilimsel gösterim aslında nedir? Aşağıda bilimsel gösterim konu anlatımını bulabilirsiniz.
BİLİMSEL GÖSTERİM NEDİR?
Bilimsel gösterim; bir sayının 10'un kuvvetleri halinde gösterilmesidir. Bu gösterim sayının çok büyük yahut çok küçük olması durumunda kullanılmaktadır. Bilimsel gösterim aslında bir standarttır ve insanın hayatını kolaylaştırmaktadır. Örneğin ışık hızı ile bir işlem yapılması yahut bir formül oluşturulması gerektiğini düşünelim. Işık hızı yaklaşık olarak 300.000.000 m/s'dir. Böyle bir sayı ile bir işlem yapmak yahut bir formül yazmak oldukça karışık ve zorlu olacaktır. Böyle bir durumda bu sayıyı ifade etmek için bilimsel gösterimden yararlanılmaktadır. Işık hızının bilimsel gösterimi 3.108 şeklindedir. Çünkü 300.000.000 sayısı; 3 ile 100.000.000 sayısının çarpılmasından meydana gelmektedir. 100.000.000 sayısı 108'e denk gelmektedir. Yani bilimsel gösterim ile, işlemin gösterimi basitleştirilmektedir ve sayı 10'un kuvvetleri şeklinde yazılmaktadır.
BİLİMSEL GÖSTERİM NERELERDE KULLANILIR?
Bilimsel gösterim genellikle fizik, kimya, astronomi ve biyoloji gibi alanlarda kullanılmaktadır. Bir sayının yazımı yahut formülünün gösterilmesini kolaylaştırılması amacı ile kullanılmaktadır. Eğer bir sayının yazımı çok uzun ise, o işlemi anlamak daha zor olacaktır. Bu nedenle o sayının kısa gösterimini kullanmak daha yararlıdır. İşte bu durumlarda devreye bilimsel gösterim girmektedir.
NEGATİF SAYILARIN BİLİMSEL GÖSTERİMİ OLUR MU?
Negatif sayıları da bilimsel gösterim ile ifade etmek mümkündür. Negatif sayılardan kasıt, sayı doğrusunda 0'ın solunda bulunan sayılardır. Bu sayıların başında "-" (eksi) işareti bulunmaktadır. Bilimsel gösterimde de sayının negatif olduğunu belirtmek için gösterimin sol başına "-" (eksi) işareti getirilmektedir. Örnekle göstermek gerekirse -800 sayısının bilimsel gösterimi -8.102 şeklinde olacaktır.
BİLİMSEL GÖSTERİM HESAPLAMA
Bilimsel gösterim hesaplamak aslında oldukça kolaydır. Verilen sayıdaki 0'ların (sıfırların) sayısı, 10 sayısının üssünü oluşturmaktadır. Bunu bilimsel gösterim örnekleri ile anlatmak daha yararlı olacaktır.
- Örneğin; 50.000 sayısını bilimsel gösterime çevirelim. 50.000 sayısında toplamda 5 adet sıfır bulunmaktadır. Yukarıda da belirtildiği üzere, sıfırların sayısı 10 sayısının üssünü oluşturacaktır. Yani 50.000 sayısının bilimsel gösterimi 5.105 olacaktır.
- Bir başka örneği ise 0,000001 sayısı ile verelim. 0,000001 sayısında 6 tane sıfır bulunmaktadır. Bu sayının bilimsel gösterimi 10-6 şeklinde olacaktır.
- Negatif sayıların bilimsel gösterimine de örnek vermek gerekirse; -30.000 sayısını ele alalım. Bu sayıda 4 adet sıfır bulunmaktadır. Yani 10 üzeri 4 olacaktır. Lakin sayı negatif olduğu için bunu da belirtmek gerekecektir. O halde bu sayının bilimsel gösterimi -3.104 şeklinde olacaktır.
BİLİMSEL GÖSTERİM SORULARI
1. Bir kuş tüyünün kütlesi 0,000005 gramdır. Bu kuş tüyünün kilogram cinsinden bilimsel gösterimi ne kadardır? (TEOG 2013)
A) 5.10-9 (Doğru cevap) B) -5.109 C) 5.109 D) 5. 10-8
2. 0,000018 sayısının bilimsel gösterimi a.10x ve 0, 005 sayısının bilimsel gösterimi b.10y şeklindedir. Buna göre aşağıdakilerden hangisi doğrudur? (TEOG 2014)
A) x>y B) b>a (Doğru cevap) C) a bir doğal sayıdır D) x bir doğal sayıdır