Bosna Savaşı'nı sona erdiren antlaşma, Paris'te imzalanmıştır. Bosna Hersek Savaşı kimler arasında yapıldı diye soranların, Doğu Avrupa'ya bakmaları gerekir. Nedenlerini daha iyi öğrenmek için Bosna Savaşı nasıl başladı ve kaç yıl sürdü sorusunun yanıtı aranmalıdır. İşte Bosna Hersek Soykırımı ile ilgili detaylar…
Bosna Savaşı Sonuçları Nedir?
Bosna-Hersek, stratejik konumu nedeniyle her zaman ayrı bir öneme sahip olmuştur. Halkının büyük bir çoğunluğunu, Müslümanlar, Ortodoks Sırplar ve Katolik Hırvatlar oluşturur. Bosna Hersek'i, 6 Nisan 1992 ile 14 Aralık 1995 arasında parçalayan savaş, Avrupa'da kitlesel şiddetin ortaya çıkmasına neden olduğu için çok sert bir etki yaratmıştır. Dört yıl boyunca süren savaş, yaklaşık 312 bin Müslümanın hayatını kaybetmesine, 200 bine yakın kişinin kaybolmasına ve iki milyon kişinin göç etmesine neden olmuştur. Cesetleri ortadan kaldırmak ve delilleri karartmak isteyen Sırplar, toplu mezarlar kazmış ve cesetleri sürekli taşımak zorunda kalmıştır.
Bosna Hersek topraklarında yaşayan ve azınlık durumunda olan Sırplar, Sırbistan'ın desteğini alarak siyasi amaçlar taşıyan bir iç savaş çıkarmıştır. Boşnaklara soykırım yaparak cinayetler, zulümler ve zorla yerinden etmeler ile birlikte onları bir felakete sürüklemiştir. Sırplar tarafından kasıtlı uygulanan bu politika karşısında, uluslararası toplum sesini yeterince çıkarmamıştır. 14 Aralık 1995'te imzalanan Dayton Anlaşması ile sona eren Bosna Hersek Savaşı, büyük bir kitlesel yıkıma neden olmuştur. Bununla birlikte, Bosna Hersek toprakları Sırplar ve Boşnaklar arasında paylaştırılmıştır. Soykırım suçu olması nedeniyle, Sırbistan birçok kez dava edilmiştir. Fakat, bu mahkemelerde Sırbistan Cumhuriyeti soykırımdan sorumlu tutulmamıştır. Bu ise Bosna Hersekli Müslümanların, tazminat talebinde bulunmalarına engel olmuştur. Savaş boyunca, Avrupa ve NATO müdahale edebilecek güçte iken duruma sessiz kalmış ve Müslümanların öldürülmelerini izlemiştir.
Yugoslavya, Hırvatistan ve Bosna Hersek arasında imzalanan Dayton Anlaşması maddeleri arasında aşağıdakiler yer alır.
Bosna Hersek toprakları, Sırplar ve Boşnaklar arasında bölünecektir.
Boşnakların kuracağı ve bizzat onlar tarafından yönetilecek devletin adı, Bosna Hersek olacaktır.
Bosna Hersek'in yeni bir anayasası olacaktır.
Yugoslavya'nın silah ambargosu sona erecektir.
İki ülke sınırlarında 60 bin asker bulunacak ve barış ortamının korunması sağlanacaktır.
Bosna Hersek Savaşı Neden Çıktı?
Yugoslavya'yı oluşturan halkları etkisi altına alan milliyetçilik duygusu, devletin dağılmasının yolunu açmıştır. Bağımsızlığını ilk kazananlar, Hırvatistan ile Slovenya olmuştur. Bosna Hersek'te yaşayan Sırplar, Yugoslavya'nın bütünlüğünün korunmasından yana tavır koymuşlardır. Buna karşın Müslüman Boşnaklar, tıpkı Hırvatlar gibi ayrı bir devlete sahip olmayı istemişlerdir. İşte tam bu noktada, Bosnalı Sırplar ile Boşnaklar arasındaki çatışmanın tohumları ekilmiştir. Bağımsızlığa ilişkin yapılan referandumdan, Boşnakların lehine bir karar çıkmıştır. Fakat bu kararın, Bosnalı Sırplar tarafından hazmedilmesi zor olmuştur. Öte yandan, din faktörü de Boşnaklara karşı bilenmeleri için yeterli olmuştur. Sırplar aynı şekilde, mezhep farklılığı yüzünden Hırvatlarla da fikir ayrılığı yaşamıştır. Çünkü, Sırplar Ortodoks iken, Hırvatlar ise Katoliktir. Tüm bunlar, Boşnaklara yapılan soykırıma zemin hazırlamıştır.
