Brahma Nedir? Brahmanlar Kimdir, Hangi Dine Mensuptur, Hindistan Kast Sisteminde Yeri Ne?

Mehmet Bahaettin'in "Yeni Türkçe Lugat" eserinde ilk defa geçen Brahma, Asya kıtasında sık rastlanan dinler arasında yer alır. Sözlük anlamı olarak alimler sınıfında yer alan, ona mensup olan kişi anlamına gelen Brahma Hindu dininde önemli bir yere sahiptir. Özellikle Hindistan kast sisteminde de belli bir yeri vardır. Diğer inanışlarla karıştırılmaması gereken Brahmanizm nedir, Brahma kime denir ve Brahmanizm hangi uygarlığa aittir?

Brahma Nedir? Brahma Kime Denir?

Çoklu dinler arasında yer alan ancak bir bakıma tek tanrı inancını da gösteren Brahma, Hindu dininde yer alır. "Yaratılış Tanrısı" olarak tanımlanan Brahma aslına bakılırsa Şiva, Vişnu ve Trimurti olarak isimlendirilen tanrı üçlemesine verilen bir isimdir. Aynı zamanda Manu'nun babası anlamına da gelmektedir. Hindu felsefesinde önemli bir yer edinen Brahma kavramı tün insanların ilk ceddine işaret eder. Resmedilişine bakıldığında 4 el, 4 bacak ve 4 yüz şeklinde tasvirlere rastlanabilir. Hatta Kuzey Hindistan'da resmedilişine beyaz sakal eklemesi yapılır. Buradaki beyaz sakal sonsuz yüce varlığı simgelemek için kullanılır.

Yaratılış Tanrısı olarak kabul edilen Brahma inancını kabul eden, kendini bu inanışa adayan, tüm hayatını buna göre düzenleyen kişilere Brahma ya da Brahman ismi verilir. Bir bakıma bu inanışa sahip kişiler için söylendiğini dile getirebiliriz. Öte yandan bu inanışın din adamları da yine aynı isimle anılır.

Brahmanizm Nedir?

Brahmanizm, Sanskritçe dilinde "yüksek bir sesle çağırma, bağırma, seslenme, söyleme, güçlü olmak" gibi çeşitli anlamlara gelmektedir. Dini olarak ele alındığında "kutsal kudret, yüce gerçek" anlamlarına gelmektedir. Zaman içerisinde önemi giderek artan ve kendini böyle yüce bir inanışa adayan insanları temsil etmeye başlamıştır.

Her ne kadar çok tanrılı bir din olarak adlandırılıyor olsa da gerçek Brahmanistler sadece tek tanrıya inanır. Lakin dinin içerisinde söz konusu tanrının sıfatlarına da inanıldığı için çok inanışlı bir din gibi görülür.Hindistan'da çok sık rastlanılan bu özel dini inanış zamanla farklı birçok yorumlamaya açık hale gelmiştir. Bu değişimlerin en büyüğü tanrının insan bedenine girmesi şeklinde yorumlanır.

Brahmanizm Hangi Uygarlığa Aittir?

Brahmanlar kimler diye araştırılacak olursa üst sıraları elbette Hindistan'da yaşayan ve bu inanışa devam eden kitleler gösterilebilir. Öte yandan Brahma inancının en yaygın olduğu uygarlıklardan bir tanesi de İran'dır. Hindistan'da yer alan zengin ve soylu kitlenin yoğun rağbet gösterdiği Brahmanizm Hindistan'ın en eski ırkları tarafından ortaya atılan inanışlar arasındadır. Oldukça köklü bir geçmişi olan Brahma Milattan Önce 2500'lü yıllara kadar uzanır. Günümüzde at kurbanlarının yapıldığı ve ibadet olarak genellikle yoga kullanıldığı görülür. Özellikle münzevi bir hayat anlayışını benimseten bu inanış için yoga yapan kişilerin çok daha kolay üst seviyelere çıkabileceğine inanılır.

Brahma ve Kast Sistemindeki Yeri

İnsanları ekonomik, sosyal ve kültürel anlamda sınıflara ayıran kast sistemi brahma inancıyla da bir bakıma örtüşüyor. Genel olarak tanrının yani gerçek özün insanın içinde olduğu manasını taşıyan Brahma bir bakıma kast sistemiyle çelişiyor. Öyle ki kişilerin içinde bulunduğu durumlarına göre sınıflandırmalara tabi tutulması ve keskin çizgilerle ayrılması dini inanışlarına da yansıyor. Buna göre Brahma'nın Hindistan kast sistemindeki yeri kutsal metinler için 4 farklı sınıflandırılmaya tabi tutuluyor. Bu sınıflandırmalara göre;

Brahmanlar (din adamları)

Kşatriyalar (savaşçılar ve asil aileler)

Vaisyalar (ticaret ve ziraat ile uğraşanlar)

Sudralar (işçi sınıf) keskin çizgilerle ayrılıyor.

Bu ayrıma göre Brahmanizm sadece en üst sınıf yani Brahmanlar için geçerli gibi görülüyor. Keza onların bu inanışta elde ettiği imtiyazlar ve önem seviyeleri diğer gruplardan çok daha üstün.