Cebri İcra Nedir? Cebri İcra Kaça Ayrılır, Örnekleri Neler ve Haciz İle Arasındaki Fark Nedir?

Devlete olan bir borç üzerinden meydana gelen cebri icra, yasal sürecin ilerlemesi şeklinde devam eder. Bu durum genelde devlete borçlu olan bireyleri ilgilendirir. Ödenmediği durumunda da haciz yolunda ilerlenmeye devam eder. Hacizle benzer kavramlar olsalar da belirli farklılıkları bulunmaktadır. Hukukta cebri icra ne demek konusu da merak edilmektedir. Kısaca bahsetmek gerekirse, "zorla uygulanma" durumu olarak anlatılabilir. Hadi gelin cebri icra nedir adlı yazımızı beraber inceleyelim.

Cebri İcra Nedir?

Zor kullanılarak yerine getirmek anlamı taşıyan cebri icra, devlete karşı borçlu olan bir kişinin borcunun ödememesi durumunda ortaya çıkan bir yaptırımdır. Hukuki unsurların varlığı oluşumunda devlet iradesi aracılığı ile borcun alınması anlamına gelmektedir. Bu işlem kanunlara dayanarak yapılmaktadır, bireylerin bu yaptırıma saygı göstermesi ve riayet etmesi gerekmektedir. Toplumsal düzen ve barışın sağlanmasın için hukukun bireylere yardım olarak gösterdiği müeyyidelere başvurulması gerekir.

Cebri icra bireyin borcu kadar mal varlığına el koymak anlamına gelmektedir.

Cebri İcra Kaça Ayrılır ve Çeşitleri Neler?

Cebri icra ikiye ayrılmaktadır. Bunlar cüzi icra ve külli icra olarak ayrılır. Cüzi icra ferdi icra takibi olarak da isimlendirilmekte, külli icra ise toplu icra/iflas olarak ta bilinmektedir.

Cüz-i İcra

Cüz-i icra yaptırımında borçlunun karşısında birden fazla alacaklı bulunabilir. Ancak bu yöntemde, borçlu olan kişi bir şirket ise alacak miktarının borçlunun sahip olduğu malvarlığının tamamını değil de bir kısmını kapsadığı belirtilir. Alacaklılar borçlu olan kişiye karşı icra takibi başlatır. Takip kesin bir hal aldığı zaman borçlu olan bireyin borca yetecek kadar malı haciz edilir ve haciz edilen bu mallar satışa sunulur. Satıştan elde edilen para ise borçlunun alacaklılara olan borcu ödenir. Cüz-i icra kendi içerisinde 4 farklı şekilde incelenmektedir.

İlamlı İcra

Bir hakkı yenilen bir kişinin bu ihlalin önüne geçilmesi ve eski haline getirilmesi için mahkemeye başvurabilir. Eğer haklı çıkarsa bu işlem kayıt altına alınır. Ve icra takibi başlatılır. Mahkeme kararı ile yapılan bu icra takibine ilamlı icra takibi adı verilir.

İlamsız İcra

Bu icra takibi yoluna sadece para ve teminat borçları için başvurulabilir. Bu icra takibi yolu için mahkeme kararı gerekli değildir.

Rehnin Paraya Çevrilmesi Yoluyla Takip

Bir borç alacak kişinin alacağı rehin ile alınmış olabilir. Rehin ile alınmış alacaklarda icra yoluna başvurmak isteyen alacaklı birey ancak bu özel yola başvurarak alacağını tahsil edebilir.

İhtiyaci Haciz

İhtiyati hacir bir hukuki koruma tedbiri olarak bilinir. İhtiyati haciz müessesesi ile geçici koruma sağlamak en temel amaçlardandır. Alacaklı kişi ise henüz takip kesinleşmeden haciz talep etme hakkına sahip olamaz. Fakat takip kesinleşene kadar borçlu olan kişi borcunu ödemekten kaçmak için malvarlığını başka birisine devredebilir.

Külli İcra

Külli icrada ise takip yolunda borçlu olan kişinin karşısında tüm alacaklılar bulunur. Aynı zamanda borç miktarı borçlunun tüm varlığına tekabül eder. Yani bir nevi iflas yoludur. Bu icra yoluna sadece iflasa tabi olan borçlular için başvurulabilir.

İflas takibinde borcu olan kişinin tüm varlıkları satılarak bütün alacaklıların alacağı miktarlar geri verilir. Fakat mülklerin sonucunda borçlar karşılanmıyor ise, para alacaklılara alacak para ve imtiyazlarına oranla dağıtılmaktadır.

Cebri İcranın Haciz İle Arasındaki Fark Ne?

Borçlunun borcuna yetecek kadar malı ya da hakkına hukuk tarafından el konulmasına haciz denmektedir. Borçlunun borcunu ödemediği durumda oluşan icra yolu ile hak sahibi durumunda olduğu mülklere zorla el konulmaktadır. Haciz de icra yolundan bir sonraki adım olarak adlandırılır. Yani malların el konulmasına ve satılarak alacaklıya geri verilmesine denir. Bir farklı cümleyle, haciz cebri icranın içerisinde ve onun devamında olan bir yaptırım olarak adlandırılır.