Çekim Eki Nedir? Fiil Ve İsim Çekim Ekleri Nelerdir, Kaça Ayrılır?
Dilimizde pek çok ek vardır. Bu ekler temel olarak yapım ekleri ve çekim ekleri olarak ikiye ayrılmıştır. Geniş bir alanı kapsayan çekim ekleri, cümlede anlam değişikliğine neden olmaz. Türkçede önemli bir yere sahip çekim ekleri pek çok kez karşımıza çıkmıştır. Bu konuyu merak edenler, çekim eki nedir sorusunu sorarlar. Çekim eki, yapım ekine göre farklı özellikleri kapsar. Peki, Çekim Eki Nedir? Fiil ve İsim Çekim Ekleri Nelerdir, Kaça Ayrılır? İşte cevapları…
Türkçede ek konusu çok karıştırılan fakat bilinmesi gereken konulardan birisidir. Dilimizde ekler temelde yapım eki ve çekim eki olarak iki başlıkta ele alınmıştır. Yapım ekiyle karıştırılan çekim eki, ek gelince anlam değişikliği yaratmaz. Fakat yapım ekinde kelime türetme amacı taşır. İkisinin arasındaki en büyük fark budur. Çekim konusu pek çok yerde kullanılır. Kelimeye gelen ekler, cümleye farklı özellikler katar. Son derece önemli olan çekim eki konusu nedir sorusuyla pek çok kez karşımıza çıkacaktır. Çekim ekleri sonuç olarak, bir kelimenin anlamını değiştirmez fakat cümlenin nasıl sonuçlanacağında büyük rol oynar.
Çekim Eki Nedir?
Çekim eki, kelimelerin çekimlenerek farklı yerlerde ve görevlerde kullanılmasını sağlayan eklerdir. Bu ekler cümle içerisinde kelimelerin diğer kelimelerle bağ kurmasını sağlar. Aynı zamanda bu ekler, kelimelerin cümlede görev almasını, halini, sayısını, zamanını, şahsını belirler. Böylece kök veya gövde halindeki kelimeler, çekim eklerini aldıklarında diğer kelimelerle bağlanır.
Çekim ekleri aynı zamanda yeni kelimeler türeten ekler değildir. Yani bu ekler, kelimenin anlam ve türlerini değiştirmez. Çekim ekleri temel olarak ikiye ayrılır. Bunlar; fiil çekim ekleri ve isim çekim ekleridir.
Fiil Çekim Ekleri
Fiilin kök ve gövdelerine eklenerek, fiillerin zamanını, yapılış şeklini ve şahsını belirleyen eklere fiil çekim ekleri denir. Bu çekim ekleri; haber kip ekleri dilek kip ekleri, şahıs ekleri, olumsuzluk eki, soru eki ve ek-fiildir.
Haber kip ekleri, fiillerin zaman anlamı taşıyan hallerinden birisidir. Dilek kip ekleri, diğer adıyla tasarlama ekleri fiillerin gereklilik, istek, şart veya emir bildiren hallerinden birisidir. Şahıs eki, yüklemin kişisini belirten eklerdir. Türkçedeki bu şahıs ekleri -m, -im, -n, -in, -sin, -k, -iz, -niz, -iniz, -siniz, -ler ve -sinler'dir.
İsim Çekim Ekleri Nelerdir?
İsim çekim ekleri, isim veya isim soylu kelimelerin sonuna gelerek onları diğer isimlere, edatlara ve fiillere bağlayan, cümle içerisindeki görevleri belirleyen, ait oldukları kişileri belirten ve isimlerin çeşitli durumlarını belirten eklerdir.
İsim çekim ekleri genel olarak, iyelik ekleri, hal ekleri, tamlama ekleri ve çoğul ekleri olarak 4 çeşide ayrılır. İyelik ekleri; ben-sen-o-biz-siz-onlar şeklindedir. İsim çekim eklerinde hal ekleri 5'e ayrılır. Bunlar; ismin yalın hali, i hali, e hali, de hali, den hali şeklindedir. Tamlama ekleri sadece isim tamlamalarında kullanılır. Çoğul ekler ise, -ler -lar ekleridir.