Desikatör Nedir? Laboratuvarda Desikatör Ne İçin Kullanılır ve Ne İşe Yarar?

Hiçbir yerde değilse bile laboratuvar ortamında karşımıza çıkan bir alet olan desikatör nedir diye merak edebilirsiniz. Eğer bu kişilerdenseniz doğru haber kanalındasınız. Sizler için desikatör ne işe yarar, nasıl çalışır gibi soruların cevaplarını bulduk. Bunun yanı sıra desikatör ne için kullanılır diye de araştırmamızı yaptık. Araştırmalarımızın sonuçlarını için içeriğimizin kalan kısmına inin ve desikatör nedir öğrenmiş olun.

Desikatör Nedir?

Desikatörler, neme duyarlı maddeleri başka bir kullanıma kadar korumak için kullanılan, içerisinde kurutucu içeren sızdırmaz kaplardır. Yani basit bir şekilde, maddeler için kuru bir atmosfer sağlayan kapalı kaplardır. Taban kısmında kalsiyum klorür (CaCl2) vb. nem çekici (desikant) maddeler olduğu için nem oranı çok düşük ve ağzı sıkı kapatılabilen aletlerdir. Genellikle katı maddelerin kurutulmasında "desikatör" kullanımı yaygındır. Sıvı maddelerin kurutulmalarında ise, anorganik yapıda bazı özel "nem çekici kimyasalların sıvı içine atılmaları" yoluna gidilir.

Dış atmosfer koşullarında etkilenen kimyasal madde veya gereçler içinde saklanır. Desikatörler kimyasal madde veya gereçleri kurutmak için değil onların kuruluğunu korumak amacıyla kullanılır. Desikatör içinde havanın kuruduğu, "kurutucu " adı verilen maddeler ile sağlanır. Bunlar nem çekici maddelerdir. En çok kullanılan kurutucular aşağıdaki gibidir.

- Susuz Kalsiyum Klorür

- Silikajel

- Magnezyum perklorat trihidrat

- Susuz kalsiyum sülfat

- Derişik Sülfürik asit

- Baryum perklorat

- Magnezyum perklorat

- Fosfor pentaoksit

Desikatörlerin, normal desikatör ve vakum desikatörü olmak üzere iki ana türü bulunur. Desikatörlerdeki nemsiz kuru ortamın sürekliliğini sağlamak için, dibindeki nem çekici (desikant) maddenin belirli aralıklarla değiştirilmesi gereklidir. Bu amaçla desikatöre yeni ve taze bir miktar desikant ilave edilebilir veya kullanılan desikant ısıtılarak neminden arındırılır. Bu işleme ısıtma yoluyla rejenerasyon denir. Desikatörler hem nemli maddelerin (katı) kurutulmaları hem de kurutulmuş kimyasalların güven içinde nemden uzak saklanmaları amacı ile kullanılabilirler.

Vakumlu desikatörler ise, kapağında vakum musluğu bulunan ve bir pompa yardımı ile havası boşaltılabilen desikatörlere denir. Normal desikatörlere kıyasla vakum desikatörlerinde çok daha verimli bir kurutma yapılır. Ancak bu desikatörlere vakum uygularken veya vakumu boşaltmak için musluğu açarken, çok dikkatli olmalıdır.

Desikatör içindeki havanın nemden arındırılması en kuvvetli kurutucu kullanılsa bile bir zaman beklemesini gerektirir. Çünkü kurumanın sağlanması 2-3 saati alabilir. Desikatörün işlevini tam olarak yerine getirebilmesi için kullanım sırasında kapağının kapalı olması kullanım sonunda madde alındıktan sonra kapatılması ve ıslak maddelerin desikatöre konulmaması gerekmektedir.

Bir desikatör kapak ve gövde olmak üzere iki kısımdan oluşur. Gövdede kurutucunun konulduğu bölme ve gözenekli porselen altlık bulunur. Nemden korunacak maddeler bu altlık üzerine konur.

Desikatör Nasıl Çalışır?

Desikatörü ilk kullanıma hazırlamak için kapağı açıldıktan sonra içi tamamen boşaltılmalıdır. Önce su, daha sonra gerekiyorsa deterjan veya sabunla yıkanır. Kurulandıktan sonra tamamen kurutulmalıdır. Huni şekli de katlanmış bir kağıt parçası ile örneğin susuz kalsiyum klorür kimyasalı desikatörün alt kısmındaki, kurutucu için yapılmış olan bölmeye boşaltılır. Böylece yaklaşık 1 cm kalınlığında olmak üzere kurutucu dibe yerleştirilmiş olur. Daha sonra porselen altlık yerleştirilip desikatörün kapağı kapatılır.

Kapağın rahatlıkla açılmasını sağlamak için çevresine az miktarda vazelin sürülebilir. Çok sıcak kap doğrudan desikatöre konmaz. Önce dışarıda 60-70 C'ye kadar soğutulur ve daha sonra konur. Eğer sıcak madde doğrudan desikatöre konur ve kapağı hemen kapatılırsa içindeki hava genleştiğinden kapağın yere düşüp kırılmasına neden olabilir. Desikatörün kapağı yere paralel bir şekilde açılıp kapatılarak genleşen havanın dışarıya çıkması sağlanıp daha sonra kapatılması daha doğru olacaktır. Ancak bu kez desikatörü soğuduktan sonra içeride hava boşluğu oluşacağından kapağı açmak güçleşir. Eğer çok sıcak bir kabın mutlaka desikatöre konulması gerekiyorsa desikatörün kapağı hafif açık bırakılarak 60-70 C'ye kadar soğutulmasını bekleyip daha sonra kapağın kapatılması gerekir.

Desikatöre nemli bir madde konulmamalıdır. Bu kurutucunun kısa sürede doygunluk noktasına gelmesine, dolayısıyla işlevini yerine getirmemesine neden olur.