20 milyondan fazla öğrenci geçen hafta karnelerini alarak 15 günlük yarıyıl tatiline girdi. Tatilde çocuklar ve gençler zamanlarının önemli bölümünü evlerde tablet, bilgisayar ya da akıllı cihazlarıyla oyun oynayarak geçiriyor. Ancak internet sanıldığı kadar masum değil. Dijital dünya kimlik hırsızlıklarından yasadışı kumar batağına kadar onlarca tehlike barındırıyor. Peki internette çocuklar en çok hangi risklerle karşılaşabilir? Veliler çocuklarını bu tehlikelerden korumak için neler yapmalı? Siber güvenlik şirketi ESET çocukların dijital dünyada karşılaşabileceği riskleri 5 maddede listeledi ve bu risklerden korunmaya yönelik ebeveynlere şu önerilerde bulundu:
1- ZARARLI YAZILIMLAR: Virüs, truva atı, solucan gibi zararlı yazılımlar en yaygın online risklerdir. Çocuklar, genellikle onlar için hazırlanmış sahte oyun sitelerinde bu yazılımlarla karşılaşır. Zararlı yazılımla enfekte olmuş oyun sürümleri genellikle üçüncü parti indirme sitelerinde, forumlarda, bazen de Google Play'in ücretsiz oyun sürümü pazarında bulunabilir. Ebeveynler, lisanslı ve güncel bir güvenlik yazılımıyla çocuklarının tehlikeli web sitelerine ve uygulamalarına erişimini engelleyebilirler.
2- ÇOCUKLAR SIRTINDAN PARA KAZANMAK: Küçük bilgi parçaçıkları toplanarak oluşabilecek kimlik hırsızlığı ile ailenin mali kayba uğratılması mümkündür. Hassas bilgilerin paylaşılmaması konusunda ebeveynler çocuklara uyarıda bulunmalıdır. Ayrıca online bankacılık ve alışveriş işlemleri de büyükler tarafından yürütülmelidir.
3- KİMLİK AVI SALDIRILARI: Siber saldırganlar, bir şeyin satışı için cazip teklifler sunabilir. Aslında satılacak bir şey yoktur ama sizinle ilgili bilgi elde etmeye çalışırlar. Yine benzer şekilde sahte mesajlar atarak, sosyal ağ kullanıcılarının kimlik ve şifre bilgilerini talep edebilirler ki bu yaklaşım siber dolandırıcılığın sık görülen örneklerinden biridir.
4- SİBER ZORBALIK: Çocuklar pek çok kez kendi akranları tarafından siber alanda tehdit edilir veya aşağılanır, bu da onlarda duygusal travmaya sebep olur. Çocuklar bu gibi durumların üstesinden misilleme yaparak değil, ebeveyn ve yetkililerin desteğini alarak gelebileceklerini bilmelidirler.
5- İSTENMEYEN MESAJLAR: İstenmeyen maillerin (spam) e-posta kutunuza gelmesi yeni bir şey değil. Ancak bu yolla gelen şifre-fidye yazılımları hayli revaçta. İstenmeyen e-postalar böyle bir durumla nasıl baş edeceğini bilemeyen çocuğunuzun cihazını da bulabilir.
EBEVEYNLER NE YAPMALI?
DIŞINDA KALMAYIN; PARÇASI OLUN: Çocuğunuzu dijital dünyada sahipsiz bırakmayın. Hangi sosyal medya sitelerini kullandığını bilmelisiniz. Ebeveyn olarak bu sitelerde çocuğunuzun arkadaşı ve takipçisi olarak kendinizi ekleyin. Bu sayede bu tür sitelerde çocuklarınızın kiminle arkadaş olduğunu, neler paylaştığını yakından takip edebiliyor olacaksınız.
GİZLİLİĞİN ÖNEMİNİ ANLATIN: Çocuklarınızı telefon numarası, ev adresi ya da parolalar gibi özel ve kişisel bilgileri paylaşmaması gerektiği konusunda uyarın.
PAYLAŞILANLAR KAYBOLMAZ: Bir fotoğrafı sildiğinizde hatta tüm hesabınızı kapattığınızda tüm verinizi otomatik olarak sildiğinizi zannetmeyin. Resimler veya kişisel bilgiler çoktan başka birinin bilgisayarına kaydedilmiş olabilir. Çocuklar ve aileleri, hangi resim ve bilgilerin internete koyulacağını iki defa düşünmelidirler.
TARAMA GEÇMİŞİNİ İNCELEYİN: Geçmiş silinmiş ise çocuğunuzla bir konuşma yapma vakti gelmiş demektir.
TELEFONLAR DA BİLGİSAYARDIR: Çocuklarınıza aldığınız ya da kullanması için verdiğiniz cep telefonlarında sadece oyun oynanmadığını göz önüne alın. Bilgisayarlar ya da mobil cihazlar için aldığınız önlemleri akıllı telefonlar için de almayı ihmal etmeyin.
