Avrupa'nın batısında, İslam dünyasının en kuzeydeki sınırı olan Endülüs, yüzyıllar boyunca kültürel zenginliğiyle hem Doğu'ya hem Batı'ya ilham kaynağı olmuştur. Endülüs denilince, yalnızca bir coğrafya değil, aynı zamanda Müslüman, Hristiyan ve Yahudi toplumlarının barış içinde bir arada yaşadığı, bilim ve sanatın altın çağını yaşadığı bir dönem akla gelir. Tarih kokan Endülüs neresi, hangi şehirleri kapsar ve bugün hangi topraklardadır?
Endülüs, Arapça'daki "El-Andalus" kelimesinden gelmektedir. Bu terim başlangıçta İber Yarımadası'nın tamamı için kullanılmış, ancak zamanla Müslümanların kontrolü altındaki bölgeyi tanımlamak için kullanılır hale gelmiştir. Bugün coğrafi olarak Endülüs dediğimizde İspanya'nın güneyindeki Endülüs Özerk Bölgesi'ni kapsar. Ancak tarihsel Endülüs, bugünkü İspanya ve Portekiz'in büyük bir kısmını içine alır.
Endülüs, tarihi boyunca birçok önemli şehirden oluşmuştur. Bu şehirler, İslam medeniyetinin zirvesinde bilim, sanat, mimari ve ticaret merkezleri olarak öne çıkmıştır. Öne çıkan şehirler şunlardır:
Bugün Endülüs, İspanya'nın güneyinde yer alan ve aynı isimle anılan özerk bölgeyi ifade etmektedir. Bu bölge; Sevilla, Granada, Málaga, Córdoba, Almería, Cádiz, Huelva ve Jaén gibi şehirleri kapsar. Modern Endülüs, zengin tarihî mirasıyla dikkat çeker. Eski camiler, kaleler, saraylar ve Arap kültürünün izleri, bölgenin turizm açısından önemli bir cazibe merkezi olmasını sağlamıştır.
