Yıldırım Bayezid'in 1402'deki Ankara Savaşı'nda, Timur İmparatorluğu'nun kurucusu Timur'a yenilip esir düşmesi sonucu Fetret Devri başlamış oldu. Osmanlı tarihinin en önemli dönemlerinden biri olan ve tarihe Bunalım Devri, Fasıla-i Saltanat şeklinde adını yazdıran Fetret Devri, uzun süre tartışma konusu da olmuştur.
FETHET DEVRİ NEDİR?
Fetret Devri ne demek? Sorusu ile başlayacak olursak; Fetret, "iki olay arasında geçen süre" anlamına gelmektedir. Bu kavram Arapça kökenli bir sözcüktür. Benzer şekilde anlamı da "aralık" anlamına gelmektedir. Osmanlı hükümdarı Yıldırım Bayezid'in beş oğlundan dördü arasındaki taht kavgaları nedeniyle 1402'den 1413'e kadar süren kargaşa dönemine Fetret Devri adı verilmiştir. Bunalım Devri veya Fasıla-i Saltanat olarak da tarihe geçmiştir. Fetret Devri Yıldırım Bayezid'in 1402'deki Ankara Savaşı'nda, Timur İmparatorluğu'nun kurucusu Timur'a yenilip esir düşmesi sonucu ortaya çıkmış yani başlamıştır.
Padişah Yıldırım Bayezid'in Ankara Savaşında vefat etmesinin ardından başlayan taht kavgaları 11 yıl sürmüştür. Tahta geçebilecek Süleyman, İsa, Musa, Mustafa ve Kasım adında beş şehzade kalmıştır. Moğol'a karşı yaşanandan büyük yenilgi, şehzadeler için sadece toprak beylerinden arta kalan topraklara sahip olabilme hakkı kalmıştır. En büyük Şehzade Süleyman yanında veziriazam Çandarlı Ali Paşa, yeniçeri ağası Hasan Ağa ve Subaşı Eyne Bey ile Bursa'ya gitmiştir. Şehzade Süleyman Bursa'ya varışının ardından devlet hazinesini, ailesini, kız kardeşi Fatma Sultan'ı ve küçük kardeşi Şehzade Kasım'ı alarak Anadoluhisarı'na devam etmiştir. Şehzade Süleyman daha sonra dönemin Bizans imparatoru Manuel ile Gelibolu antlaşmasını imzalamıştır. Bu antlaşmanın ardından Şehzade Süleyman kardeşlerini İstanbul'da bıraktı. Daha sonra Edirne'ye geçerek hükümdarlığını resmen duyurmuş oldu. Ayrıca konumunu güçlendirmek adına Venedik ve Cenevizlilere imtiyazlar tanıdı. Karşılığında ise İtalya Timur Han'ın Rumeli'ye geçişine engel olacaktı. Şehzade İsa ve Musa Bursa'ya hakim olabilmek çalışma içerisindeydiler. Şehzade İsa, Timur Han İzmir'deyken Bursa'yı ele geçirdi. Timur Han Şehzade Musa'yı serbest bırakarak Bursa'nın yönetimini vermiş oldu. Güçlenen Şehzade İsa Bursa'yı bir kez daha kardeşinin elinden aldı. Daha sonra Şehzade Musa diğer beyliklere sığınmak durumunda kaldı.
Şehzade Mehmet ise savaşın ardından Amasya ve Sivas bölgesine hüküm sürerek asıl amacı olan Bursa'ya doğru ilerlemek istemiştir. Şehzade Mehmet bu amaca yönelik bir hamlede bulunarak kardeşi Şehzade İsa'ya Anadolu'yu kendi aralarında paylaşmayı teklif etsede İsa bu öneriyi kabul etmemiştir. İki kardeş Uluabat'ta orduları ile savaşa hazırlandı ve Şehzade Mehmet abisi şehzade İsa'yı yenilgiye uğrattıktan sonra Bursa'nın yeni hükümdarı oldu. Şehzade İsa Çelebi ise İstanbul'a döndü. İstanbul'a kaçan şehzade İsa abisi Süleyman'ın isteği üzerine Edirne'ye gitti ve Şehzade Mehmet'e savaş açtı. Fakat bu savaşta da İsa başarısız oldu. Şehzade İsa, Şehzade Mehmet'in adamları tarafından yakalandı ve boğularak öldürüldü. Böylece Şehzade Mehmet Anadolu'nun büyük bir kısmına hakim oldu.
Şehzade Süleyman büyük bir ordu hazırlayarak ve Çandarlı Ali Paşa'nın desteğini alarak Bursa'ya hareket ederek orayı ele geçirdi. Şehzade Mehmet Amasya'ya çekildi ve Karamanoğlu Beyliği'nde saklanmakta olan kardeşi Musa'yı kendisine bağlı kalmak şartı ile Rumeli'ye göndermeye karar verdi. Şehzade Süleyman ise Bizans imparatorunun desteği ile birlikte kardeşi Musa ile İstanbul yakınlarında karşılaştı. Musa burada yenilerek Eflak'a kaçtı. Şehzade Musa'nın Şehzade Süleyman'ı boğdurmasıyla son buldu. Musa abisi Mehmet ile yaptığı antlaşmaya uymayarak kendi hükümdarlığını ilan etti. Şehzade Mehmet, Şehzade Musa'yı Edirne'ye kadar çekilmeye zorladı ve savaşta yenilgiye uğrattı. En son yenilgiye düşen Musa'yı Şehzade Mehmet'in emriyle boğularak öldürüldü. Şehzade Musa'nın ölümünün ardından Şehzade Mehmet kendisini Osmanlı Devleti'nin yegane hükümdarı olarak duyurdu.
FETRET DEVRİ'NDE TAHT MÜCADELESİ VEREN ŞEHZADELER
Fetret Devri'nde birbirleriyle taht mücadelesine giren Yıldırım Bayezid'in oğullarıdır. Bu isimler Emir Süleyman, İsa Çelebi, Musa Çelebi ve Çelebi Mehmed'dir.
FETRET DEVRİ HANGİ PADİŞAH ZAMANINDA SON ERDİ?
Fetret Devri'ne kim son vermiştir? Sorusu merak edilmektedir. Dağılan Osmanlı birliği, 1413 yılında, I. Mehmed (Çelebi Mehmet) tarafından yeniden sağlandı. Bu gelişmeye bağlı olarak Çelebi Mehmet için "devletin ikinci kurucusu" tabiri kullanılmaktadır.
FETHET DEVRİ PADİŞAHLARI
Fetret Devri zamanında dönemin padişahı Yıldırım Bayezid idi. Timur'a esir düşmesiyle bu süreç başlamıştır. Uzun yıllar süren kargaşanın ardından Sultan Bayezid'in oğlu Çelebi Mehmet, babasının ardından tahta çıkan padişah olmuştur.
FETHET DEVRİ KAÇ YIL SÜRDÜ?
Emir Süleyman, İsa Çelebi, Kasım Çelebi, Musa Çelebi ve Çelebi Mehmet arasında yaşanan taht kavgası tam 11 yıl sürmüştür. 1402'den 1413'e kadar süren kargaşa dönemidir.
FETHET DEVRİ ÖZELLİKLERİ
FETHET DEVRİ'NİN SONUÇLARI
Fethet Devri sonuçlarına bakacak olursak, Yıldırım Bayezid döneminde batıdaki konumunu güçlendiren Osmanlı Devleti, o bölgelerdeki eski ilerleme gücünü yitirmiştir.
