Osmanlı Padişahı I. Murat döneminde bazı topraklarının çeyiz olarak Osmanlı'ya verildiği bilinen Germiyanoğulları Beyliği'nin eserleri, kökeni ve özellikleri, çeyiz yoluyla verilen beylikler ve daha fazlası ile ilgili detaylara bu yazımızda yer vereceğiz.
Germiyanoğulları Beyliği, Süleyman Şah döneminde Osmanlı İmparatorluğu ve Karamanoğulları arasında sıkışıp kalmıştır. Kuzeyde Osmanlı'dan ve güneydoğuda Karamanoğulları'ndan gelecek saldırılara karşı topraklarını koruyabilmek amacıyla kızı Devlet Şah Hatun'u, Osmanlı Padişahı I.Murad'ın oğlu Yıldırım Bayezid ile evlendirmiş ve topraklarının bir kısmını kızının çeyizi olarak Osmanlı Devleti'ne bırakmıştır. Osmanlı Devleti ile dostluk ilişkisi kurma amaçlı bırakılan bu topraklar Kütahya, Tavşanlı, Simav ve Eğrigöz çevresini kapsamaktadır.
Süleyman Şah vefat ettikten sonra yerine gelen oğlu II. Yakub Bey, Osmanlı Padişahı I. Murad'ın I. Kosova Savaşı'nda şehit edilmesi üzerine topraklarını Osmanlı'dan geri almak istemiş ve bu amaçla bazı topraklarına Osmanlılar tarafından el konulan başta Karamanoğulları olmak üzere; Hamitoğulları, Saruhanoğulları ve Menteşeoğulları Beylikleri tarafından oluşturulan ittifakı desteklemiştir. Aynı zamanda bu durumdan istifade ederek, kız kardeşinin çeyizi olarak verilen toprakları geri almış ve eski başkentleri olan Kütahya'yı tekrar ele geçirmiştir. Bu durum karşısında babası I. Murad'dan sonra tahta geçen Yıldırım Bayezid, Anadolu'ya giderek Osmanlı İmparatorluğu aleyhine gerçekleştirilen ittifakı dağıtmış ve Saruhanoğulları, Aydınoğulları ve Menteşeoğulları beyliklerini işgal ettikten sonra Kütahya'ya yönelerek Germiyanoğulları'na ait toprakları Osmanlı Devleti'ne katmıştır.
Yakup Bey'in Osmanlı Devleti'nin elinden kaçarak Timur'a sığınmasıyla, Ankara Savaşı sonrası yeniden kurulan Germiyanoğulları Beyliği; 1428 yılında Yakub Bey'in vasiyetiyle kız kardeşinin torunu II. Murad'a bırakılarak Osmanlı topraklarına son kez tamamiyle katılmıştır.
Batı sınırları Menderes Nehirleri'ni kapsayan ve sınırları içerisinde yaklaşık yedi yüz kale bulunan Germiyanoğulları'nın; Kütahya, Uşak, Manisa, Denizli ve Afyonkarahisar çevresinde hakimiyet sürdüğü ve burada cami, medrese, çeşme gibi çeşitli mimarî eserler bıraktığı bilinmektedir.
Bu eserlerden önemli olan bazıları ise şunlardır:
