Haliç Kıyı Tipi Nedir? Haliç Tipi Kıyılar Nerede Görülür ve Nasıl Oluşur?
Coğrafya dersinde gördüğümüz kıyı tiplerinin kimisi ülkemizde görülebilirken kimisi de görülmez. Haliç kıyı tipi nedir, sorusu ile coğrafya dersinde sıkça karşılaşırız. Haliç kıyı tipi nerede görülür, dediğimizde aklımıza gelgit olayının en çok görüldüğü yerler gelir. Türkiye’de nerede var, dediğimizde ülkemizde çok fazla gelgit olayı olmadığını öğreniriz. Haliç kıyı tipi nasıl oluşur ve özellikleri neler, sorularına okyanus sularının akarsu ağızlarında oluştuğu yanıtını verebiliriz.
Dünya da görülen kıyı tiplerinden biri olan haliç kıyı tipi nedir, sorusuna gelgit olayının yüksekliğinde oluşan kıyı tipidir yanıtını verebiliriz. Haliç kıyı tipi nerede görülür, sorusuna gelgit olayının azla olduğu yerlerde görülür yanıtını verebiliriz. Türkiye'de nerede var, sorusuna ülkemizde haliç kıyı tip bulunmadığı yanıtını verebiliriz. Haliç kıyı tipi nasıl oluşur ve özellikleri neler, dediğimizde akarsuların ağzında ve iç kısımlarına doğru olacağını öğreniriz.
Haliç Kıyı Tipi Nedir?
Kıyı, deniz okyanus, akarsu gibi suların karalar ile buluştuğu yerlere denir. Kıyı tipleri alçak kıyılar ve yüksek kıyılar olmak üzere ikiye ayrılır. Dünyanın farklı yerlerinde farklı kıyı tiplerinin oluşumunda etkili faktörleri şu şekilde sıralayabiliriz:
- Dalgalar
- Akıntılar
- Gel-git
- Akarsular
- Buzullar
- İç kuvvetler
- Kıyıdaki dağların uzanış biçimi
- Canlılar
- Rüzgârlar
Kıyı tipleri dağların uzanış yönüne göre, akarsuların şekillendirdiği kıyılara göre, buzulların şekillendirdiği kıyılara göre, canlıların şekillendirdiği kıyılara göre ve diğer kıyı tipleri olarak beşe ayrılır. Diğer kıyı tiplerinden biri olan Haliç kıyı tipinin bir diğer adı da Estuar kıyı tipidir ve akarsuların şekillendirdiği kıyılardan biridir.
Haliç Kıyı Tipi Nerede Görülür ve Nasıl Oluşur?
Haliç kıyı tipleri oluşumunda en önemli etken gelgit olayıdır. Akarsu yataklarını deniz suyunun basması ile oluşur. Akarsu yataklarının deniz suyu basması için yoğun gelgit olayı yaşanması gerekir. Bu kıyı tipi vadinin alt kısımlarında meydana gelir. Ülkemizde gelgit genliği olmadığından ve mevcut durumundan dolayı haliç tipi kıyılar yoktur. Genellikle dünyada haliç tipi kıyıların özel bir türü olarak limanlar bilinir. Yani en önemli limanlar haliç tipi kıyılarda bulunur. Dünya da ise Kuzeybatı Avrupa kısımlarında bu tip kıyılar oldukça fazladır. Hatta en büyük örneği Almanya'daki Hamburg limanıdır.