HF asit mi baz mı? HF hidrojen florür nedir, nerelerde kullanılır?
Özellikle üniversiteye geçiş sırasında kimya dersinde karşımıza çıkan HF maddesi, günlük hayatımızda da oldukça büyük yer kaplamaktadır. Hidroflorik maddesi hidrojen florür bileşiklerinin su içerisindeki çözeltisine verilen isimdir. Hidrojen florür, renksiz bir gazdır ve genellikle asit ve asit benzeri sulu çözelti formlarında bulunmaktadır. Hidrojen florür, flor maddesinin başlıca sanayi kaynağı olarak karşımıza çıkar.
Hidroflorik asit, en çok cam sanayinde kullanılmaktadır ve cama karşı oldukça yüksek bir reaktivite göstermektedir. Hidrojen florür, genelde plastik kaplarda saklanmaktadır. Bunun sebebi ise hidroflorik asidin camı yüksek miktarlarda aşındırma etkisine sahip olmasıdır. Bu madde cam kapların içerisinde saklanmaz.
HF NEDİR?
HF bileşiğinin adı hidroflorik asittir. Hidroflorik asit, hidrojen florür maddesinin su içerisinde oluşan çözeltisine verilen isim olarak karşımıza çıkar. Hidroflorik asidin camı aşındırıcı özelliği bulunur. Bu sebeple bu maddenin cam şişe içerisinde saklanması mümkün olmamaktadır.
Hidroflorik asidin kullanımı sırasında son derece dikkatli olunmalıdır. Hidroflorik asit solunduğu zaman soluyan kişinin zehirlenmesine sebep olabilir. Ayrıca HF'nin cilde değmesi ise ciltte çok derin yaraların oluşmasına neden olabilir. Susuz hidrojen florür ya da hidroflorik asit ile sadece çeker ocak içinde çalışılmalıdır. Ayrıca bu maddeler ile çalışırken eldiven, koruyucu gözlük ve yüz maskesi kullanılmalıdır.
HF YAYGIN ADI
HF'nin halk arasında kullanılan yaygın adı hidrojen florür olarak karşımıza çıkar. Hidrojen florürün cam eritme kabiliyeti ise 17. Yüzyılda Carl Wilhelm Scheele'nin çok miktarda hidroflorik asit hazırlama ile keşfedilmiştir. Birkaç sene sonra Fransız bir kimyager olan Edmond Fremy ise flor izole etmeye çalışmış; bu sırada anhidroz hidrojen florürü keşfetmiştir.
HF ASİT Mİ BAZ MI?
Hidroflorik asit, zayıf bir asit olarak karşımıza çıkar. Son derece aşındırıcı bir asit olan HF'nin zayıf asit olarak tanımlanmasının sebebi ise suda tamamen ayrışmamasıdır. Güçlü asitler suda tamamen ayrışabildiği ya da ayrışmak için oluşturduğu iyonlar arasında çok güçlü bağlar olduğu için güçlü asit adını alırlar.
HF molekül ağırlığı, 20.01 gram/mol'dür. Görünümü renksiz gaz; 19.5 derecenin altında ise renksiz sıvıdır. Hidroflorik asidin erime noktası -83,6 °C; kaynama noktası ise 19,5 °C olarak karşımıza çıkar. Bu maddenin buhar basıncı normal sıcaklıklarda 783 mmHg ve pH'ı ise 3,17'dir.
HİDROFLORİK ASİT KULLANIM ALANLARI
- Hidroflorik asit, soğutucu akışkanların üretiminde ve teflon imalatında kullanılır.
- Hidroflorik asit florokarbonlar ve birçok farklı flor bileşiğinin hazırlanmasında kullanılır.
- HF, cam imalat sektörü içerisinde camları aşındırarak şekil vermek için kullanılır.
- Hidroflorik asit metal kaplama sektöründe ise sülfürik asit ile karıştırılır ve metalin temizlenmesi, pasın giderilmesi için kullanılır.
- Hidroflorik asit, otomobil ve uçaklar için yüksek oktanlı yakıt üretimi sırasında, oktan sayısını artırmak için kullanılır.
- Nükleer gücü olan ülkelerde bazı maddelerin üretilmesi için hidroflorik asit saflaştırma sırasında kullanılır..
- Hidroflorik asit, LCD televizyonların ekranlarında, bilgisayar monitörlerinde ve artık cep telefonlarının monitörlerinde kullanılan sıvı kristalleri üretmek için kullanılmaktadır.
- Hidroflorik asit, alkenlerden, alkan imalatı yapmak için kullanılan en önemli bileşiktir.
- Hidroflorik asit, anyonik olarak sınıflandırılması yapılan deterjanlarda yüzey aktif madde olarak tercih edilen alkil benzen sülfonatların imalatında kullanılmaktadır.
- Hidroflorik asit, paslanmaz boru ve paslanmaz çelik levha imalatındaki asit banyolarında %60 - %70'lik orandaki nitrik asit ile karıştırılarak kullanılır.
- HF, paslanmaz boruların bağlantı noktalarında gaz altı kaynak veya argon kaynağı ile birleştirilmektedir. Kaynak işlemi sonrasında meydana gelen kaynak lekelerini gidermek için nitrik asit ile çözeltisi oluşturulur ve böylece lekeler giderilir.