Hücre İskeleti Elemanları - Hücre İskeleti Elemanlarını Kim Oluşturur, Görevleri Ve Fonksiyonları Nelerdir?
Hücre iskeleti elemanları fen bilgisi ve biyoloji dersi kapsamında değerlendirilen bir konu olmasının yanı sıra tüm canlılarda önemli bir konudur. Hücre iskeleti elemanlarının görevi, hücrenin yapısı ve bütünlüğü kapsamında değerlendirilir. Canlıların vücudundaki her bir parçanın ve hücrenin görevi vardır. Hücrelere baktığımızda ise hücre iskeleti hangi yapılardan oluşur ve kaça ayrılır, öğrenmek için hücre nedir ve özellikleri nelerdir konusundan başlamak gerekir.
Hücre İskeleti Elemanları, her canlıda bulunan en küçük yapı birimi olan hücrenin konusudur. Hücrenin de kendine has bir yapısı vardır. İşlevleri de olduğu için yapısı ve iskeleti buna göre işlemektedir. Bu noktada hücre iskeleti hangi yapılardan oluşur, baktığımızda ise mikrofilament, arafilament ve mikrotübül yapılarından oluşmaktadır. Kaça ayrılır baktığımızda ise üçe ayrıldığını görürüz. Bu yapılar dinamik bir bağ olduğu için hücre iskeleti elemanlarının görevi önemlidir.
Hücre İskeleti Elemanları
Hücre, yaşam için gerekli tüm biyolojik olayların yapıldığı canlının en küçük birimidir. İnsan, her biri, hafıza görme, hareket ve sindirim gibi birbirinden farklı işlevler için özelleşmiş 200'den fazla çeşitte hücreye sahiptir. Organizmadaki aktivite de hücrelerin birlikte işleyişine bağlıdır.
Ökaryot hücrelere şeklini veren ve hücre içi organizasyonu sağlayan yapıların tümü hücre iskeleti olarak adlandırılır. Hücre iskeleti proteinlerden oluşan mikrofilament, arafilament ve mikrotübül olmak üzere üç gruba ayrılır. Ökaryot hücrelere şeklini veren ve hücre içi organizasyonu sağlayan yapıların tümü hücre iskeleti olarak adlandırılır. Hücre iskeleti proteinlerden oluşan mikrofilament, ara filament ve mikrotübül olmak üzere üç gruba ayrılır. Bu yapıların özellikleri şunlardır:
- Mikroflament: Kas doku liflerinin (aktin ve miyozin) kısalıp uzamasında, amipte yalancı ayak oluşumunda, besinlerin emiliminde (mikrovillus oluşumunda) ve hayvan hücrelerindeki sitokinezin boğumlanma ile gerçekleşmesinde görev alır.
- Ara filamentler: Diğer ikisinden daha kararlıdır. Hücre şeklinin ve hücre içi yapıların sabitlenmesinde görev alır. Örneğin çekirdeğin hücre içindeki yerinin sabitlenmesini ara filamentler sağlar.
- Mikrotübül: Hücre şeklinin belirlenmesinde, hücrelerin ve hücre içindeki organellerin yer değiştirmesinde, mitoz sırasında kromozomların ayrılmasında görev alır. Ayrıca bitki hücrelerinde hücre duvarının yapısındaki selüloz liflerinin düzenlenmesinde de rol oynar. Sil, kamçı ve sentriyolleri oluşturur. Mikrotübüller, ökaryotlara özgüdür.
Hücre İskeleti Elemanlarının Görevleri Nelerdir?
Hücre iskeletini sitoplazmaya yayılan protein yapıdaki filamanlar oluşturur.
Hücre iskeletinin görevleri:
- Hücrenin şeklini ve sitoplazmanın organizasyonunu belirleyen bir yapı iskelesi görevi yapar.
- Hücre ve sitoplazmik hareketin gerçekleşmesinden sorumludur.
- Hücre bölünmesi sırasında hücrelerin hareket etmesi ve
- Şekil değiştirmesi için sürekli yeniden düzenlenen dinamik bir yapıdır.