Halktan derlenen ve gerçek hikayeleri konu alan değerlerimiz, türkülerimiz içinde Yemen Türküsü'nün ayrı bir yeri vardır. Hikayesiyle yürek dağlayan Yemen Türküsüyle ilgili son yıllarda bir tartışma yaşanmaktadır. Türküde geçen "Burası Huş'tur" ifadesinin aslında "Burası Muş'tur" olduğu savunulmaktadır. Peki türküde geçen Huş nerede? Askerlerimizin can verdiği, hangi ülkede olduğu merak edilen Huş neresi? İşte yanıtlar.
"Yemen Türküsü" ya da "Havada Bulut Yok" adlarıyla bilinen türküde yer alan Huş, Yemen'in güneybatısında yer alan ve zorlu dağlık coğrafyasıyla bilinen bir köydür. Yemen'in bu bölgesi tarih boyunca çeşitli savaşlara sahne olmuş ve özellikle Osmanlı İmparatorluğu döneminde önemli bir yer tutmuştur. Osmanlı askerleri, Yemen'e yapılan seferlerde bu bölgeye gelmiş ve burada zor şartlar altında görev yapmışlardır. Huş, bu anlamda Osmanlı askerlerinin geri dönemedikleri bir yer olarak türkülere konu olmuştur.
Yemen tarih boyunca stratejik konumu nedeniyle birçok medeniyetin ilgisini çekmiş bir bölge olmuştur. Özellikle Osmanlı İmparatorluğu'nun Yemen üzerindeki hâkimiyeti, bölgenin tarihini derinden etkilemiştir. Huş ise Yemen'in bu tarihsel süreç içinde önemli bir noktası olarak dikkat çekmiştir. Osmanlı askerlerinin Yemen seferlerinde karşılaştıkları zorluklar, çoğunlukla Yemen "Türküsü" olarak adlandırılan türküde anlatılan acılarla günümüze kadar taşınmıştır. Huş'un tarihsel önemi, Osmanlı döneminde burada yaşanan olaylar ve askeri mücadelelerle şekillenmiştir.
Yemen Türküsü, Osmanlı döneminde Yemen'e giden ve geri dönmeyen askerlerin hikâyesini anlatır. Osmanlı İmparatorluğu'nun Yemen'i fethetmesinin ardından bölgedeki egemenliğini sağlamlaştırmak için Yemen'e asker sevkiyatı yaptı. Anadolu'dan yapılan bu sevkiyatların ardından yaşanan çatışmalarda çokça şehit veren Osmanlı halkının eve dönmeyen yakınları için söylenen türkü son derece acıklıdır. Eşlerinden, oğullarından, babalarından bir daha haber alamayanların söylediği türküde geçen "Huş" ise, bu askerlerin geri dönemedikleri, savaşın en çetin yaşandığı yerlerden biridir. Huş, bu anlamda türküde bir sembol haline gelmiştir. Yemen Türküsü'nün hikayesi, Osmanlı askerlerinin Yemen'deki zor koşulları, çekilen acıları ve geri dönüşün imkansızlığını gözler önüne serer. Bu nedenle Huş, Yemen Türküsü'nün en önemli simgelerinden biri olarak öne çıkar.
Yemen Türküsü'nün en çarpıcı özelliği ise Mustafa Kemal Atatürk'ün en sevdiği eserlerden biri olması ve her dinlediğinde duygulanmasıdır. Türküyü dinlerken hikayesi nedeniyle gözyaşlarını tutamadığı bilinen Mustafa Kemal'in Anadolu'nun çocuklarının Yemen'de hiç işleri yokken mezarlarının olmasının yüreğine dokunduğu anlatılmaktadır.
Yemen Türküsü, Yemen'de çatışarak hayatlarını kaybeden ve yurtlarına geri dönemeyen Osmanlı askerlerine yakılan bir ağıttır. Türkü 1944 yılında Ankara Devlet Konservatuvarında oluşturulan ve üyeleri Muzaffer Sarısözen, Halil Bedii Yönetken ve Rıza Yetişen olan ekip tarafından mahalli sanatçı Düriye Keskin'den derlenmiştir. Türküyle ilgili tartışma ise nakarat bölümünde geçen "Huş" ile ilgilidir.
Burası Huş'tur yolu yokuştur
Giden gelmiyor acep ne iştir
Türküdeki Huş Yemen'de bir yerleşimdir. Fakat tartışma türküde "Huş" yerine "Muş" kelimesinin geçmesi gerektiğini ve Yemen'e savaşmaya giden askerlerin tümünün Muş'tan olduğudur. Türküyü söyleyen Düriye Keskin'in Muş'ta yaşıyor olması bu iddiayı kuvvetlendirmektedir. Türküyü icra eden sanatçılar arasında ihtilafa neden olan türküyle ilgili tartışmaya konu olan bir diğer iddia askerlerin Muş değil Elazığ'dan gittiği üzerinedir. Türkünün adıyla ilgili de farklı görüşler vardır. Kimileri "Yemen Türküsü" olarak anarken kimilerine göre türkünün adı "Havada Bulut Yok" olmalıdır.
Üzerinde ne kadar tartışma olursa olsun tüm Yemen Türküsü bu topraklara aittir ve gerçekten yaşanmış olan acı bir deneyimi anlatır.
