Kafkas Cephesi Neden Açıldı? Kafkasya Cephesi Komutanı Kim, Nerede Açıldı ve Nasıl Kapandı, Önemi Ne?

1. Dünya Savaşı ile birçok cephede savaşlar başlamıştı. Bunlardan biri de Kafkasya Cephesi'ydi. Ruslar Anadolu'nun kuzey-doğu sınırında saldırıya başlayarak Osmanlı İmparatorluğu'nun doğuya uzanan illerini işgal etmek istiyorlardı. Bir yandan da Rusya'daki Çarlık rejiminin yıkılmasıyla savaşın son yılında bu cephede farklılıklar oluşmaya başladı. Hem Osmanlı tarafına hem Rus tarafına yeni katılımlar olacaktı. Kafkas cephesi nerede, komutanı kim? sorusun ayrıntılarını hazırladık. Kafkas cephesi neden açıldı? İşte nedenleri…

KAFKAS CEPHESİ KISACA ÖZETİ

Kafkas Cephesi nerede sorusunun yanıtını verecek olursak; Doğu Anadolu bölgesi içlerine kadar genişlemiş, Trabzon, Bitlis, muş ve Van şehrine kadar yayılmış olan bölge diyebiliriz. I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı İmparatorluğu'nun 2. ve 3. orduları ile Rus İmparatorluğu Kafkas Ordusu'nun karşı karşıya geldikleri savaş olarak biliniyor.

Ruslar ilk saldırıyı sınır boylarındaki Osmanlı karakollarına yapmıştır. Saldırı sonucu Zivin, Doğu Beyazıt ve Diyadin'i ele geçirmişlerdir. Bu duyan Osmanlı Ordusu Erzurum Kalesi'nde toplanmaya karar verir ve savunmak için beklerler. Rusya Ordusu yavaşlayınca Erzurum planı zayıf düşmüştür. 5 Kasım'da Hasan İzzet Paşa'ya Genel Karargah'tan Köprü Köy dolaylarına gelmiş olan Rus kuvvetleri üzerine saldırı emri verir ve 6 Kasım'da ilk defa Osmanlı ve Rus kuvvetleri karşılaşır. 8 Kasım'a kadar iki tarafta kesin bir sonuç alamadı. Ruslar savunma mevzilerine çekildiler.

1878'de Ruslara bırakılmış olan Kars, Ardahan ve Batum'u geri almak için Enver Paşa'nın girişeceği Sarıkamış Savaşı başladı. 90.000 kadar üç kolorduyu kapsayan Osmanlı Ordusu farklı bölgelerden gelmekteydi. Askerlerin eğitimsizliği, -20, -25 derece arasında değişen soğukluğa karşı mücadele edememeleri gibi konular Rusya'ya karşı üstün ordu gücüne sahip olsalar da zayıf düşürüyordu. Sınırsız ve sert bir disipline sahip olan Enver Paşa bu şartlara rağmen savaşmayı emretti. Rus kuvvetlerini bir çember hareketi ile savaşa zorlayarak yenmek esasına inanıyorlardı. Gece ve gündüz yürünerek ve yolda soğuk, açlık ve yorgunluktan 10.000 asker şehit oldu. Sadece 3 bin kişi Sarıkamış'a ulaşabildi. 3 hafta süren Sarıkamış savaşı büyük can kayıpları ile bitmiş. Enver Paşa bu savaşı "Gittik, gördük, saldırdık, geri döndük". şeklinde değerlendirmiştir. 30 Ekim'de imzalanan Mondros Mütarekesi uyarınca Osmanlı ordusu işgal ettiği Kafkasya topraklarını bırakarak 1914 sınırına geri çekildi. Kafkas İslam Ordusu'na dönüş emri verildi ve 28 Aralık tarihinde geri dönüş başladı.

KAFKAS CEPHESİ TARİHİ

Tarih: 24 Ekim 1914 - 30 Ekim 1918

Bölge: Kafkasya, Doğu Anadolu Bölgesi

KAFKAS CEPHESİ SONUÇLARI

• Birinci Dünya Savaşı'nda Osmanlı topraklarında açılan ilk cephedir.
• Enver Paşa kumandasındaki Türk ordusu 21 Aralık'ta (o zamanki Rus sınırı olan) Köprüköy - Eleşkirt hattında hücuma geçti. Sarıkamış yakınında Allahüekber Dağlarına ulaşan ordu burada 1915 Ocağının ilk haftasında ağır bir yenilgiye uğradı. 130.000 kişilik asker mevcudunun 60.000'i çarpışmalarda veya soğuktan donarak şehit oldu. Geri kalanlar esir düştü.
• Grandük Nikola kumandasındaki Rus ordusu bir yıllık bir bekleyişten sonra 13 Ocak 1916'da Erzurum cephesinde harekete geçti. 16 Şubat 1916'da Erzurum, 3 Mart'ta Bitlis ve Muş, 18 Nisan'da Trabzon, 24 Temmuz'da Erzincan düştü. Ancak Ağustos ayında Bitlis ve Muş geri alındı.
• Rusya'da 1917 Mart ayında Çarlık rejimine karşı başlayan ayaklanma Kasım ayında Bolşevik rejimin kurulması ve 1918 Ocak ayında Rus ordusunun dağılması ile sonuçlandı. Rus ordusunun çekilmesi üzerine, onların boşalttığı alanlarda Antranik komutasındaki Ermeni birlikleri "Batı Ermenistan Geçici Hükümeti" ilan ettiler. Ancak hücuma geçen Türk ordusu karşısında tutunamayarak dağıldılar. 26 Şubat 1918'de Erzincan, 27 Şubat'ta Trabzon, 12 Mart'ta Erzurum, 2 Nisan'da Van kurtarıldı.
• 3 Mart 1918'de imzalanan Brest Litovsk Antlaşması ile Rusya savaşta kazandığı toprakları terk ederek 1878 öncesi sınırlara dönmeyi kabul etti. Bu sırada Tiflis'te kurulan Transkafkasya Cumhuriyeti'nin direnmesi üzerine Halil Paşa kumandasında ileri harekete geçen Türk ordusu 25 Mart'ta Oltu, 3 Nisan'da Ardahan, 5 Nisan'da Batum, 15 Mayıs'ta Gümrü, 20 Temmuz'da Nahcivan'ı aldı ve nihayet 15 Eylül'de Nuri Paşa komutasındaki Kafkas İslam Ordusu Bakü Muharebesi (1918)'i kazanarak Bakü'ye girdi. Ekim başında da bir Türk müfrezesi Dağıstan'da kontrolü ele aldı.
• Topraklarını bırakarak 1914 sınırına geri çekildi. Türk ordusunun boşalttığı Batum, Ardahan ve Kars'ta kurulan Milli Şura Hükümetleri 1919 ilkbaharında Kafkasya'daki İngiliz kuvvetleri tarafından tasfiye edildi.

• #kafkas cephesi