Kişi zamiri nedir, örnekleri neler? Kişi zamiri ile ilgili örnek cümleler ve konu anlatımı
Kendimizi ifade etmek için çeşitli sözcükleri bir araya getirerek cümleler oluştururuz. Bu cümlelerin belirli kuralları vardır. Bu kuralları ve kullanım şekillerini anlamak için dilbilgisi konuları incelenebilir. Türkçede genellikle bir cümle kurulurken varlık ve şahısların ismi kullanılır. Fakat bazı durumlarda bu isimler yerine o ismi ifade eden ancak isim olmayan bazı kelimeler kullanılır. İsimlerin (adların) “Ben”, “herkes”, “onu”, “kimse”, “şey” gibi adların yerine geçen fakat esasında ad olmayan sözcüklerle ifade edilmesi zamir olarak adlandırılır. Kullanım bicilerine göre adlandırılan zamirlerden biri olan kişi zamiri nedir? Kişi zamiriyle ilgili örnek cümleler ve konu anlatımı...
Cümle kurarken varlıkların adlarının yerine kullanılan kelimelere zamir denir. Zamirlerin anlatmak istediklerine göre birçok çeşidi vardır. Kişi zamirleri de bunlardan biridir. Özellikle sınavlarda sıkça karşılaşılan zamir çeşitlerinden olan kişi zamiri konu anlatımı ve kişi zamiri içeren cümleler aşağıdaki yazıda yer almaktadır. Tüm detaylarıyla bu dilbilgisi konusunu incelediğimiz yazımızda kişi zamiriyle ilgili bilgileri bulabilirsiniz.
KİŞİ ZAMİRİ NEDİR?
Kişi isimlerinin yerine geçen zamirlerdir. Kişi adları yerine "ben", "sen", "o", "beni", "seni", "onu", "biz", "siz", "onlar", "bizi", "sizi", "onları" sözcüklerinin getirilmesiyle oluşur. Kişi zamirleri yalnızca insanlar için kullanılır. Bu kelimelerin kişi zamirleri olarak bir insandan bahsettikleri bilinmektedir fakat insanın ismi bilinmemektedir. Konunun mantığının anlaşılabilmesi bu yöntemle pekâlâ mümkündür. Çünkü bilindiği üzere zamirler varlık, insan adlarının yerine geçen kelimelerdir.
Kişi zamirlerinin bir insandan bahsediyor oluşu konuyla ilgili en önemli noktalardan biridir. Özellikle "o" ve "onlar" zamirlerine dikkat edilmelidir. Çünkü bu kelimeler eğer bir insandan bahsetmek için cümle içine yerleştiriliyorsa kişi zamiridir. Fakat cansız bir nesneden bahsediliyorsa işaret zamiri görevini görür. "O, bugün bana gelecek" cümlesinde bahsedilen şahıs bir insandır. Bu nedenle bu sözcük, kişi zamiri olarak nitelendirilir. "O, Kadıköy'den kalkacak" cümlesinde bahsedilen nesne ile muhtemelen bir otobüs kastedilmektedir. Otobüs de cansız bir varlık olduğu için bu sözcük, işaret zamiri görevinde kullanılmıştır.
Kişi zamirleri cümle içerisinde ifade edilen anlama göre durum ekleri alarak da kullanılabilirler. "Bunu sana defalarca söylemiştim" cümlesinde sen kelimesi yönelme eki (ismin e hali) almıştır.
Kişi zamirleri belirtili isim tamlamalarında da kullanılabilmektedir. Genellikle iyelik eki alarak kullanılır. Fakat özellikle sorularda dikkat edilmesi gereken nokta, bu sözcüklerin "iyelik zamiri" değil, kişi zamiri olduklarıdır. Çünkü şahıs ifade edilen kelimelerle kullanılan iyelik ekleri cümle içerisinde iyelik zamiri görevi görmemektedir. "Arabanızın rengi çok güzel" cümlesinde isme getirilen iyelik ekleri iyelik zamiri görevinde kullanılmıştır. Fakat "Senin annen evde mi" cümlesinde "senin" sözcüğü iyelik eki almış olmasına rağmen kişi zamiridir. Aynı cümle de "annen" sözcüğü de ikinci tekil şahıs iyelik eki alarak iyelik zamiri görevindedir. Ayrıca burada "senin annen" söz öbeği belirtili isim tamlamasıdır
Kişi zamirlerinin bir diğer ismi ise şahıs zamirleridir. Sorularda şahıs zamirleri söz öbeği görüldüğü zaman aranması gereken kişi zamiridir. Bu da özel olarak önemsenmesi gereken noktalardan biridir. Sorularda karşımıza iki isimle de çıkabilmektedir. Ayrıca "kendi" şeklinde kullanılan dönüşlülük zamiri aynı zaman da kişi zamiridir de. Çünkü bu kelimeyle bahsedilmek istenen varlık bir insanı karşılamaktadır. Bu zamir türüyle ilgili örnek cümleler konunun pekişmesinde fayda sağlayacaktır.
KİŞİ ZAMİRLERİ İLE İLGİLİ CÜMLELER
- Beni sevdiğini düşünmüştüm.
- Ben de sizinle gelmek istiyorum.
- Bana anlatmak istediğin herhangi bir şey var mı?
- Bu konuyu saatlerdir sana anlatmaya çalışıyorum.
- Sen bu takımda mı oynuyordun?
- Bence tüm bunları ona anlatmalısın.
- O saklasın varsın, seni sevdiğini biliyorum ben.
- Siz dayanılmaz bir günaydınsınız.
- Onlar yanlış biliyor.
- Hani biz böyle olamazdık?