Kriter Kelimesinin Türkçe Karşılığı Nedir? Kriter Kelimesinin Eş Anlamlısı Olan Sözcük
Her dil kendi içinde farklı bir zenginlik barındırır ve kültür alışveriş dili daha da zenginleştirir. Yakın olmasalar da etkileşim halinde olunan kültürler birbirini etkileyebilir. Bu doğrultuda Fransızcadan dilimize geçen sözcükler Türkçenin zenginleşmesini sağlamıştır. Ama bu kelimelerin Türkçe karşılıkları da mevcuttur. Örneğin kriter kelimesinin eş anlamlısı olan sözcükler mevcuttur. Yani kriter kelimesinin Türkçe karşılığı nedir sorusunun birden fazla cevabı vardır.
Dilimizde Eski Türkçe kelimeler yer aldığı gibi Arapça, Farsça ve hatta Fransızca kökenli sözcükler de bulunmaktadır. Farklı dillerden dilimize geçen, dilimizde de karşılığı bulunan ve Türkçenin zenginleşmesine katkı sağlayan bu sözcüklerden biri de kriterdir. Kriter kelimesinin eş anlamlısı olan sözcük tek bir tane değildir. Kriter kelimesinin Türkçe karşılığı nedir araştırıldığında birçok cevap bulunabilir.
Kriter Kelimesinin Eş Anlamlısı Olan Sözcükler
Dilimize Fransızcadan geçmiş olan kriter sözcüğünün eş anlamlısı olan pek çok Türkçe kelime bulunur. Fransızca "critère" kelimesinin karşılığı olan kriter, Fransızca "yargı ölçütü" ve "kıstas" anlamlarına gelir. Kelimenin kökenine bakıldığında ise Latince "criterium" sözcüğüne rastlanılmıştır. Zira Latince "criterium" ve Fransızca "critère" aynı anlamda kullanılmaktadır. Türkçede ise kriter kelimesi yerine onun eş anlamlısı ve yakın anlamlısı olan ölçüt, kıstas, standart, ölçü, kural, esas, ilke gibi sözcükler kullanılabilir. Bu sözcükler cümlede kullanıldığı anlama ve cümlenin bağlamına göre değişiklik gösterebilir.
1. Ölçüt
Türkçede "kriter" kelimesinin en yaygın karşılığı ölçüt olarak bilinir. Bir değerlendirme veya karşılaştırmada kullanılan standart, kıyaslama aracı. Herhangi bir şeyin doğruluğunu, yeterliliğini veya uygunluğunu belirlemek için kullanılan ölçü değeri.
Örnek Cümle: "Bir projeyi değerlendirirken kullanılan ölçütler belirli bir standart üzerine kurulmalıdır."
2. Kıstas
Bir konuyu veya durumu değerlendirirken esas alınan, karşılaştırma ve değerlendirme yapmada kullanılan ilke ya da ölçüt.
Örnek Cümle: Yarışmada başarılı olmak için belirlenen kıstaslara uygun projeler seçilecektir.
3. Standart
Belirli bir düzeyde tutulan kalite, nitelik veya değer; kabul görmüş ölçü veya norm. Genellikle bir şeyin ideal ya da kabul edilebilir en düşük seviyesini ifade eder.
Örnek Cümle: Kalite kontrol sürecinde, ürünlerin belirlenen standartlara uygun olup olmadığı kontrol edilir.
4. Ölçü
Bir şeyin niteliğini veya niceliğini belirleyen kriter veya kıstas. Aynı zamanda değerlendirme, kıyaslama veya karşılaştırmada kullanılan bir referans noktası.
Örnek Cümle: Bir çalışmanın doğruluğunu belirlemek için çeşitli ölçüler kullanılır.
5. Kural
Bir eylemin nasıl yapılması gerektiğini belirten yazılı veya yazısız rehber, norm veya yönerge. Bir sistem veya topluluğun uyulması gereken genel kabul görmüş ilkeleri.
Örnek Cümle: Başvuru sürecinde, adayların belirlenen kurallara uyması gerekmektedir.
6. Esas
Bir şeyin temeli veya dayanağı olan ilke veya ölçüt; ana prensip. Karar veya değerlendirmede dikkate alınan temel unsur.
Örnek Cümle: Bu araştırmada dikkate alınacak esaslar, bilimsel yöntemlere dayanmalıdır.
7. İlke
Genel kabul görmüş temel kural veya norm; bir davranışın ya da düşüncenin temeli olarak kabul edilen kılavuz.
Örnek Cümle: Değerlendirme sürecinde belirlenen ilkeler doğrultusunda adaylar seçilecektir.