Led diyot nedir, sağlamlık kontrolü nasıl yapılır? Led diyot kaç volt?
LED, Light Emitting Diode kavramının kısaltmasıdır. Bu tâbir Türkçede, “ışık yayan diyot” anlamına gelmektedir. Yani ledler, elektrik enerjisini alarak ışığa dönüştüren yarı iletken elektronik devre elemanlarıdır. Led diyotlar yeşil, sarı, kırmızı gibi birçok renkte ışık verecek şekilde üretilmektedir. Ledlerde de diyotların diğer çeşitlerinde olduğu gibi, düşür bir eşik gerilim değeri mevcuttur. Led diyot nedir? Led diyot çalışma prensibi...
Led, yani light emitting diode ticari kullanım amaçlı olarak tarihte ilk defa 1962 yılında üretilmiştir. Daha sonra zaman içinde gelişen ledler, 1980'li ve 1990'lı yıllardan itibaren birçok farklı renklerde üretilmişlerdir. 2000'li yıllardan itibaren otomobillerde, evlerde ve çok çeşitli alanlarda aydınlatma amacıyla kullanımı yaygınlaşmıştır. Günümüzde ledler çok çeşitli alanlarda yaygın olarak kullanılmaya devam etmektedir:
- Cep telefonlarında,
- Konut ve bahçe aydınlatmasında,
- Taşınabilir ışık kaynaklarında,
- Bilgisayarlarda,
- Çeşitli led ekranların imalatında.
Ledlerin yapımı, normal diyotların yapısından biraz farklıdır. Ledlerin PN eklemlerinin etrafında sert plastikten epoksi reçine bulunur. Bu kabuk, oluşan ışık dalgalarının yukarı doğru odaklanmasını sağlayacak şekilde, lense benzer kubbeli bir şekle sahiptir. Bu sayede ledin ürettiği ışık, kubbe biçimli üst tarafa doğru parlak bir şekilde yayılım gösterir. Ledlerin de diğer diyotlar gibi, pozitif ucuna anot, negatif ucuna ise katot adı verilir. Ledlerin, yarım küre şeklindeki yaygın versiyonunun yanı sıra, dikdörtgen ve silindir gibi farklı şekillerde üretilen çeşitleri de vardır. Ledler, tüm diyotlar gibi, düşük düzeyli bir eşik gerilimine sahiptir. Bu eşik gerilimini aşan bir gerilim değerine ulaşıldığında akım iletilmeye başlar. Böylece elektrik enerjisini ışığa çeviren ledlerin yayacağı ışık miktarı, maruz kaldığı akımın düzeyine göre değişir. Led türü diyotlarla, yüksek parlaklık düzeyine sahip ışıklar elde etmek mümkündür. Küçük bir ampul görüntüsünde olan bu diyotlar, birçok avantaja sahiptir:
- Küçük boyutludur
- Hafiftir
- Bağlantısı kolay yapılabilir
- Enerji tüketimi konusunda ekonomiktir
- Uzun ömürlüdür
- Hızlı bir şekilde açılıp kapanma imkânı sağlar.
LED DİYOT SAĞLAMLIK KONTROLÜ
Ledler yalnızca tek bir yönde akım geçiren diyotlar olduğu için, sağlamlık kontrollerinin yapılması oldukça basittir. Ledlerin sağlamlık kontrolünü yapmak için, ölçü aleti diyot kademesine getirilir. Ölçü aletinin kırmızı ucu led diyotun anot kısmına, siyah ucu ise led diyotun katot ucuna değdirilir. Ölçü aletinin ekranında sonsuz direnç değeri görünmesi durumunda, led sağlam demektir. Bunun dışında bir değer görülmesi durumunda ise led diyot arızalı demektir.
LED DİYOT KAÇ VOLT?
Diyotlarda, belirli bir eşik gerilimi vardır ve bu genellikle 0,7 volt düzeyindedir. Led diyotlarda ise, farklı renklerde ışık elde edebilmek için, farklı eşik gerilimi değerleri vardır. Renklere göre değişen, led türündeki diyotların eşik gerilimi değerleri şu şekildedir:
- Kırmızı ledlerde 1,5 volt – 15mA
- Sarı ledlerde 1,8 volt – 15mA
- Yeşil ledlerde 2,2 volt – 15mA
- Beyaz ve mavi renklerdeki ledlerde 3 volt – 30 mA
LED DİYOT NE KADAR AKIM ÇEKER?
Farklı güç, değer ve özelliklere sahip olan led diyotlar, farklı değerlerde akım çeker. Ancak piyasada satılan led diyotlarda genellikle en fazla 30 mA akım değeri vardır. Ledlerin genel olarak ortalama akım değeri ise 20 mA civarında olduğu söylenebilir.
LED DİRENCİ NASIL HESAPLANIR?
Led türündeki diyotların kullanılacağı ışıklandırma sistemlerinde kullanılacak olan direnci hesaplamak önemlidir. Bunu hesaplamak için kullanılacak olan bir formül bulunmaktadır. Bu formüle göre, kullanılması gereken minimum direncin değerini hesaplamak için, ledin katalogda yer alan voltaj değeri ile seri bağlanmış ledlerin toplam adedi, besleme voltajı değerinden çıkarılır. Çıkan sonuç ledin katalogda yer alan akım değerine bölünmek suretiyle, kullanılması gereken en düşük direncin değeri hesaplanmış olur.
LED DİYOT ÇEŞİTLERİ
Led diyotlar, kullanılma amaçlarına göre, ürettikleri ışığın rengine göre ve üzerinde kullanılan kılıf malzemesine göre farklı türlere ayrılır. Led diyotların bazı çeşitleri şunlardır:
- Kızılötesi led: Kızılötesi ledler, insan gözünün algılamadığı kızılötesi ışınlar sağlayarak, gece görüş kameraları ve uzaktan kumanda aletleri gibi alanlarda kullanılır.
- Şerit led: Esnek ve şerit halinde kesilmiş bir malzemenin üzerine led diyotlar monte edilerek üretilen bu tür ledler, düşük gerilimlerde kolayca çalışabilir.
- Power led: Yüksek güç limitlerine ulaşabilen led türüdür. Aydınlatma amacıyla birçok farklı alanda kullanımı yaygındır.