Mevlana'nın, 13. Yüzyıldaki dehşetli Moğol saldırılarından kaçarak Anadolu'ya geldiği düşünülmektedir. Bazı kaynaklar ise Mevlana'nın Belh kentinden Anadolu'ya gelmesini farklı anlatırlar. Onlara göre, tasavvufla ilgilenen kimselere çok iyi bakmayan Frahreddin-i Razi ile Mevlana'nın babası Bahaeddin Veled'in arası açılmış ve bu nedenlerle Bahaeddin Veled ve ailesi Belh'ten ayrılmıştır.
Mevlana, hoşgörü ve barışın simgesi olan, çok değerli din bilginin ismidir. Ülkemiz için çok önemli bir kişilik olan bu din bilgininin tam ismi Mevlana Celaleddin Rumi'dir. Mevlana, yaşam tarzı, felsefesi ve sözleri ile çok uzun yıllar boyunca tanınan, ün kazanan bir şahsiyet olmuştur.
Günümüzde de çok fazla insan Mevlana ile ilgili gerek bilgileri gerekse araştırmaları hızla öğrenmektedir. Mevlana, üniversitelerin tarih, edebiyat, felsefe gibi bölümlerinde sıklıkla işlenmektedir.
1207 senesinde dünyaya gelen Mevlana'nın doğum yeri bugünkü Afganistan'da bulunan bir yer olan Belh beldesi olarak bilinir. Anadolu'da günümüze kadar pek çok şeyh ve evliya yaşamıştır. Mevlana ise belki de bunlardan en iyi bilineni, en popüleridir. Mevlana'ya olan ilgi sadece ülkemizden değil, tüm dünyadandır. Aynı zamanda Mevlana deyince akla gelen bir diğer isim de onun yakın dostu Şems-i Tebrizi'dir elbette.
Mevlana'nın annesi Mümine Hatun, babası ise Belh şehrinin tanınan ve işinde oldukça başarılı bir bilgin olan Hüseyin Hatibi oğlu Bahaeddin Veled olduğu bilinmektedir. Mevlana, doğduğu andan itibaren babası tarafından muhtemelen ev içerisinde çok iyi eğitilmiştir. O, aldığı eğitim ile çok iyi bir düşünce yapısı kazanmış, insanlar için yol gösterici bir karakter olmuştur. Diğer yandan tüm hayatını barışa ve sevgiye adamıştır diyebiliriz.
Mevlana'nın okumak ile, anlatmak ile, öğrenmek ve kendini geliştirmek ile geçen hayatı, başkalarına yardımcı olmasıyla onun ününü çok ayrı bir yere taşımıştır. Mevlana, dergahına gelenlere verdiği öğütler ve destek ile, yaşadığı çağın da çok sevilen dervişlerinden biri olmuştur.
Mevlana Celaleddin, 17 Aralık 1273 tarihinde hayata gözlerini yummuştur. Barışın, hoşgörü ve sevginin Anadolu'daki en büyük sembollerinden biri olan bu güzel insan, adını yüzlerce yıl yaşatmayı başarmıştır.
Mevlana Celaleddin Rumi'nin eserleri, aşağıdaki gibidir.
