Narh sistemi daha önce duyduğumuz ve çoğunlukla anlamını pek bilmediğimiz bir kavramdır. Bu sistem Osmanlı Dönemi'nde uygulanan ve uygulama şekliyle diğer devletlere de örnek olan bir sistemdir. Dilimize Osmanlı'dan gelen narh kelimesinin ne anlama geldiği günümüzde sıkça merak edilip, araştırılmıştır. Narh sistemi nedir sorusuna cevap aramak için öncelikle narh kelimesinin sözcük anlamını biliyor olmak gerekir. Farsça kökenli olan bu sözcük, Nirh kökünden türetilmiştir. Nirh ise, bir ürüne ödenen ücret veya biçilen değer olarak dikkat çeker. Narh sisteminin özellikleri ve nasıl uygulandığı merak edilen konular arasındadır. Narh sistemi nedir sorusunun yanı sıra bu sistemin ne gibi bir amacı olduğu da sorgulanmıştır.
Narh sistemi nedir sorusundan önce narh kelimesinin anlamını bilmekte fayda vardır. Narh, bir ürünün satılabileceği en düşük ve en yüksek fiyattır. Bu durumda satışa çıkarılan ürünün narhın üstünde veya altında satılması yasaktır.
Osmanlı döneminde Narh sistemi, bir mal veya hizmet için yetkililer tarafından belirlenen fiyatlardır. Bu durumda yiyecek ve diğer tüketim malları için konulan sınırlandırma, sabit fiyat tespit etme, fiyat sınırı ve kontrol altında tutma anlamlarına gelir. Bu sistemde devlet, piyasada bulunan eşyalara fiyat koyarak, ürünlerin azami satış fiyatını belirler.
Sözcük anlamıyla Narh, kanunun yetkili kıldığı resmi makamlar tarafından, bazı malların kanun gereği mecbur olan ve satış fiyatları için tespit edilen azami sınırdır. Osmanlı Devleti döneminde bu sistem 16. yüzyıldan itibaren uygulanmaya başlamıştır. Bu durumda çarşı ve pazardaki mallar sadece devletin belirlediği fiyat aralığında satılır. Bu fiyat aralığının dışında fiyat biçen kişi, bir yasağı çiğnemiş olur. Bu sistem aynı zamanda Osmanlı döneminde uygulanan bir idari işlemdir.
Narh bir malın azami fiyat tespitini ifade eder. Bu sistemde üreticiyi korumak ve haksız rekabeti önlemek amaçlanmıştır. Narh sistemi esnaflara mallarını belli bir fiyata satmasını emretmesi, belirlenen fiyattan aşağı veya yukarı bir fiyat yapmasını engellemesini amaç edinen bir sistemdir.
Devletin burada otoritesini kullanması, işleyişini de otomatik olarak kolaylaştırmıştır. Bu sistem, işleyen manevi otorite fiyat istikrarını, kalite kontrolünü, işsizliğin önüne geçmeyi ve aşırı üretimi kontrol altına almıştır.
