Örfi Hukuk Nedir? Örfi Hukuk Kuralları ve Unsurları Neler, Başındaki Kim ve Hangi Davalara Bakar?
Örfi hukuk nedir sorusu Osmanlı dönemi hukuk mevzuatını araştıran kişilerin yanıtını merak ettikleri bir sorudur. Çünkü Osmanlı Devleti döneminde hukuk; şeri hukuk ve örfi hukuk olarak ikiye ayrılır. İki farklı hukuk anlayışı olsa da bunlar arasında ayrımı oldukça basittir. Bu ayrımı anlamak isteyenler “Örfi hukuk nedir? Örf’i hukuk kuralları ve unsurları neler, örf hukuk başındaki kim ve hangi davalara bakar?” sorularının yanıtlarını bilmelidir.
Örfi hukuk, örf ve adetlerden gelen hukuk anlamını taşımaktadır. Daha çok Osmanlı döneminde ortaya çıkan bu hukuk anlayışının ne olduğunu öğrenmek isteyenler örfi hukuk nedir sorusunun yanıtını araştırmaktadır. Biz bu bu yazımızda sizler için Örfi hukuk hakkında merak edilen sorulardan olan "Örfi hukuk nedir? Örf'i hukuk kuralları ve unsurları neler, başındaki kim ve hangi davalara bakar? Örfi hukukun divandaki temsilcisi kim?" sorularının yanıtlarını derledik.
Örfi Hukuk Nedir?
Osmanlı hukuk mevzuatının bir kısmını şeri hukuk bir kısmını ise örfi hukuk mevzuatı oluşturur. Osmanlı Devletinde örfi hukuk denilince yalnızca adet hukuku değil, şeri hükümlerin de kanun içerisinde tedvini de dahil olmak üzere, sultana tanınan sınırlı yasama yetkisi, şeyhülislamın fetvaları ve içtihatlarına da başvurarak ortaya konmuş olan hukuki hükümler akla gelir. Örfi hukukun kaynakları ise başta örf ve adet olmak üzere İslam hukukunun tali kaynaklarıdır. Örfi hukuk şeri hükümlere aykırı olamaz olsa dahi muteber sayılmaz.
Örf'i Hukuk Kuralları ve Unsurları Neler?
Örfi hukuk kuralları, islamiyet öncesinden itibaren devam etmiş olan töre kurallarının İslamiyet'e aykırı olmayacak şekilde düzenlenmesi ile oluşmuştur. Örfi hukuk sisteminde yasama yetkisi padişaha aittir. Örfi hukuk kuralları ile ilgili buyrukları "ferman" olarak Nişancı kaleme alır. Daha sonra yine nişancı tarafından fermanlara padişahın tuğrası işlenir ve bu sayede ferman resmiyet kazanır. Ancak bundan önce şeyhülislamdan fetva alınması gerekir.
Örfi Hukuk Başında Kim Var ve Hangi Davalara Bakar?
Örfi hukuk genellikle; askeri, mali ve yönetim konularındaki kanunları kapsadığından bu konudaki davalara bakardı. Örfi kanunun başında ise "Emiridad" veya "dadbeg" bulunurdu. Bu mahkemelerin verdiği önemli kararlar dönemin sultanı başkanlığını yaptığı mahkemelerce hükme bağlanırdı.