Orta Asya'da Kurulan Türk Devletleri Ve Özellikleri - Orta Asya'da Kurulan İlk Türk Devleti Nedir, Kurucusu Kim?

Türk halklarının ana yurdu olarak bilinen Orta Asya her zaman aynı bölgeyi tanımlamamıştır. Orta Asya dar ve geniş anlamıyla farklı bölgeleri ifade etmektedir. Üzerinden İpek Yolu geçen Orta Asya, ticari malların ve fikirlerin aktarılmasında bir köprü görevi görmüştür. Tarihi İpek Yolu'nun Orta Asya topraklarından geçmesi yerleşik hayata geçen toplulukların güçlenmesine ve gelişmesine neden olmuştur. Ülke töre adı verilen, yazılı olmayan hukuk kurallarıyla yönetilmiştir. Ölümden sonra yaşama inanan Türk devletlerinde en yaygın inanç sistemi Gök Tanrı inancıydı.

ORTA ASYA NERESİ?

Asya, tarihi devirlerden beri birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır ve Kavimler Göçü gibi tarihi değiştiren olaylar bu bölgede cereyan etmiştir. Türklerin ana yurdu olarak bilinen Orta Asya, bir dönem Türkmenistan olarak adlandırılmıştı. Göçebe topluluklar 16. yüzyıldan sonra yerini yerleşik topluluklara bırakmıştır. Tarihi İpek Yolu'nun Orta Asya topraklarından geçmesi yerleşik hayata geçen toplulukların güçlenmesine ve gelişmesine neden olmuştur. Orta Asya, dar anlamda; Sovyetler Birliği'nin bir parçası olan Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Tacikistan ve Türkmenistan'dan oluşan beş ülkeyi tanımlamaktadır. Orta Asya; geniş anlamda Pakistan'ın kuzeyi, Afganistan, Çin'in batısı (Tibet ve Doğu Türkistan), Rusya'nın bir kısmı, Kuzeydoğu İran ve Moğolistan'ı içeren bölgeyi tanımlamaktadır.

ORTA ASYA'DA KURULAN TÜRK DEVLETLERİ

Orta Asya'da kurulan ilk Türk devleti Asya Hun Devleti ile birlikte Türk devlet geleneği kuruldu. Orta Asya'da kurulan Türk devletleri:

• Asya Hun Devleti
• Göktürk Devleti: Türk adıyla kurulan ilk devlettir.
• 2.Göktürk Devleti (Kutluk) Kutluk Kağan tarafından 681 yılında kuruldu.
• İlk yerleşik hayata geçen Türk devleti olan Uygur Devleti, Kutluğ Bilge Kül Kağan tarafından 745 yılında kuruldu.
• Karahanlı Devleti ilk Müslüman Türk devletidir.
• Sibirler
• Kırgızlar
• Hazarlar
• Karluklar
• Kıpçaklar
• Avarlar
• Peçenekler
• Bulgarlar
• Türgişler
• Macarlar
• Oğuzlar
• Akhunlar

İLK TÜRK DEVLETLERİNİN ÖZELLİKLERİ

Türk halklarının anayurdu olan Orta Asya'da kurulan İlk Türk Devletlerinin özellikleri:

• Ülke iki hanedan üyesi tarafından doğu ve batı olarak ikiye ayrılarak yönetilmiştir.
• Doğu tarafı daha üstün görülür ve doğu kısmını asıl hükümdar yönetirdi, Batı tarafı ise hükümdarın kardeşi yönetirdi.
• Kut adı verilen yönetme yetkisinin hükümdarlara Tanrı tarafından verildiğine inanılmıştır.
• Hükümdarlar devleti yönetirken kengeş, kurultay ve toy adı verilen danışma meclisleri hükümdara yardım ederdi.
• Ülke töre adı verilen, yazılı olmayan hukuk kurallarıyla yönetilmiştir.
• Mete Han ilk düzenli ordu sistemini kurmuştur.
• Gelirlerinin büyük kısmını hayvancılıktan kazanmışlardır.
• Yaşadıkları topraklar tarıma uygun olmadığı için göçebe yaşam tarzını benimsemişlerdir.
• Ölümden sonra yaşama inanan Türk devletlerinde en yaygın inanç sistemi Gök Tanrı inancıydı.