Rüzgar oluşuma neden olan etmenler nelerdir? Rüzgar nasıl oluşur?
Rüzgâr hayatımızın bir parçası olan meteorolojik bir olaydır. Neredeyse her gün dışarıya çıktığımızda hafif de olsa bir esinti olduğunu fark ederiz. Bazen de çok şiddetli olduğunda hayatımızı olumsuz yönde etkileyebilir. Peki, rüzgâr nasıl oluşur diye hiç düşündünüz mü? Rüzgâr atmosferdeki havanın dünya yüzeyine yakın olarak yaptığı yatay hareketlerdir. Kısacası hava hareketleri ile birlikte meydana gelen doğa olayıdır. Rüzgar oluşuma neden olan etmenler nelerdir? Konusunu daha ayrıntılı şekilde ele alacağız. Rüzgar nasıl oluşur? İşte yanıtı…
Rüzgâr hissedilebilir, çevreye yaptığı etkileri anlanabilirdir. İçinde yaşadığımız havanın hareketi olarak tanımlanan rüzgâr, bazı bölgelerde etkili olurken bazı bölgelerde nadiren ortaya çıkmaktadır. Bu, hava basıncının yoğun olup olmaması ile alakalı bir durumdur. Rüzgâr oluşumunu etkileyen faktörler de bu duruma etki etmektedir. Rüzgar olayını daha iyi anlayabilmeniz için "Rüzgar oluşuma neden olan etmenler nelerdir?" Konusunu hazırladık. Rüzgar nasıl oluşur? Merak edenler için işte yanıtları...
RÜZGAR NASIL OLUŞUR?
Rüzgar nedir? Sorusuyla başlayacak olursak; atmosferdeki havanın Dünya yüzeyine yakın, doğal, çoğunlukla yatay olan hareketleri şeklinde tanımlayabiliriz. Alçak hava basıncı ile yüksek hava basıncı arasında yer değiştiren hava akımı olarak da tanımlanabilir. Rüzgar daima yüksek basınçtan alçak basınca doğru hareket eder. Eğer iki bölge arasında hava basınç farkı büyükse hava akım hızı da o kadar fazla olur. Bu da rüzgarın hızını belirler. Rüzgarın bu hızı da esinti, fırtına gibi farklı isimler alır. Rüzgar nasıl oluşur? Sorusunun yanıtını bu şekilde açıklayabiliriz.
RÜZGAR OLUŞUMUNA NEDEN OLAN ETMENLER
- Dünyanın dönüşü
- Yüzey sürtünmeleri
- Yerel ısı yayılması
- Başka atmosferik olaylar
- Yeryüzünün topografik yapısı
- Basınç radyal olarak içe doğru,
- Santrifüj kuvvetler dışa doğru,
- Coriolis kuvvet dışa doğru
- Basınç değişmesi radyal olarak dışa doğru,
- Santrifüj kuvvet dışa doğru,
- Coriolis kuvvet içe doğru etki eder.
BASINÇ FARKI NASIL OLUŞUR?
Atmosfer basıncı tüm dünya üzerinde aynı oranda değildir. Atmosfer basıncından kasıt hava basıncıdır yani havanın ağırlığı. Bazı bölgelerde hava ağır olurken bazı bölgeler de hafif olabilir. Yüksek basınçtan alçak basınca doğru sürekli bir akım gerçekleşir. Bu basınç farklıklarını oluşturur.
RÜZGAR ÇEŞİTLERİ
- YILDIZ.
- LODOS
- POYRAZ
- MELTEM
- KARAYEL
- KEŞİŞLEME
- KIBLE
- GÜNDOĞUSU
- GÜNBATISI
RÜZGAR NE TARAFA DOĞRU ESER?
Rüzgarlar Türkiye'de estikleri yöne doğru isim alırlar. Kuzeyden esene yıldız, güneyden esene kıble, doğudan esene gündoğusu, batıdan esene günbatısı, kuzeydoğudan esene poyraz, kuzeybatıdan esene karayel, güneydoğudan esene keşişleme, güneybatıdan esene ise lodos adı verilmektedir. Türkiye'de Akdeniz, Trakya ve Marmara kıyılarında genellikle poyraz hakimdir. Ege'den ise deniz meltemi adı verilen rüzgar eser.
Rüzgar sıcaktan soğuğa doğru mu eser? Sorusu merak ediliyor. Kuzeyden esen rüzgarlar kış aylarında kendini gösterir. Yıldız, karayel ve poyraz bunlara örnektir. Güneyden gelen rüzgarlar sıcaklık etkisi yapar. Kısaca rüzgarlar yüksek basınçtan alçak basınca doğru eser.
SOĞUK HAVA NASIL OLUŞUR?
Alçak basınç etkisiyle hareket etmekte olan bir soğuk hava kütlesinin sıcak hava kütlesi ile yer değiştirme olayıdır. Bu yer değişimi sırasında sıcaklık değişimleri olur. Dar bir alanda hızlı bir hareketlenmedir. Bu hava hareketi bahar ve kış aylarında yoğun görülür.