Ses'in bir enerji olduğunu kaçımız tahmin eder? Bu yüzden daha detaylı bir araştırma yaptık. Ses enerjisini ve başka hangi enerjilere dönüşebildiğini sizin için derledik.
Ses enerjisinin bir maddenin salınımından veya titreşiminden meydana geldiğini söylemiştik. Ses enerjisi, ses basıncı, parçacık hızı, ortamın yoğunluğu ve ses hızı nitelikleriyle formülize edilir. Ses enerjisi genellikle pascal ve desibel adı verilen özel birimlerle ölçülür.
Aslında ses enerjisi boşlukta yayılmaz. Meydana gelmesi için maddesel bir ortama ihtiyaç vardır. Yayılma hızı ise sesteki taneciklere bağlıdır. Yayılma en fazla katı cisimlerde, sonrasında sıvı ve gazlarda olur.
Ses enerjisi diğer enerji kaynaklarına göre daha etkisiz kabul edilse de bu ondan enerji edilemeyeceği anlamına gelmez. Güçlü bir ses kaynağının titreşimleri elektrik enerjisine dönüştürülebilir. Bir şehri aydınlatmasa da cep telefonumuzu şarj edebilir hale gelebilir. Bununla ilgili bireysel deneyler ve çabalar mevcuttur. Ancak genele yayılmamıştır.
Ses enerjisi kinetik enerjiye dönüşebilir. Büyük bir hoparlörü son ses açtığımızda yanında bir balon olsaydı onun hareket ettiğini görebilirdik.
Ses iletimi sırasında enerjinin bir kısmı ortamdaki taneciklerin birbiriyle çarpışması sonucu çoğunlukla ısı enerjisine dönüşür. Kaynaktan çıkan ses enerjisi, yani ses dalgaları, aslında kaybolmazlar, biz kaynaktan uzaklaştıkça sesi duyamaz hale geliriz. Ses dalgaları sesin iletimi sırasında maddesel ortamdaki küçük tanecikleri çarpıştırır veya onlara hareket kazandırır, bu sefer de ortaya ısı enerjisi çıkmış olur.
Ağzından çıkan veya herhangi bir şekilde yayınlanan ses havada basınç değişimi yaratmakta ve bu basınç değişimi, suya atılan taşın yarattığı dalgaya benzer şekilde, havada bir dalga iletimi şeklinde yayılmaktadır. Hava basıncının yarattığı etkiden yararlanılarak, mikrofonlar aracılığıyla sesin elektriğe çevrilmesi sağlanmıştır.
Günümüzde gürültü olarak tabir ettiğimiz sesleri özel şekilde dönüştürerek elektrik enerjisine dönüştürmekle ilgili girişimler bulunmaktadır.
Ses iletimi sırasında enerjinin bir kısmı ortamdaki taneciklerin birbiriyle çarpışması sonucu çoğunlukla ısı enerjisine dönüşür. Kaynaktan uzaklaştıkça ses enerjisi daha fazla ısı enerjisine dönüşür. Bu durumda ses daha zayıf duyulur. Belli bir uzaklıktan sonra da duyulmaz olur.
Ultrason cihazı, radar, sonar, sismik aletler, hoparlörler, kulaklıklar ses enerjisiyle çalışır. Ses bir kaynaktan çıkar ve dalgalar haline yayılıp titreşime sebep olur. Bu titreşimlerle anne karnındaki bir bebeği ya da bir cismin uzaklığını, boyutunu görebiliriz.
Ses enerjisinin oluşumunu anlayabilmek için öncelikle "ses" in ne olduğunu anlamalıyız. Ses, canlıların işitme organları tarafından algılanabilen periyodik basınç değişimleridir. Fiziksel boyutta ses, katı, sıvı veya gaz ortamlarda oluşan basit bir mekanik düzensizliktir. Bir maddedeki moleküllerin titreşmesi sonucunda oluşur.
Ses enerjisi ise, ses kaynaklarına aktarılan enerjiye bağlıdır. Ses, madde moleküllerinin titreşmesiyle dalga şeklinde oluşur. Sesi belki göremeyiz ancak işitme duyumuzla algılayabiliriz. Bunun için de ses bir enerji türü olarak kabul edilir.