Sıvılar Sıkıştırılabilir Mi? Sıvılar Basıncı Aynen İletir Mi?
Herhangi bir yüzeye dik olarak uygulanan kuvvetin, o yüzeyin alanına bölünmesiyle ortaya çıkan fiziksel olaya, basınç adı verilir. Basınç=kuvvet/alan olarak gösterilir ve Pascal (Pa) birimi ile ifade edilir. Katılar ise moleküler düzenleri nedeniyle basıncı iletebilirler. Bir diğer merak edilen ise sıvıların basıncı iletip iletemediği hususudur. Bu nedenle, sıvılar sıkıştırılabilir mi veya basıncı aynen iletir mi öğrenmek gerekir.
Katılar, mekanik stres ve basıncı iletebilen bir yapıya sahiptirler. Öte yandan, çoğunlukla sıkıştırılmaları pek mümkün değildir. Bunun nedeni ise moleküler düzenlerinin tamamen sabit olmasıdır. Bazı katıların ise sadece belirli koşullar sağlandığı takdirde sıkıştırılmaları mümkündür. Sıvıların yoğunlukları ise çoğunlukla katılardan daha düşüktür. Bunun için sıvılar sıkıştırılabilir mi ve basıncı aynen iletir mi yanıtı aranan sorulardır.
Sıvılar Sıkıştırılabilir mi?
Sıvılar, belli bir hacme sahiptirler ve çoğunlukla şekil almaları imkansızdır. Akışkandırlar ve belirli bir sıcaklık aralığı ile atmosfer basıncında bulunurlar. Moleküllerine bakıldığında, birbirlerine oldukça yakın ve düzensiz bir biçimde sıralanmış oldukları görülür. Basınca karşı direnç gösteren sıvıların, akışkanlık derecelerini gösteren özelliğe ise viskozite adı verilir. Sıvıların birçoğu, farklı akışkanlık derecesine sahiptir. Oldukça düşük yoğunluğa sahip olduklarından dolayı sıkıştırılmaları da neredeyse imkansızdır. Bu işlem için katı ya da gaz haline geçmeleri gerekir. Buna karşın, basıncın yüksek olduğu durumlarda sıvılar katıya dönüşebilir veyahut gaz haline geçebilirler. Sıvılar basıncı da iletebilirler ve bu, molekülleri arasındaki etkileşim sayesinde gerçekleşir. Buna, hidrostatik basınç adı verilir ve sıvının ağırlığı ile derinliğine bağlıdır. Derinliğe inildikçe basınç artar ve sıvı her yöne eşit olarak etki eder.
Gaz Halindeki Maddeler Sıkıştırılabilir mi?
Gazların molekülleri, birbirinden oldukça uzaktadırlar ve serbest bir şekilde hareket ederler. Herhangi bir gazın hacminde, basıncında, sıcaklığında bir değişiklik meydana geldiğinde, söz konusu moleküller duruma bağlı olarak sıkışabilir veya genişleyebilir. Buradan gazların sıkıştırılabilir olduğu sonucuna varmak mümkündür ve bu anlamda, sıvılar ile katılardan tamamen farklı oldukları söylenebilir. Belli bir şekle ve hacme sahip olmayan gazların yoğunluğu oldukça düşüktür. Ek olarak gazlar, kuvvet uygulanan yüzeyin alanına orantılı olarak basınç oluşturabilirler.