Skaler Büyüklükler Nelerdir? Vektörel ve Skaler Büyüklük Nedir, Özellikleri Neler?
Fiziğin temelini oluşturan iki kavram vardır. Bu kavramlar skaler büyüklükler nelerdir, sorularını akıllara getirir. Bu nedenle skaler büyüklük nedir, sorusunu sıklıkla merak ederiz. Skaler ve vektörel ne demek, soruları da bunun ardından gelir. Skaler yönü veya doğrultusu olmayan büyüklük iken vektörel büyüklük daha farklıdır. Skaler ve vektörel büyüklüklerin özellikleri neler, dediğimizde büyüklüklerden biri değişmezken diğerinin değişmediğini öğreniriz.
Fizik denilince akla ilk olarak birimler gelir. Konunun bir birimi vardır. Kimisi türetilerek bulunur kimisi ise temel birimdir yani türetilmemiş büyüklüktür. Fiziğin bu temelini oluşturan büyüklükleri düşündüğümüzde skaler büyüklükler nelerdir, sorusu ile karşılaşırız. skaler büyüklük nedir, dediğimizde kütlenin bir yönü olmadığı için skaler büyüklük olduğunu öğreniriz. Skaler ve vektörel ne demek, sorusuna kilogram, metre, hız, kütle, ivme gibi örnekler verebiliriz. Özellikleri neler sizin için araştırdık.
Skaler Büyüklükler Nelerdir?
Skaler büyüklük, bir değer ve birim ile ifade edilir. Cebirsel işleme tabi tutulabilen büyüklüklerdir. Yani belirtirken yön gerektirmeyen, yalnızca bir sayı ve birimle belirtilebilen büyüklüklere skaler büyüklük denir. Skaler büyüklükleri şu şekilde sıralayabiliriz:
- Uzunluk (milimetre, santimetre, desimetre, metre, dekametre, hektometre, kilometre, ışık yılı, mikrometre, nanometre, pikometre, femtometre, attometre )
- Kütle (ton, kental, kilogram, hektogram, dekagram, gram, desigram, santigram, miligram, mikrogram, karat)
- Zaman (saniye, saat, dakika)
- Sıcaklık (santigrat (celsius), fahrenheit (fahrenayt), kelvin, reomür)
- Akım şiddeti (amper)
- Işık şiddeti (kandela)
- Sürat (metre bölü saniye)
- Yüzey alanı (uzunluk birimlerinin karesi)
- Hacim (uzunluk birimlerinin küpü yani üçüncü kuvveti)
- Litre
- Açı (radyan)
- Özkütle (kütle bölü hacim)
Vektörel Büyüklükler Nelerdir?
Büyüklüğü, başlangıç noktası, yönü ve doğrultusu olan büyüklüklere vektörel büyüklük denir. Vektörler yönlü büyüklükler oldukları için oklarla gösterilir. Doğrultu ve yön farklı iki kavramdır. Bir vektörün tanımlanabilmesi için her ikisinin de belirtilmesi gerekir. Yön belirtmek için kullanılan yönlü doğru parçalarına vektör denir. Bir büyüklüğün vektörel büyüklük olması için şu özellikler olmalıdır.
- Doğrultu
- Yön
- Büyüklük
- Başlangıç Noktası
Vektörel büyüklükleri şu şekilde sıralayabiliriz:
- Yer değiştirme (son konum – ilk konum)
- Hız (yol bölü zaman)
- İvme (toplam kuvvet bölü kütle)
- Kuvvet (kütle çarpı ivme)
- Elektriksel alan (kuvvet bölü elektrik yükü)
- Manyetik alan (mıknatısın kutbu bölü kutup şiddeti)
Vektörel ve Skaler Büyüklük Farları Nedir, Özellikleri Neler?
Skaler büyüklük ile vektörel büyüklük arasındaki en önemli fark, vektörel büyüklükte doğrultu ile yön bulunur. Skaler büyüklükte ise sadece şiddet vardır. skaler büyüklük sadece şiddet belirtilirken vektörel büyüklüklerde özellikle yön ve doğrultu bildirilir. Vektörel büyüklüklerde vektörler bulunur. Skaler büyüklüklerde ise büyüklük yalnızca sayısal olarak gösterilmektedir.