Tecrit Ne Demek? Tecrit Etmek Nedir?
Tecrit sözcüğü dilimize uzun zaman önce yerleşen Arapça kökenli sözcüklerden biridir. Edebiyatta bir söz sanatı olarak karşımıza çıkan bu ifade; felsefe, tıp, fizik ve tasavvuf gibi konularda farklı terim anlamlarına sahiptir. Bu nedenle sıkça karşılaşılan bu terim, tecrit ne demek, tıpta tecrit etmek nedir gibi sorularla araştırılıyor. İşte bu kelimenin anlamı ve edebiyatta tecrit örnekleri.
Edebiyatta, tıpta, felsefede ve çeşitli alanlarda terim olan tecrit ya da tecrîd kelimesi, kelimelerin anlamlarını ve kökenlerini araştıran kişilerce inceleniyor. Edebiyatta sanat olarak yer tutan bu durum, tasavvufta da önemli bir hususta karşımıza çıkar. Bu bakımdan, "soyutlanma" fikrinden türeyen bu kelimenin anlamı tecrit ne demek, tecrit etmek nedir gibi sorularla inceleniyor.
TECRİT NE DEMEK?
Tecrit Arapça cerd "soymak, sıyırmak" kelimesinden türetilmiş ve tecrid halini almıştır. Türkçe dil yapısına uyması için kelimenin sonundaki –d sesi –t sesine dönüşmüştür. Kelimenin anlamı dilimizde "soyma, soyulma, ayrı tutma, ayırma" gibi anlamlara gelmektedir. Fakat çeşitli alanlarda terim anlamı olarak da kullanılan bu sözcük, felsefede ve edebiyatta "soyutlama" manasına gelirken tasavvufta "dünyevi işlerden soyutlanma" anlamında kullanılır. Fizikte ise "Isı, ses, su, rutûbet, elektrik, gürültü gibi şeylerin bir yerden bir yere geçmesine engel olma, yalıtım, izolasyon" anlamıyla yer bulur.
EDEBİYATTA TECRİT NE DEMEK?
Edebiyatta tecrit kelimesi, şairin kimliğinden soyutlanarak kendini başka birinin yerine koyması, kendine adıyla hitap etmesi şeklinde karşımıza çıkar. Şair bazen de vücudunu ya da bazı organlarını kişileştirerek bir başkasıyla konuşur gibi onlarla sohbet eder. Özellikle kalp ve akıl tecrit sanatında soyutlanan organlardandır.
TECRİT ETMEK NEDİR?
Tecrit etmek "ayırmak, ayrı tutmak" anlamına gelir. Çeşitli sebeplerle bir olayı, durumu, kişiyi diğerlerinden ayırmak, ayrı bir yere koymak amacıyla kullanılır.
TIP DİLİNDE TECRİT NE DEMEK?
Tıpta tecrit, bulaşıcı hastalıkların yayılmasını önlemek adıyla hastalık taşıyan ya da taşıma riski bulunan kişileri sağlıklı kişilerden ayırmak üzere kullanılır. Tecrit edilen kişi hem tedavi edilir hem de diğerlerini hasta etmesi önlenmiş olur. Tıp dilindeki tecrit kelimesinin karşılığı karantinadır. Öte yandan, mental hastalıkların tedavisinde de tecrit yöntemine başvurulur. Böylece saldırgan davranışlar sergileyen hastaların tehlikeli hareketleri önlenmiş olur.
DİNDE TECRİT NE DEMEK?
Tecrit kavramı Kur'an'da veya hadislerde yer almamaktadır. Ancak bu kavram sufiler ve tasavvufçular tarafından kullanılmış, dini edebiyatta da söz konusu anlamıyla yer bulmuştur. Tasavvufta tecrîd, tevhidin bir aşaması olarak yer tutar ve "dünyevi şeylerden vazgeçme, dünyaya ait hislerden sıyrılarak gönlünü Allah'a bağlama" anlamında kullanılır. Tasavvufçular, sufiler ve dervişler kalplerini mâsivâdan arındırarak ömürlerini Allah yoluna adarlar ve bu durumu tecrid olarak adlandırırlar. Bu durum çeşitli din ve inanışlarda inzivaya çekilmek olarak da söz konusu edilir.
TECRİT SANATINA ÖRNEK CÜMLELER
"Ey Fuzûlî dehr hâlin şâh-ı gülden kıl kıyâs / Kim verip evvel tecemmül sonra eylemiş uryan"
"Günâhı çoksa da Tâhir dâhil-i affındır / İlâhî, merhamet et ihtiyar hâlinde"
"Meslek-i tecrîddir ferâgat evi / Terk-i mâl eyle hânümandan geç" - Fuzuli,bu beyitte kelimenin tasavvuftaki anlamı kullanmıştır.