Tevriye Nedir? Söz Sanatlarından Tevriye Ne Demek, Türk Edebiyatındaki Örnekleri Neler?
Edebiyat içinde karşımıza çıkan söz sanatları genellikle edebi eserlere farklılıklar katmak, anlam genişletmek ya da daha derin anlamlar ifade etmek için kullanılır. Söz sanatlarının çeşitliliğinin fazla olması da çoğu edebi eserlerde karşımıza çıkan söz sanatlarını anlamamızı güçleştirmektedir. Tevriye de sıklıkla edebi eserlerde karşımıza çıksa da dikkat edilmediğinde gözden kaçabilecek bir söz sanatıdır. Peki, tevriye ne demek ve edebi eserlerde nasıl karşımıza çıkar? Edebiyatımızda önemli bir yeri bulunan tevriye sanatı bir kelimenin birden fazla anlama gelmesi şeklinde yalın anlatımlarla karşımıza çıksa da tevriye nedir sorusunun cevabını detaylı olarak sizin için hazırladık. İşte tevriye örnekleri ve tevriye ne demek sorusunun cevabının detayları…
Söz sanatları dilimizin zenginliğinden yararlanma biçimlerimizden de biridir. Hem dilimizi etkin kullanmak hem de edebi eserlere anlam derinliği katmak için kullandığımız söz sanatlarından biri olan tevriye nedir? Edebi metinlerde karşımıza çıkan tevriye sanatı bize ne anlatmak istemektedir? Tevriye örnekleri ile beraber açıkladığımız detaylar için buyurun yazımızın devamına.
Tevriye Ne Demek?
Tevriye, edebi eserler içinde bir anlatım inceliği sağlamak için, çokanlamlı bir sözcüğün yakın anlamının değil de uzak anlamının kullanılmasıdır. Edebi eserlerde kullanılarak tevriye sanatı bir söz sanatı şeklinde karşımıza çıkmaktadır.
Tevriye Sanatı Nedir?
Söz sanatlarından biri olan tevriye sanatı; birden çok anlama gelen kelimeleri iki anlamada gelecek şekilde kullanma sanatıdır. Yani tevriye sanatı sözcüklerin edebi eserlerde hem yakın anlamı hem de uzak anlamı anlaşılacak şekilde kullanması anlamına da gelmektedir.
Tevriye sanatı ile söz sanatlarından bir diğeri olan kinaye sanatı birbirine karıştırılsa da bu konuda dikkat edilmesi gereken nokta tevriye sanatında kelimelerin farklı anlamlarının da bir arada kullanılmasıdır. Kinayede ise kelimeler mecaz anlamları vurgulanacak şekilde karşımıza çıkar. Tevriye sanatı özellikleri ve dikkat edilmesi gereken noktaları ise şöyle;
- Tevriye sanatında mecaz anlatım olmaz. Bir sözcüğün iki farklı anlamından bahsedilir.
- Kelimede kullanılan iki anlam da gerçek anlam olmalıdır.
- Hem düz yazıda hem de şiirde kullanılan tevriye genel olarak divan edebiyatında karşımıza çıkar.
Tevriye Örnekleri Neler?
Edebi metinlerde sıklıkla karşımıza çıkan tevriye sanatının daha iyi anlaşılması için hazırladığımız örnekler aşağıdaki gibidir. İşte tevriye sanatına dair bazı örnekler;
- Ulusun, korkma! Nasıl böyle bir imanı boğar,
Medeniyet!' dediğin tek dişi kalmış canavar?
- Bu kadar letâfet çünkü sende var
Beyaz gerdanında bir de ben gerek
- Bâkî çemende hayli perîşan imiş varak
Benzer ki bir şikâyeti var rüzgârdan
- Tahir efendi bana kelp demiş
iltifatı bu sözde zahirdir,
maliki mezhebim benim zira,
itikadımca kelp tahirdir.
- Rüzgar kırdı dalımı ellerin günahı ne
Ben yitirdim yarimi yolların günahı ne