Ünlem işareti; sevinme, korku, mutluluk gibi heyecan bildiren duyguları bildirmek için kullanılan bir ifadedir. Bunun haricinde emir ve hitap bildiren cümlelerde de ünlem işareti kullanılmaktadır. Ünlem işaretinin matematikte bile kullanımı bulunmaktadır. Bunun haricinde parantez içinde ünlem işareti kullanılarak bazı yargılar belirtilmektedir. Ayrıca ünlem işaretinin yazım hatası yapılmadan kullanılması da önemlidir.
Türkçede dil bilgisi gibi bazı dil ile ilgili kuralları Türk Dil Kurumu düzenlemektedir. Bu düzenlemelere noktalama işaretleri de dâhildir. Özellikle ünlem cümleleri için ünlem kelimesinin ne anlama geldiği önemlidir. Öncelikle ünlem ad olmakla birlikte Türkçede bir dilbilgisi terimidir.
Ünlem sözlüklerde ''kızma, korkma, acıma, sevinme, şaşma gibi ansızın beliren türlü duyguları anlatmaya yarayan, çağrı, buyruk, yasaklama vb. belirten, tek başına tümce oluşturabilen sözcük türü; örneğin ah!, vah!, oh!, günaydın!, takır takır gibi.'' Bu şekilde tanımlanmaktadır. Buradan da anlaşılacağı gibi ünlem işareti bu tanım doğrultusunda kullanılmaktadır.
Ünlem işaretinin kullanıldığı yerler bulunurken öncelikle ünlem işaretinin temel görevlerini bilmek gerekmektedir. Ünlem işareti '!' şeklinde gösterilmektedir. Bu işaret sevinme, kızma, mutluluk, şaşkınlık ve korku gibi heyecan bildiren ifadelerin sonuna konmaktadır. Bunun yanı sıra emir, hitap ve yasaklama bildiren cümleler de ünlem işareti kullanılmaktadır.
Ünlem işaretinin kullanıldığı cümleler vurgulanarak okunmalıdır. Bir noktalama işareti olan ünlem işareti cümlenin sonuna konarak cümlenin bitişini belirtmektedir. Bu görevinin yanında tek başına bir ünlem ifadesi taşıyan kelimelerin ardından da kullanılabilir. Bu bağlamda ünlem işaretinin görevi aşağıda verilmiştir:
Ünlem işareti ile ilgili cümleler ise aşağıdadır:
Sana uğurlar olsun... Ayrılıyor yolumuz!
Ünlem işaretinin kullanıldığı yerlerden biri de parantez içinde kullanımıdır. Parantezi içinde ünlem kullanımı '(!)' ile gösterilir. Ayrıca bu şekilde kullanıldığında cümlenin sonuna konulmasına gerek yoktur. Bunun yanında parantez içinde ünlem işareti, kendin önce gelen ifadenin saçma veya bu ifade ile dalga geçildiğini belirtir. Parantez içinde ünlemin örnekleri ise şunlardır:
Ünlem işareti göründüğü gibi oldukça geniş bir kullanıma sahiptir. Bu açıdan baktığımızda matematik işlemlerinde de bazı kullanımları bulunmaktadır. Öncelikle matematikte ünlem, faktöriyel kavramını ifade etmektedir. Matematiğin temel kavramlarından biri olan faktöriyel, genelde bir sayının önüne ünlem işareti koyularak ifade edilir.
Faktöriyelde ünlem işareti konulan sayı, doğal sayı olmak zorundadır. 1'den başlanarak tüm doğal sayılar yazılabilir. Hangi sayı yazılırsa 1'den başlanarak sayının kendisine kadar çarpımını ifade etmektedir. Örnek olarak '' 4! = 1.2.3.4 '' olarak ifade edilebilir.
