Uzay araştırmaları ve hayatımızı kolaylaştırmak için kullanılan bazı araçlar vardır. Bu araçlardan biri de uzay mekiğidir. Uzay mekiği nedir, sorusuna uzay ile ilgili bilgi almak için gönderilen araçlar olduğunu yanıtını veririz. Uzay mekiği özellikleri ve hızı, uzay roketlerinin hızından daha az olduğunu görürüz. Uzay mekiği tekrar kullanılabilir mi ve ya dünyaya geri döner mi sorularına tekrar kullanılabileceği yanıtını veririz. İnsanlı mı, dediğimizde insanlı uzay aracı olduğunu öğreniriz.
Uzay araştırmaları, uzay teknolojisi kullanılarak uzayın keşfi ve incelenmesidir. Uzayın fiziksel keşfi hem insanlı uzay araçları ile hem de uzaktan yönetilen robot uzay gemileriyle yapılmaktadır. 20. yüzyılda geliştirilen roket ve mekikler sayesinde uzayın fiziksel olarak incelenmesi mümkün hale gelmiştir. Türkiye'nin uzaya gönderdiği ilk uydu TÜRKSAT 1A arızalanması nedeniyle okyanusa düşmüştür. Bu uyduları yerleştirmek için kullanılan ve uzay ile ilgili araştırma yapmaya yarayan uzay araçlarına uzay mekiği denir.
Büyük uydular taşıyabilme kapasitesine sahip olan uzay mekikleri, yörüngede manevralar yapabilirler. Bu uzay araçları ilk kez NASA tarafından kullanılmıştır. Kullanım amacı, uzaya birçok kez gönderilerek maliyetleri azaltmaktı. Ancak görülmüştür ki eski tip roketlerin maliyeti daha uygun olmuştur. Çünkü uzay mekiklerinin kullanım sonrası bakımları pahalı olmaktadır.
Uzay mekiği, uzay gemisi veya uzay ulaştırma sistemi olarak da adlandırılır. Uzay mekiği, uyduları fırlatmak, insanları ve malzemeleri Dünya ile bir uzay istasyonu arasında taşımak için tasarlanmış kısmen yeniden kullanılabilir roketle fırlatılan, insanlı bir uzay aracıdır. Uzay mekiği, 100.000 kg'lık ağırlığı ile 300 km irtifadaki yörüngesinde saniyede 7700 m hızla hareket etme özelliğine sahiptir. İnsanlı uzay araçlarına ait hız rekoru Apollo 10'un. Apollo 10 uzay aracı 26 Mayıs 1969'da Dünya'ya dönüşü sırasında atmosfere girerken saatte 39.897 km hıza ulaştı. Uzay mekiği ile uzay roketi özellikleri arasında en önemli üç fark vardır. Bu özellikler şu şekildedir:
Ayrıca uzay mekiği, yörünge deneyleri yapmak ve Dünya ve kozmik nesneleri yaklaşık iki hafta boyunca gözlemlemek için bir uzay platformu görevi görebilir. Bilinen 10 uzay mekiği şunlardır:
