Vaka-i Hayriye Nedir? Vakayı Hayriye Olarak Geçen Olay Hangisi, Ne Zaman ve Neden Oldu, Önemi Ne?

Osmanlı tarih araştırması yapıyorsanız vaka-i hayriye nedir sorusuna da cevap bulmanız gerekir. Osmanlı tarihi açısından oldukça önemli olan bu olay, Osmanlı Devleti'nde yaşanan gelişmeleri daha sağlıklı analiz etmenizi sağlar. Bu konu, çok sayıda tarih araştırmacısının da çalışma yaptığı bir alandır. Vakayı hayriye ne zaman ve neden oldu, önemi ne gibi soruların cevaplarını sizler için derledik.

Vaka-i hayriye nedir sorusuna cevap aranırken vaka-i hayriye olarak geçen olay hangisidir sorusu da araştırılmalıdır. Bu olayla ilgili yaşananlar, ilgili dönemin özellikleri araştırılarak daha sağlıklı şekilde incelenebilir. Vakayı hayriye hangi padişah döneminde araştırması ile araştırdığınız konulara kısa sürede cevap bulmanız mümkündür. Vakayı hayriye neden oldu gibi soruların cevapları yazımızın devamında.

Vaka-i Hayriye Nedir?

Vaka-i hayriye, Türkçe karşılığı "hayırlı olay" olarak tercüme edilen bir tabirdir. Söz konusu olay 16 Haziran 1826 yılında yaşanmıştır. Padişah 2. Mahmut zamanında yaşanan olay, Yeniçeri Ocağı'nın topa tutularak yok edilmesi, sonrasında ise sağ kalanların idam edilmesini kapsar.

Yeniçeri Ocağı'nın ortadan kaldırıldığı dönemde sadrazam Benderli Mehmet Selim Sırrı Paşa idi. Padişah 2. Mahmut, padişahlığının 17 yılı boyunca bu ocağı kaldırmak için çeşitli çalışmalar yapmıştır. Padişahın bu fikrini uygulamaya koyduğu tarih olarak 25 Mayıs 1825 gösterilir. Padişah bu tarihte "Eşkinci Ocağı" adı ile yeni bir askeri sınıf kurmuştur. Avrupa ülkelerinin ordu anlayışına uygun şekilde üniformaların giyildiği bu ocak, 11 Haziran 1826 tarihinde eğitimlere başlamıştır. Bundan sonraki süreçte de yeniçeriler kazan kaldırmıştır. Ulemanın da yanında olduğu 2. Mahmut, Sancak-ı Şerif'e çıkarak halkı yeniçerilere karşı kışkırtmıştır. Bu süreçte, Yeniçeri Ocağı haricindeki tüm ocaklar padişaha bağlılığını açıklamıştır.

Padişah 2. Mahmut, diğer ocakların da desteği ile 16 Haziran 1826 tarihinde Aksaray'da bulunan Yeniçeri Ocağı'nı topa tutmuştur. Bu saldırıda 6 binin üzerinde yeniçeri öldürülmüştür. 20 binin üzerindeki isyancı ise tutuklanmıştır. Söz konusu tarihten sonra Yeniçeri Ocağı'nın yerine Asakir-i Mansure-i Muhammediye adında yeni bir ocak kurulmuştur. Bu ocak isminin Türkçe karşılığı ise "Muhammed'in zafer kazanmış ordusu"dur.

Vaka-i Hayriye Sonuçları Nelerdir?

Vaka-i Hayriye sonunda aşağıdaki gelişmeler yaşanmıştır.

Murat döneminde kurulmuş olan Yeniçeri Ocağı ortadan kaldırılmıştır.
Osmanlı Devlet yöneticileri tarafından bu olay, kangren olmuş bir organım kesilmesi olarak ifade edilmiştir.
Kaybolan teşkilat düzeninin tekrar sağlanması amaçlanmıştır.
Önceki dönemde yeniçerilerin evlenmesi yasaktı. Yaşanan olaydan sonra askerlerin evlenme yasağı kaldırılmış, askerlerin aile hayatı belirli bir düzene girmiştir.
Padişaha ve devlet adamlarına isyan eden Yeniçeri Ocağı'nın belli bir nizama kavuşturulması yoluna gidilmiştir.
Kısa süre içerisinde 5 bin asker sayısına ulaşan Eşkinci Ocağı, istenen verimde bir nizamın sağlanmasına destek olmuştur.