Dilimiz, kelimelerin ötesinde anlamlar yüklü, gizemli bir hazinedir. Bu hazinenin en nadide parçalarından biri de hiç şüphesiz deyimlerdir. Deyimler, tek tek kelimelerin anlamlarının ötesine geçerek, yüzyıllardaki tecrübeleri, duyguları ve bilgeliği tek bir cümlede özetleyen, dilimize renk ve derinlik katan hazinelerdir. Bu deyimlerden bir de günlük hayatımızda sıkça duyduğumuz "yerin dibine geçmek" deyimidir. Yerin dibine geçmek ne demek, yerin dibine geçmek deyiminin anlamı ve cümle içinde konuları da dilimizin zenginleşmesi için bilmemiz gereken konulardandır.
"Yerin dibine geçmek" deyimi, aşırı utanç duygusu ve mahcubiyet ifade eden bir deyimdir. Bir kişinin yaptığı bir hata, mahcup olduğu bir durum ya da utanç verici bir olay sonrasında "yerin dibine geçmek" deyimi kullanılır. Bu deyim, kişinin o kadar utandığını ve kendini o kadar kötü hissettiğini vurgular ki, adeta yerin dibine batmak ve orada görünmez olmak ister gibi bir duyguya kapılır.
Yerin dibine geçmek" deyiminin kökeni tam olarak bilinmemekle birlikte, yeraltının karanlığı ve derinliği ile utanç duygusunun yarattığı karanlık ve bunaltıcı ruh hali arasında bir bağ kurulduğu düşünülmektedir. Bu bağlamda, yerin dibine batmak, kişinin toplum tarafından dışlanması ve kınanması anlamına da gelebilir.
"Yerin dibine geçmek" deyimi, günlük konuşma dilinde oldukça yaygın olarak kullanılır. Arkadaşlarımızla sohbet ederken, bir film izlerken veya bir kitap okurken bile bu deyimi duyabiliriz. Deyim, genellikle aşağıdaki durumlarda kullanılır:
Bir kişi hata yaptığında ve bu hatadan dolayı çok utandığında
Bir kişi mahcup olduğu bir durumla karşı karşıya kaldığında
Bir kişi utanç verici bir olay yaşadığında
Bir kişi eleştirildiğinde veya kınandığında
Sınavda kopya çekerken yakalanan öğrenci, yerin dibine geçse de hocaya yalvarmaktan başka çaresi kalmadı.
Sunum sırasında heyecanlanıp titremeye başlayınca tüm sınıf onu izlerken yerin dibine geçti.
Aşk mektubu yanlış kişiye gitmiş, o da utançtan yerin dibine geçmişti.
Söylediği yalanın ortaya çıkmasıyla yerin dibine girdi ve yaptığı hatadan dolayı çok pişman oldu.
