Fiilimsiler; isim fiil, sıfat fiil ve zarf fiil olmak üzere 3 gruba ayrılır. İsim fiil, sıfat fiil ve zarf fiillerin birbirinden farklı ekleri vardır. Zarf fiil de ise diğer gruplara göre daha fazla ek bulunmaktadır. Sınavlarda fiilimsi konusuna mutlaka yer verilmektedir. Çok fazla ek bulundurduğu için zarf fiil konusu öğrencileri zorlamaktadır. Bağ fiil ekleri kodlama yöntemiyle ezberlenebilmektedir.
ZARF FİİL NEDİR?
Cümlede belirteç (zarf) görevinde kullanılan eylemsilere zarf fiil denir. Zarf fiiller, fiilimsilerin olduğu gibi fiil kök ve gövdelerinden ek alarak türeyen kelimelere verilen addır. Zarf fiil grubu nasıl oluşur sorusuna verilecek birçok cevap vardır. Fiilimsilerin üç grubundan biri olan zarf fiiller; fiilden türetilebildiği gibi, sıfat fiillerden (adaylem, ortaç) ekler alarak da oluşturulur. Bağ-eylem ise öbekleştiği kelimelerle kullanıldığında zarf tümleci görevinde kullanılır.
ZARF FİİL GRUPLARI NELERDİR?
Sözcük türü olarak belirteç görevi gören zarf fiil, peş peşe gerçekleşmiş eylemleri birbirine bağlamaktadır. Türkçede bulunan üç fiilimsi grubundan biri ise zarf fiildir. Zarf fiil grubu ne demek sorusuna; 'Art arda gelen eylemleri sıralayan ve belirteç görevi gören bir bağlaçtır.' cümlesi cevap olarak verilebilir. Bağ-fiiller, aldıkları eklere ve cümlede kazandıkları anlamlara göre sınıflandırılabilir. Peki, zarf fiil grupları nelerdir?
ZARF FİİL KODLAMASI NASIL YAPILIR?
Zarf fiilin birçok eki olduğu için ezberlenmesi zordur. Diğer fiilimsilere göre çok daha fazla eki olan zarf fiiller kodlama yöntemiyle akılda tutulabilir. Zarf fiil ekleri "Kenyalı Asiye ince ipi araklamadan gittiğinde oldukça" ve "Ali madan Dağında yaramazken ince ip atarak incelmeksizin dikçe durdu" kodlarıyla kolayca ezberlenebilmektedir.
ZARF FİİL GRUBU ÖRNEĞİ
Fiil kök ve gövdesine ek getirilerek oluşturulan Zarf fiiller, genellikle yükleme yöneltilen nasıl ve ne zaman sorularının cevabıdır. İşte, zarf fiil grubu örneği…
ZARF FİİL SORULARI
Fiilimsiler öğrencilerin en zorlandığı Türkçe konularının başında gelmektedir. Üç fiilimsiden biri olan zarf fiilini sorular üzerinde görelim. İşte zarf fiil soruları…
Örnek Soru:
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde geçen bağ-fiil, ötekilerden farklı bir sorunun cevabıdır?
A) Eve gelince hemen beni arasın.
B) Havalar soğuyalı gölün de neşesi kaçtı.
C) Arkadaşım gülümseyerek bana doğru geldi.
D) Buradan gittiğinizde sen beş yaşındaydın.
E) Ortalık aydınlanmadan ağları toplamalıyız.
Cevap: C
Örnek Soru:
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde geçen bağ-fiil, ötekilerden farklı bir sorunun yanıtıdır? (2004 - ÖSS)
A) Düşüncelerini hiç çekinmeden söylerdi.
B) Soruları bütün yönleriyle düşünerek yanıtlıyordu.
C) Sınavdan hemen sonra güle oynaya evine gitti.
D) İşi zamanında bitirmek için ölesiye çabalıyordu.
E) Bence o buraya geleli çok değişti.
Cevap: E
Örnek Soru:
Aşağıdaki dizelerin hangisinde eylemsi kullanılmıştır? (ÖSS-2003)
A) Güneş doğdu mu
Bütün tomurcuklar açacak yapraklarını
B) Kaç güzelliği kurban verdi çağlara
Ne yıllar tükendi ne baharlar.
C) Yollar uzayıp gidiyor bozkırlarda
Ben sessiz sedasız bir yolcu
D) Odamdaki duvarlardan sıkıldım
Yürüsem şöyle bir sahile
E) Tarihin her anı tanıktır bize
İlk kez bu toprakta dinlenmiştik
Örnek Soru:
Heyecanlandım nedense
Hep sevgiden konuşmak istiyorum
Bu dizelerdeki eylemsinin türce özdeşi olan eylemsi aşağıdaki dizelerin hangisinde vardır? (ÖSS-2005)
A) Kağıt kayıkları yüzdürdük Derenin boz bulanık sularında
B) Derdimiz bize yeterken Komşularınki de üstüne tuz biber eker
C) Sevgi bir çocuğun gülen gözleridir Ve özgür bir uçurtmadır gökyüzünde
D) Konarsan güle kon dikene konma Eski düşmanların dost olur sanma
E) Aydınlığı bu kadar soğutabilmek ne zor Bulutları küçük camlara sığdırabilmek
Örnek Soru:
Parkın ortasında tıpkı bir deniz kıyısı gibi sığ başlayan ve ilerledikçe derinleşen, beton zeminli bir havuz vardı ve dalgalanıp duruyordu. (ÖSS-2003)
Yukarıdaki cümlede kaç fiilimsi vardır?
A) 2 B)3 C)4 D) 5 E)6
Örnek Soru:
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bağfiil (ulaç) yoktur? (ÖSS-2004=
A) Sinemadan çıkınca arkadaşını gördü.
B) Sorduğum soruya yanıt alamadım.
C) Geleli çok olmadı, dedi.
D) Evi sora sora bulabildik.
E) Gelir gelmez beni aramış.