Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Kanunu'nu onayladı.
Cumhurbaşkanlığı Basın Merkezinden yapılan yazılı açıklamada, Cumhurbaşkanı Gül'ün 6087 sayılı ''Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Kanunu''nu Anayasanın 89. maddesinin birinci fıkrası ile 104. maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendi uyarınca yayımlanmak üzere Başbakanlığa gönderdiği bildirildi.
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından onaylanan ''Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK) Kanunu''na göre, kurul 3 daire halinde çalışacak.
Cumhurbaşkanı Gül, ''Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Kanunu''nu onaylayarak yayımlanmak üzere Başbakanlığa gönderdi.
Kanuna göre, HSYK 22 asıl, 12 yedek üyeden oluşacak. Kurul, üç daire halinde çalışacak. Kurulun Başkanı Adalet Bakanı olacak. Adalet Bakanlığı Müsteşarı kurulda tabii üye olarak yer alacak. Müsteşar bulunmadığı zaman kendisine vekalet eden kişi kurul toplantılarına katılacak.
HSYK'nın diğer üyeleri Cumhurbaşkanınca seçilecek dört asıl, Yargıtay'dan seçilecek üç asıl ve üç yedek, Danıştaydan seçilecek iki asıl ve iki yedek, Türkiye Adalet Akademisinden seçilecek bir asıl ve bir yedek, birinci sınıf olan adli yargı hakim ve savcıları arasından seçilecek yedi asıl ve dört yedek ile birinci sınıf olan idari yargı hakim ve savcıları arasından seçilecek üç asıl ve iki yedek üyeden oluşacak.
HSYK, Adalet Bakanlığının, bir mahkemenin kaldırılması veya yargı çevresinin değiştirilmesi konusundaki tekliflerini karara bağlayacak, hakim ve savcıları mesleğe kabul edecek, atayacak, nakledecek, geçici yetki verecek, her türlü yükselme ve birinci sınıfa ayırma işlemini yapacak, kadro dağıtacak, meslekte kalmaları uygun görülmeyenler hakkında karar verecek, disiplin cezası verebilecek, görevden uzaklaştırma işlemi yapacak, Yargıtay ve Danıştaya üye seçecek.
BAKAN VE BAŞKANVEKİLİNİN YETKİLERİ
Adalet Bakanı, Kurul Başkanı sıfatıyla Kurulu yönetecek ve temsil edecek, kanunlardaki istisnalar saklı kalmak üzere, Genel Kurul çalışmalarına başkanlık edecek ve oy kullanacak, Genel Kurulun teklif ettiği üç aday arasından Genel Sekreter atayacak, ilgili dairenin teklifi üzerine, hakim ve savcılar hakkında denetim, araştırma, inceleme ve soruşturma işlemlerine ''olur'' verecek.
Bakan, disiplin işlemleriyle ilgili Genel Kurul toplantılarına ve dairelerin çalışmalarına katılamayacak.
Bakan, yetkilerinden bir kısmını yazılı olarak Başkanvekiline devredebilecek.
Genel Kurul, daire başkanlarından birini Başkanvekili olarak seçecek. Yokluğunda yerine daire başkanlarından hangisinin vekalet edeceğini Başkanvekili belirleyecek.
Başkanvekili, Başkanın katılmadığı Genel Kurul çalışmalarına başkanlık edecek, Başkanın kendisine devrettiği yetkileri kullanacak, hukuki veya fiili nedenlerle dairelerin toplanmasına engel sayıda üye eksiği oluşması halinde diğer dairelerden üye görevlendirecek.
GENEL KURUL
Genel Kurul, 22 asıl üyeden oluşacak.
Genel Kurul, Başkanvekili ve daire başkanlarını seçecek, dairelerin kararlarına karşı yapılan itirazlar ile daireler arasında çıkan görev ve iş bölümü uyuşmazlıklarını karara bağlayacak, Kurulun görevine giren ancak Genel Kurul veya dairelerin görevleri arasında gösterilmeyen konularda karar mercini belirleyecek, bir dairede artan işlerden bir kısmını diğer bir daireye verebilecek, Kurul üyeleri hakkındaki suç soruşturması ile disiplin soruşturma ve kovuşturma işlemlerini yürütecek, Adalet Bakanlığının bir mahkemenin kaldırılması veya yargı çevresinin değiştirilmesi konusundaki tekliflerini karara bağlayacak. Genel Kurul, Yargıtay ve Danıştaya üye de seçecek.
DAİRELER
HSYK Birinci Dairesi, Adalet Bakanlığı Müsteşarı, Yargıtaydan seçilen bir, adli yargı hakim ve savcıları arasından seçilen üç, idari yargı hakim ve savcıları arasından seçilen bir ve Cumhurbaşkanınca seçilen bir asıl üyeden oluşacak.
İkinci Dairede ise Yargıtay ve Danıştaydan seçilen birer, adli yargı hakim ve savcıları arasından seçilen iki, idari yargı hakim ve savcıları arasından seçilen bir ve Cumhurbaşkanınca seçilen iki asıl üye görev yapacak.
Üçüncü Daire, Yargıtay ve Danıştaydan seçilen birer, Türkiye Adalet Akademisi Genel Kurulunca seçilen bir, adli yargı hakim ve savcıları arasından seçilen iki, idari yargı hakim ve savcıları arasından seçilen bir ve Cumhurbaşkanınca seçilen bir üyeden kurulacak.
Üyelerin hangi dairede görev yapacağına Genel Kurul seçimle karar verecek.
Genel Kurul, her dairenin kendi üyeleri arasından bir üyeyi o dairenin başkanı olarak seçecek. Adalet Bakanlığı Müsteşarı daire başkanı seçilemeyecek.
Birinci Daire, atama ve nakletme, kadro dağıtma, İkinci Daire yükselme ve birinci sınıfa ayırma işlemleri ile disiplin soruşturma ve kovuşturma, Üçüncü Daire ise hakim ve savcı adaylarının mesleğe kabulü, hakim ve savcıların görevlerini ilgili mevzuata uygun yapıp yapmadıklarına ilişkin denetime
bakacak.
Teftiş Kurulu, başkan, iki başkan yardımcısı ve müfettişten oluşacak. Kurul müfettişleri görevlerini yerine getirirken Teftiş Kurulu Başkanına, Teftiş Kurulu Başkanı ise HSYK'ya karşı sorumlu olacak.
Teftiş Kurulu, hakim ve savcılar hakkında inceleme ve soruşturma yapacak. Teftiş Kurulu Başkanı ve yardımcıları, birinci sınıf hakim ve savcılar arasından Genel Kurul tarafından atanacak.
Kurul müfettişleri denetimlerde yargı yetkisi ve yargısal takdire giren konulara karışamayacak, tavsiye ve telkinde bulunamayacak.
ÜYELERİN SEÇİMİ
HSYK üyeliği seçimleri dört4 yılda bir olmak üzere, üyelerin görev süresinin dolmasından önceki 65 gün içinde yapılacak.
Yargıtay, Danıştay ve Türkiye Adalet Akademisi genel kurullarından seçilecek Kurul üyeliği için her üye, birinci sınıf adli ve idari yargı hakim ve savcıları arasından seçilecek Kurul üyeliği için her hakim ve savcı; kendi aralarından seçilecek asıl ve yedek üyelerin toplam sayısı kadar aday için oy kullanabilecek. Daha fazla sayıda aday için oy verilmesi durumunda oy pusulası geçersiz sayılacak. En fazla oy alan adaylar sırasıyla asıl ve yedek üye seçilmiş olacak. Bu seçimler her dönem için bir defada ve gizli oyla, serbest, eşit, tek dereceli, açık sayım ve döküm esaslarına göre yapılacak. Oyların eşitliği halinde adaylar arasında kura çekilecek.
Seçimler, YSK'nın yönetim ve denetiminde yapılacak. Adli yargı hakim ve savcılarının HSYK'ya üye seçmesi için her ilde, il seçim kurulunun yönetim ve denetimi altında yapılacak seçimlerde, o ilde ve o ilin ilçelerinde görev yapan hakim ve savcılar oy kullanacak.
Adaylar sadece YSK tarafından belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde öz geçmişlerini bu iş için tahsis edilmiş bir internet sitesinde yayımlayabilecek. Adaylar, kendilerini tanıtan ve mesleki konularda düşüncelerini açıklayan mektup, elektronik posta ve kısa mesaj gönderebilecek, kapalı yer toplantısı yapabilecek.
ÜYELİĞİN SONA ERMESİ
HSYK üyeliklerinin, ölüm, emeklilik, istifa gibi nedenlerle boşalması halinde, Cumhurbaşkanı tarafından seçilen üyelikler için, boşalmayı takip eden 60 gün içinde kalan süreyi tamamlamak üzere yeni üyelerin seçimi yapılacak. Diğer üyeliklerin boşalması halinde, asıl üyenin yedeği tarafından kalan süre tamamlanacak.
Genel Kurulun toplantı yeter sayısını oluşturamayacak şekilde üyeliklerde boşalma olması halinde, boşalan asıl ve yedek üyelikler için 60 gün içinde yeniden seçim yapılacak. Bu seçim sonucunda asıl ve yedek üyeliğe seçilenler, yerine seçildikleri üyelerin kalan sürelerini tamamlayacak.
Başkan dışındaki Kurul üyeleri ile yedek üyelerin,Hakimler ve Savcılar Kanunu'na göre hakimlik ve savcılık mesleğinden çıkarılmayı gerektiren bir suçtan dolayı kesin hüküm giymesi, çekilmesi, 65 yaşını doldurması hallerinde kendiliğinden; Kurul üyesi olabilme şartlarından herhangi birini taşımadığının sonradan anlaşılması veya Kurul üyeliği sırasında bu şartlardan herhangi birini kaybetmesi halinde Genel Kurulun üye tam sayısının üçte iki çoğunluğunun bu durumu tespit eden kararıyla HSYK üyeliği sona erecek.
Ayrıca, Kurulun seçimle gelen üyelerinin, görevlerini yerine getiremeyeceklerinin sağlık kurulu raporuyla kesin olarak anlaşılması veya görevlerine izinsiz, mazeretsiz ve kesintisiz olarak 15 gün ya da 1 yılda toplam 30 gün süre ile devam etmemeleri halinde, Genel Kurul üye tam sayısının üçte iki çoğunluğunun kararıyla Kurul üyeliği bitirilecek.
HSYK üyeliğine yüksek mahkeme üyeliğinden seçilenlerden Kurul üyeliği sona erenler, herhangi bir işleme gerek olmaksızın ve boş kadro şartı aranmaksızın, geldikleri yüksekmahkeme üyeliği görevine geri dönecek ve boşalan ilk üye kadrosu kendilerine tahsis olunacak.
Adli ve idari yargı hakim ve savcılığından seçilenlerden sürenin tamamlanmasından önce Kurul üyeliği sona erenler, sürenin tamamlanması nedeniyle Kurul üyeliği sona erenler kendilerinden sonra oluşacak Genel Kurul tarafından müktesepleri dikkate alınarak, tercih ettikleri üç ayrı ilden birinde uygun görülecek bir göreve atanacak.
Diğer kamu görevlerinden seçilenlerden Kurul üyeliği sona erenler başvuruları üzerine, yetkili kurumları tarafından önceki görevlerine veya kazanılmış hak aylık derecelerindeki başka bir göreve atanacak.
HSYK'nın, kendi özel bütçesi ve sekreteryası olacak.
MESLEKTEN ÇIKARILANLARA DÖNÜŞ YOLU
Önceki HSYK tarafından haklarında meslekten çıkarma cezası verilen hakim ve savcıların, bu cezanın kaldırılması için idari dava açmadan önce tasarının yasalaştığı tarihten itibaren 60 gün içinde Kurula başvurması gerekecek.
Başvurunun kabulü halinde önceki karar kaldırılacak. Hakimlik ve savcılık mesleğine kabulde aranan niteliklerin kaybedilmemiş olması şartıyla ilgilinin bu mesleklere tekrar atanmasına karar verilecek. Başvurunun reddedilmesi durumunda Danıştayda dava açılabilecek. Danıştay bu davaları acele olarak görecek. Mesleğe dönüş kararlarına karşı ise dava açılamayacak.
Kurula 591 kadro tahsis edilecek.
