Faili ihmal

Afyonkarahisar'daki askeri mühimmat deposunda önceki akşam meydana gelen patlamanın ardından acı bilanço dün sabah netleşti. Genelkurmay Başkanlığı 25 askeri personelin şehit olduğunu duyururken, 4'ü asker 8 kişi de yaralandı. Patlamanın ardından akıllara "Kaza mı sabotaj mı" sorusu takılırken, SABAH'ın bir güvenlik yetkilisi kanalıyla ulaştığı bilgiler "ihmaller zinciri"ne işaret ediyor:

BOMBALAR ESKİ VE ARIZALI

Balıkesir Susurluk'ta 1952 yılından beri faaliyet gösteren 44. Mühimmat Bölük Komutanlığı şehir içinde kaldığı için geçtiğimiz ay lağvedildi. Bölük depolarında bulunan tüm mühimmat da en yakın cephanelik olan Afyon Şehit Uzman Çavuş Mete Saraç Kışlası içindeki 500'üncü İstihkam Ana Depo Komutanlığı'na gönderildi. Ancak iddiaya göre, bombalar fünyelerinden ayrıştırılmadı. (Mühimmat sevkiyatı sırasında el bombaları fünyelerinden ayrılarak gönderiliyor, birleştirme işlemleri kullanılacak birliklerde yapılıyor.) Üstelik getirilen el bombalar "yaşlı" olduğundan, bazılarının mandal, pim ve yay aksamında arızalar oluşmuştu. Ve yine iddiaya göre zaten riskli olan el bombaları özensiz olarak depolandı.

500'üncü İstihkam Ana Depo Komutanlığı'nda yapılacak rutin denetim öncesi, özensiz depolanan el bombalarının acil olarak tasnif ve istifine başlandı. Normalde gündüz ve en fazla 3 uzman personelin yapması gereken işlemleri, yaklaşan denetimin neden olduğu aceleyle 50'ye yakın er ve erbaşın katılımıyla yapıldı. Denetime yetiştirmek için 4 defa gece mesaisine kalındı. Denetim telaşına, personelin yorgunluğu da eklenmiş oldu. Gün ışığı kuralı çiğnendi, gece vakti araç farları ve çakmaların led ışıklarıyla çalışıldı. Yine iddiaya göre; tasnif-istif işlemine katılan er ve erbaşlar da bu işin uzmanı değildi. Ve personelin 25 metreden daha yakın durmaması kuralı ihlal edildi.

NÖBETÇİLER DE CAN VERDİ

500'üncü İstihkam Ana Depo Komutanlığı'nda bu tipte 35 mühimmat deposu bulunuyordu. El bombalarının istiflendiği yer 'iglo' tipiydi yani kalın duvarlı ve üstü toprakla örtülüydü. Patlama 2 no'lu mühimmat deposunda yaşandı. El bombalarından biri yere düşünce pimi yerinden fırladı. O panikte mandal tutulup pim tekrar takılamayınca el bombası patladı. Bu patlamanın yarattığı zincirleme reaksiyonla da diğer bombalar da infilak etti ve 25 asker yaşamını yitirdi. Patlamanın tesiriyle deponun tavanı da havaya uçtu. Depo çevresinde de tasnif işlemine katılan ya da nöbet tutan askeri personel vardı. Patlamada hayatını kaybeden askerlerin tümü 2 no'lu deponun içinde veya çevresinde bulunuyordu.

BAKAN: OLAY BİR KAZA...

Patlamanın boyutu günün aydınlanmasıyla ortaya çıktı. Askeri bölgenin içerisinde patlama ve yangının sebep olduğu siyah bir alan oluşurken, bazı askeri araçlar yanarak kullanılamaz hale geldi. Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Hayri Kıvrıkoğlu sabaha karşı ayrıldığı kışlaya, günün ışımasıyla geri döndü. Afyonkarahisar Valisi İrfan Balkanlıoğlu da tesise gitti. Bölgede inceleme yapan Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu, patlamanın meydana geldiği iglo tipi cephaneliği gördüğünü belirterek şöyle konuştu: "El bombalarının bulunduğu bir cephanelikte maalesef sayım, tasnif yapılırken içeride el bombasının kaza neticesinde patlaması sonucunda büyük bir patlama, arkasından da yangın meydana geldi. İlk belirlemelere göre, 2 astsubay, 2 uzman, 21 erbaş toplam maalesef 25 şehidimiz var, milletimizin başı sağ olsun. Tamamen bir kaza neticesi, muhtemelen bir el bombasının yere düşmesi neticesinde bir patlama. Terör eylemi olamaz. Zaman zaman olabiliyor böyle kazalar. Pakistan'da, Hindistan'da da oldu."

VATANDAŞA UYARI

Bakan Eroğlu, "Az önce bir televizyon kanalının muhabirini elinde el bombası ile dolaşırken gördük. Hiç bir vatandaşın girmemesi lazım. Uzman ekipler geldi, çevreye saçılan mühimmat kontrollü şekilde patlatılacak" uyarısında da bulundu. Afyonkarahisar Valisi İrfan Balkanlıoğlu da yapılan araştırmaların, olayın sabotaj olmadığını gösterdiğini kaydetti.

Emekli Tuğgeneral Haldun Yılmaztürk: Kazaya davetiye çıkarılmış

Askeri mühimmat muharebenin en şiddetli anında taşınmaya, bazen arabadan atılmaya hatta kurşun isabet etmesine dayanacak şekilde imal edilmiş özel sandıklarda muhafaza edilir. Afyon'daki gibi büyük bir depoda el bombası tek olarak taşınmaz. Bunlar 10'lu, 20'li kutular halinde sandıklar içindedir. Eğer kaza ise akılalmaz bir kazadır. Saat 21.15'te sayım yapılıyorsa bunun kabul edilebilir yanı yok. Bu saatte sıradan bir asker bile sayım yapılmaması gerektiğini bilir. Savaş durumunda değilsin ki neden bu saatte yapılıyor bu işlem? Gece, görüş bu kadar sınırlıyken, dar bir alanda 25 asker sayım yapıyorsa burada kazaya davetiye çıkarılıyor demektir. Yüzde 90 tedbirsizlikten olmuştur yüzde 10 da sabotaj ihtimali vardır.

Yarar (a haber Güvenlik danışmanı): Fabrikasyon hatası olabilir

El bombalarının patladığı söyleniyor ancak bombanın kendisiyle onu ateşleyecek olan sistem birbirinden farklı yerlerdedir. Toplu bir patlamayı önlemek için de mühimmat depolarında bu malzemeler ayrı tutulurlar. Operasyonel bölgede o el bombasını kim kullanacaksa bomba ona ulaşana kadar birleştirilmez. O malzeme de yere düşmeyle patlamaz çünkü bunlar özel sandıklar içinde taşınır. Sandığın etrafı tel saclarla çevrili. Önce onun tel makasıyla kesilip açılması gerekir. Ardından mühürün kırılıp açılması gerekir. Tekrar ayrı bir sacın kesilmesi gerekir. Fünyenin ele alınıp piminin çekilmesi lazım. O nedenle bir askerin hatası olamaz. Sabotaj ihtimali de bence çok düşük. Fabrikasyon hatasından kaynaklanan bir patlama ihtimalini daha yüksek görüyorum.