Okullarda serbest kıyafet dönemi

12 Eylül darbesinden kısa bir süre sonra 1981'de yayınlanan Milli Eğitim Bakanlığı Öğrenci Kılık-Kıyafet Yönetmeliği tarih oldu. 31 yıllık yönetmelikle birlikte cumhuriyet tarihi boyunca var olan okullardaki tek tip giysi zorunluluğu da ortadan kaldırıldı. Resmi Gazete'de dün yayınlanan yeni "Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Okul Öğrencilerinin Kılık ve Kıyafetlerine Dair Yönetmelik" yönetmelik ile okul öncesi, ilkokul, ortaokul ve liselerde kılık ve kıyafet serbest olacak. Öğrenciler, okul, sınıf ve şubelerde tek tip kıyafet giymeye zorlanmayacak. Velilerin en az yüzde 60'nın onayıyla, özel kurumlara ait okul öncesi, ilkokul, ortaokul ve liselerde, okul yönetimlerince okul kıyafeti belirlenebilecek. Kız öğrenciler, imam-hatip ortaokul ve liseleri ile çok programlı liselerin imamhatip programlarında tüm derslerde, ortaokul ve liselerde ise seçmeli Kuranı Kerim derslerinde başlarını örtebilecek.

MİNİ ETEK VE TAYT YOK

Öğrenciler, öğrenim gördükleri okulun arması ve rozeti dışında nişan, arma, sembol, rozet ve benzeri takılar takamayacak. İnsan sağlığını olumsuz yönde etkileyen ve mevsim şartlarına uygun olmayan kıyafetler giyilemeyecek. Yırtık veya delikli, şeffaf vücut hatlarını belli eden şort, tayt gibi kıyafetler ile diz üstü, derin yırtmaçlı etek, kısa pantolon, kolsuz tişört ve gömlek giyilemeyecek.

SİYASİ FİG ÜR YASAK

Siyasî sembol içeren simge, şekil ve yazıların yer aldığı fular, bere, şapka, çanta ve benzeri materyalleri kullanılamayacak. Yönetmelikte, "Okul içinde baş açık, saçlar temiz ve boyasız olarak bulunur, makyaj yapılamaz, bıyık ve sakal bırakılamaz" ifadesi yer aldı. Öğrenciler, öğrenim gördükleri programın özelliğine göre atölye, işlik ve laboratuvarlarda önlük veya tulum, işyerlerinde ise yapılan işin özelliğine uygun kıyafet giyecek. Eşofmanlar da tek tip olmayacak. Özürlüler durumlarına uygun kıyafet giyebilecek. Özel gün, hafta ve kutlamalarda ders içi ve ders dışı faaliyetlerde kullanılmak üzere veliye mali yük getirecek özel kıyafet aldırılamayacak.

'GELİŞMİŞ ÜLKELER KAL DIRDI'

Düzenlemenin gerekçesinde, gelişmiş ülkelerde kılık-kıyafet zorunluluğu bulunmadığının altı çizildi. Sık sık değişen kıyafetlere ulaşma zorluğu, velilere ek mali yük getirmesi ve şikayetlere neden olması da yeni genelgenin gerekçeler arasında yer aldı.

'YERİNDE BİR ADIM'

Prof. Dr. İrfan Erdoğan (Eski Talim Terbiye Kurulu Başkanı): Düzenlemeyi doğru ve yerinde buluyorum. Tek tip kıyafete dayalı uygulama bizim Batı'dan transfer ettiğimiz bir anlayıştır. Askeri ve dini bir ruh taşıyan bu uygulama aslında Batı'da da önemli ölçüde terk edildi. Eğitim sistemindeki çeşitliliğe ve esnekliğe dayalı geçişe paralel olarak, giyim kuşamdaki özgürleşme rasyonel bir adım.

'Bazı sorunlar olacak'

Ferahim Yeşilyurt (Psikolog): Okul ortamında özgürlük yaratan her uygulamayı desteklemek gerekir. Ancak uygulamada bazı sorunlar olacak. Gelir dağılımının eşit olmadığı koşullarda öğrenciler en azından okullarda kıyafet yönünden eşitleniyordu. Özellikle ergenlerde popüler bir giysiye sahip olamamak dışlanmaya neden olabilir. Marka düşkünlüğü artabilir.

'Antidemokratikti'

Gürkan Avcı (Demokrat Eğitimciler Sendikası Genel Başkanı): Yönetmeliği destekliyorum. Öğrencilerin kendilerini rahat hissedebilmesi ve psikolojik gelişim sürecini sağlıklı geçirebilmesi açısından kıyafet özgürlüğü önemli. Tek tip kıyafet uygulamasının eğitimde 'monolitik' bir kültürel kimlik yaratma ve antidemokratik öykünmeler oluşturma gibi sakıncalı bir sonuçları olduğu açıktır.