Türkiye, 150 yıllık hayalini gerçekleştiriyor; Asya ve Avrupa'yı birbirine bağlayan Marmaray'ın açılışını Cumhuriyet'in 90'ıncı yılında yapıyor. Marmaray, sadece iki kıtayı birbirine bağlayan 150 yıllık bir hayal değil aynı zamanda bir dünya projesi... Londra'yı Pekin'e bağlıyor. Deyim yerindeyse küresel dünyanın yeni "İpek Yolu." Pazar sabahı, Haberleşme, Ulaştırma ve Denizcilik Bakanı Binali Yıldırım'ın davetiyle Yenikapı İstasyonu'nda buluşuyoruz. Bakanlık Müsteşarı Habib Soluk, TCDD Genel Müdürü Süleyman Karaman da dahil bütün ekip orada...
2 BİN YILLIK TARİH
İstasyona girerken bile etkileniyorsunuz. İstanbul'un tarihi derinliğini hissettiren mimarisi ve çağın teknolojisini buluşturan şık bir yapı. Ama aynı zamanda İstanbul'un tarihini 2 bin yıl geriye götüren eserlerin sergilendiği olağanüstü bir şehir müzesi. Mekânın orta yerinde, son 10 yılın en başarılı bakanı Binali Yıldırım, çok sayıda köşe yazarına Marmaray'ın kısa öyküsünü anlatıp, akıllara takılan soruları cevaplıyor: "İki kıtanın buluşması fikri 1860'ta ortaya atılmıştır. Zaman zaman tartışılmış ama 1902'den sonra uzun bir süre kimse üzerinde durmamış. 1980'lerden sonra yeniden Türkiye'nin gündeme geldi. İlk ciddi teşebbüs ise 57. Hükümet döneminde atıldı ve 2000 yılında müşavirlik anlaşması imzalandı. AK Parti iktidara geldikten sonra da 2004'te temeli atıldı. O gün projenin bitiş tarihi 2009 olarak öngörülmüştü. Ancak arkeolojik kazılar nedeniyle gecikme olduğu için bugünlere kaldı."
DÜNYADA BENZERİ YOK
Bakan Yıldırım, fotoğraflar üzerinden projenin ayrıntılarını anlatırken, teknik bilgiler de veriyor: "Projesi 5.5 milyar TL'ye mal oldu. Şimdi 14 kilometrelik bölümü devreye giriyor. Kadıköy Ayrılıkçeşme ile Kazlıçeşme buluşuyor. Buradan Taksim-Hacıosman metrosuna ve Bağcılar metrosuna da bağlantılar var. Denizin 62 metre altında yapılan geçiş için her türlü hesap yapıldı. Dünyada denizin 62 metre altından geçen başka bir proje yok." Bakan Yıldırım, projenin arkeolojik kazılar nedeniyle gecikmesinin başka bir zenginliğe yol açtığını da söylüyor. İstanbul'un bilinen 6 bin yıllık tarihi, bu kazılarla 8 bin 500 yıla uzanıyor. Bakan tam da bu nedenle şöyle diyor: "Marmaray İstanbul'un tarihini yeniden yazan bir proje olarak tarihe geçti." Projenin tarih ve teknik kısımları kadar İstanbul'un gündelik hayatına getireceği kolaylıklar ve riskler de merak ediliyor. Bakan Yıldırım, Marmaray'ın getireceği kolaylıkları sıralarken o ünlü atasözüne atıf yapıyor: "Artık Atı alan Üsküdar'ı geçti değil artık Marmaray'a binen Sirkeci'ye geçti denilecek. Çünkü Üsküdar-Sirkeci arası sadece 3 dakika. Ayrılıkçeşme-Kazlıçeşme arası ise 16 dakika. Fiyatı da 1 lira 95 kuruş. Ama eğer başka bir hattan gelip Marmaray kullanılırsa o zaman 1.40 kuruşa iniyor. Artık araba alışkanlıklarımızı terk etmeliyiz. Üsküdar veya Kadıköy'den karşıya geçmek için mazeret kalmadı."
DEPREM GÜVENLİĞİ
Marmaray, hem tarihi derinliği olan hem de küresel boyutları olan bir proje... 29 Ekim'den sonra gündelik hayatımızın bir parçası olacak. Bu heyecan yaşanıyor ama denizin altından geçmesi ve İstanbul depremi nedeniyle de temkinli yaklaşılıyor. Acaba hem deprem hem yolcu güvenliği açısından durum ne? Binali Yıldırım, bu konularda kendisi bilgi verdiği gibi uzmanları da konuşturuyor. Özellikle deprem konusunda Kandilli Rasathanesi Müdürü Prof. Dr. Mustafa Erdik'le çalışıldığı, her türlü önlemin alındığı ve tünelin 7.5 büyüklüğünde bir depreme göre yapıldığını söyleniyor. Hatta Bakan Yıldırım, binalarla kıyaslayarak tünelin daha güvenliği olduğunu belirtiyor. Ayrıca kaza, yangın gibi felaketler açısından da Marmaray'ın güvenliğinin üst düzeyde olduğu vurgulanıyor. Otomatik Tren Kumanda merkezi ve Kandilli'de Marmaray'ın içinde oluşabilecek deprem dahil her farklı hareket izleniyor.
YENİ BİR İSTANBUL DOĞUYOR
Birkaç ay önce henüz rayların döşenmediği günlerde Marmaray'ı denizin ortasına kadar yürüyerek gezmiştim. Bu kez, Bakan Yıldırım'la birlikte Yenikapı'dan Üsküdar'a metroyla geçiyoruz. Bir ara tam ortalarda duruyor ara geçişleri geziyoruz. Herkes hatıra fotoğrafları çektiriyor. Gerçekten de birkaç dakikada Üsküdar'da olmak insanı şaşırtıyor. Ama hızla değişen dünyada belki de bir süre sonra bu adım bile yetmeyecek bize... İstanbul'un hâlâ en sıkıntılı sorunun ulaşım... Ama Marmaray bu sorunu aşmak açısından tarihi bir dönüm noktası. Siyasette sık kullanılan bir söz var; Artık hiçbir şey eskisi gibi olmayacak. İstanbul'da da Marmaray'dan sonra hiçbir şey eskisi gibi olmayacak. Hele Hızlı Tren, yeni metro hatları, üçüncü köprü ve Marmaray'a kardeş gelen otomobillerin geçeceği Avrasya Tüneli'yle dünyanın cazibe merkezi olacak farklı bir İstanbul doğuyor.
