SABAH'a değerlendirmelerde bulunan Matis şunları söyledi:
"AB'DE BİR ŞEY SÖYLEDİĞİMİZDE HERKES DUYMALI" DEDİK
"Vişegrad grubu 15 Şubat 1991 tarihinde kuruldu. Orta Avrupa özellikle Polonya, Çek Cumhuriyeti, Slovakya, Macaristan 1989'a kadar komünizm altındaydı. Komünizm de ikinci dünya savaşından sonra başlayan uzun bir dönem ve komünizmin yarattığı "geride kalma" durumundan zor ayağa kalktık. 89'da ülkelerin yöneticileri işbirliği yapmadan herhangi bir yere varamayacaklarını anladılar.Bu dört ülke aynı kaderi paylaştığı için işbirliğinde bulunmaya başladılar. İlk sıradaki amaç bir yandan gelişmek diğer yandan AB ve NATO'ya girmekti.2004'te AB'ye 4 ülke katıldı, bugüne kadar hepsi de NATO üyesi oldu. Yani Vişegrad dörtlüsü(V4) kuruluş amacına ulaştı. Ama AB'ye girdikten sonra şunu gördük: "Avrupa Birliği'nde tek sesle bir şey söylediğimizde onu herkes duymalı" Çünkü Vişegrad 4'lüsünün 3 ülkesi çok küçük, biz 500 milyonluk AB'de konuştuğumuzda bunu belki kimse duymayacak ama hep beraber bir Fransa kadar nüfusumuz var.
GÖÇ KONUSUNDA İŞBİRLİĞİ
Son zamanlarda ekonomi üzerinde de Vişegrad dörtlüsünün ciddi ilerlemesi var. V4 ve Almanya arasındaki ticaret Almanya –Fransa ticaret hacminden iki kat, Almanya-İtalya ticaret hacminden üç kat büyük. V4 tüm milli gelirlerini saysak V4 Türkiye ile beraber G20 içinde olurdu. Toplamda büyük bir rakam hakkında konuşuyoruz.V4 ülkelerinde işsizlik oranları düşük, yüzde 10'un altında. Batı Avrupa'daki büyüme yavaşladı ama V4'te büyüme hızlandı. Bu süreç muhtemelen aynı şekilde devam edecek. V4'te 2021 Temmuz ayından Haziran 2022'ye kadar dönem başkanı Macaristan. Dönem başkanlığı programımızda bir yandan istikrara önem verdiler, burada en önemli noktalardan biri AB içinde koordinasyon. Önemli bir görüşme varsa çoğu zaman ondan önce V4 toplantısı var. Aynı düşünceleri koordine etmek için. Bir konuda aynı kanaatte olduğumuzda ve koordineli şekilde söylediğimizde ciddi bir kuvvet olabiliyor. V4 ayrıca yasadışı göç konusunda siyasi açıdan verimli işbirliği yapabildi, Batı Avrupa'nın istediğine karşı muhalefet olarak da iyi bir işbirliği yaptık.
BAŞARILI BÜYÜYEN EKONOMİLER
İstikrar dışında "yeniden açılma" başlığı var. Kovid nedeniyle yapılan değişiklikler nedeniyle koordinasyon gerekiyor. Ekonomi ve ticaret eskisi gibi olmayacak. Bu konuda koordinasyonu V4 çok iyi bir şekilde yaptı. Hem Batı Avrupa hem uzak doğudan yatırımcılar V4 ülkelerini seçiyor, Avrupa'nın araba üretiminin büyük bir bölümü bu ülkelerde yapılıyor.İlk dönemde Kovid için malzemeleri efektif şekilde paylaşabildik. Yeniden açılmanın ekonominin yanında sosyal yönü de var. V4 bunun yanında ortaklık konusunda da önemli şeyler yapıyor. V4 oturmuş bir sistemde başarılı bir şekilde büyüyen ülke ekonomilerinden oluşan bir ittifak.
TÜRKİYE ÖNEMLİ BİR ÜLKE
V4+ formatları da yapılıyor. Bu kapsamda 8 sene önceki Macaristan dönem başkanlığı döneminde V4+Türkiye var, ondan beri de devam ediyor. Çünkü Türkiye ile olan ortaklığımızın, ilişkilerimizin önemli olduğu konusunda V4 ülkeleri hemfikir. Türkiye hem bölgede hem genel olarak önemli bir ülke. V4+Türkiye formatı Macaristan'ın bu seneki dönem başkanlığında da devam etti. 21 Aralık 2021'de Budapeşte'de dışişleri bakanları toplantısı gerçekleşti. Birçok alanda görüşmelere devam ediyoruz.
TÜRKİYE'NİN AB MÜZAKERE SÜRECİNİ BÜTÜN V4 ÜLKELERİ DESTEKLİYOR
V4+Türkiye formatının önemi koordinasyon. Hangi konuda hemfikirsek o konuda adım atmaya her iki taraf hazır. Türkiye'nin AB müzakere sürecini bütün V4'e üye ülkeler destekliyor. Birkaç sene önce uluslararası Vişegrad fonu adlı bir fondan sivil toplumu geliştiren projeleri Türkiye'de yapabildik. Ayrıca üye ülkelerde programlar oldu, insanlar tanışmış oldular. Her sene dönem başkanlığı sırasında Ankara'da büyükelçilerimiz ve kültür merkezlerimiz işbirliğinde bulunuyor. Bu kapsamda geçen sene film günlerini yaptık, bugünlerde İstanbul'daki kültür merkezimizde bir afiş sergisi var. Bu sene birkaç sergi daha planlıyoruz."
