Türkiye’nin acı deprem bilançosu

Bir depremle yine yıkıldık. Ölenler, yaralılar, enkaz altında kurtarılmayı bekleyenler hepimizi çok üzdü, kahrolduk. Bir kez daha deprem gerçeğiyle yüzleştik. Türkiye bir deprem ülkesi, topraklarımız fay hatları üzerinde. Yüz yıllardır sarsıntı ve afetlerle karşı karşıya geldik

Merkez üssü Kahramanmaraş'ın Pazarcık ilçesi olan depremle sarsılan Türkiye'nin tarihi depremlerle dolu. Pek çok kez yaşadığımız acı, dün itibarıyla yeniden ülkeyi esir aldı. Türkiye ve çevresi, aletsel ölçümlemeyle deprem kaydı yapılmaya başlanan 1900'den itibaren çeşitli zamanlarda 6 ve üzeri büyüklüğündeki 226 depremle sarsıldı. Çok sayıda can kaybı yaşandı. Cumhuriyet tarihinin ilk depremi 1939'da yaşandı. O günden bugüne kadar yaşanan depremlerde toplamda 56 bin 781 vatandaşımız hayatını kaybederken, 161 bin 158 kişi de yaralandı. İşte o depremlerden bazıları:

27 ARALIK 1939/ERZİNCAN: Saat 02.00'de gerçekleşen 7.2 büyüklüğündeki deprem 52 saniye sürdü. 32 bin 962 kişi hayatını kaybederken yaklaşık 100 bin kişi de yaralandı. 116 bin 720 yapının yıkıldığı kayıtlara geçti. Türkiye'nin birinci derece deprem bölgesinde bulunan Erzincan, Kuzey Anadolu deprem kuşağının çok etkin bir bölümü olan Erzincan Ovası içinde. En fazla can kaybı Tokat Reşadiye'de yaşandı. Zorlu kış şartlarından dolayı depremden 15 gün sonra bir doktor, 25 gün sonra da Kızılay yardımı gidebildi. Reşadiye Belediye Başkanı Tahir Bey de ailesiyle birlikte hayatını kaybetti. Anısına yakılan ağıt türkü oldu. Nâzım Hikmet, Erzincan depremi üzerine Kara Haber şiirini yazdı.

17 AĞUSTOS 1999/MARMARA: Saat 03.02'de meydana geldi. Kocaeli/Gölcük merkezli 7.6 büyüklüğündeki deprem, tüm Marmara Bölgesi'nin yanı sıra Ankara'dan İzmir'e kadar geniş bir alanda hissedildi. Resmi raporlara göre 18 bin 373 kişi öldü, 48 bin 901 kişi yaralandı, 505 kişi sakat kaldı. 285 bin 211 ev, 42 bin 902 işyeri hasar gördü. Depremden sonra yapım hatalarından çöken binaların müteahhitlerine yaklaşık 2 bin 100 dava açıldı. Davalardan 1800'ü hukuki boşluklardan dolayı cezasız sonuçlandı. 300 davanın 110 kadarında ceza verildi. Birçoğu ertelendi. Bunun dışında kalan davalar 16 Şubat 2007'de, 7.5 yıl geçtikten sonra zamanaşımına uğradı.

SEMBOL KIZ UMUT OLDU

Ömür Kınay'ın yaşadığı İstanbul Küçükçekmece'deki 8 katlı bina, 17 Ağustos 1999'da Marmara Bölgesi'nde meydana gelen depremde yıkıldı. Annesi enkaz altında kalarak hayatını kaybetti. Ömür Kınay, enkaz altından 4.5 saat sonra kurtarıldı. Olay tarihinde 20 yaşında olan Kınay, beton bloklar arasında boynu yan yatmış fotoğrafıyla depremin "sembol kızı" olarak hafızalara kazıldı.

TÜRKİYE, YUNUS'A AĞLADI

23 EKİM 2011/VAN: Saat 13.41'de 7.2 büyüklüğündeki 25 saniyelik deprem Hakkâri, Ağrı, Iğdır, Erzurum, Kars, Bingöl, Muş, Bitlis, Siirt, Batman, Mardin, Diyarbakır ve Şanlıurfa'dan da hissedildi. 601 kişi hayatını kaybetti, 4 bin 152 kişi yaralandı. 2 bin 262 binada ağır hasar meydana geldi. 12 yıl önce yaşanan depremde, enkaz altındaki fotoğrafı sembol haline gelen Yunus Geray, göçükten çıkarıldıktan bir gün sonra beyin kanaması nedeniyle hayatını kaybetti

'HEP GENÇLER ÖLDÜ, GENÇLER'

12 KASIM 1999/DÜZCE: Saat 18.57'de gerçekleşen 7.2'lik deprem 30 saniye sürdü. 845 kişi hayatını kaybederken 4 bin 948 kişi yaralandı. 12 bin 939 ev ağır hasar gördü. Düzce Depremi'nden sonra çekilen, kolunda ekmekler gözünde yaşlar olan Eşref Cengiz'in fotoğrafı sembol oldu. Eşref Cengiz, 2004 yılında kanserden vefat etti. Fotoğrafı gazeteci Abdurrahman Antakyalı çekmişti. Fotomuhabiri Antakyalı'nın anlattığına göre Eşref Cengiz depremden sonra "Hep gençler öldü, gençler" diye ağlıyordu.

ACILAR HENÜZ UNUTULMADI

24 OCAK 2020/ELAZIĞ- SİVRİCE: Saat 20.55'te 6.8 büyüklüğündeki deprem 22 saniye sürdü. Çevredeki 19 ilden de hissedilen depremde 4'ü Malatya'da olmak üzere 41 kişi hayatını kaybetti, 1607 kişi de yaralandı.

30 EKIM 2020/İZMİR -SEFERIHİSAR: Saat 14.51'de 6.6 büyüklüğündeki deprem yerin 16.5 kilometre derinliğinde ve 16 saniye süreyle oldu. Depremde 119 kişi hayatını kaybederken 1053 kişi yaralandı. Deprem sonucu küçük çapta bir tsunami oluştu. Tsunami sonucu Seferihisar'da bir kişi boğularak yaşamını yitirdi.

24 KASIM 1976/VANMURADİYE: Saat 12.22'de gerçekleşen 7.5 büyüklüğündeki depremde 3 bin 840 kişi hayatını kaybederken 497 kişi yaralandı. 9 bin 232 bina hasar gördü. Depremin yanı sıra bölgede gece hava sıcaklığının -17 dereceye kadar düşmesi sonucu donma nedeniyle de ölümler oldu. Yağmur ve kar yağışları nedeniyle kurtarma ve yardım çalışmaları gecikti.