Avrupa'da her ülke başıboş köpe sorununa çözüm için kendi yöntemlerini kullanıyor. Örneğin İngiltere, 1 hafta boyunca sahiplenilmeyen köpekleri iğneyle uyuturken Türkiye'de özellikle "mama lobisi"nin yürüttüğü algı çalışmasıyla çözümün önüne geçiliyor. "Sahipsiz hayvanlara yönelik düzenleme" kısa süre içinde TBMM'ye sunularak sahipsiz hayvanların insanlar için hayati risk oluşturmasının önüne geçmesi amaçlanıyor.
DÜZENLEME MECLİS'E GELİYOR
AK Parti Grup Başkanvekili Bahadır Yenişehirlioğlu, "sahipsiz hayvanlara yönelik düzenleme" konusunda Meclis'te gerçekleştirilecek çalışmaları kendisinin yöneteceğini belirterek, "Bu çalışmaları 15 gün yürüteceğim. Meclis kapanmadan büyük ihtimalle Kanun Teklifi, Meclis Başkanlığına sunulacak." dedi.
Yenişehirlioğlu, sahipsiz hayvanlara yönelik yasal düzenleme çalışmaları hakkında basın mensuplarının sorularını yanıtladı.
Toplumun son yıllarda gündeminin saldırgan sokak hayvanları olduğunu belirten Yenişehirlioğlu, siyasetin, milletin taleplerini karşılamak mecburiyetinde olduğunu söyledi.
AK Parti Grup Başkanvekili Yenişehirlioğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bu konuda Tarım ve Orman Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı detaylı bir çalışma yürütüyor. Benim burada yaptığım; konunun paydaşlarıyla STK, gazeteciler, akademisyenler, konunun mağdurları, bu konuda hassasiyeti olan milletvekilleri ve farklı kesimden vatandaşlarımızı dinlemek, onların aktardıklarını not almak, bundan bir çıkarım elde etmek ve onların çözüm önerilerini dinlemek. Yaptığım çalışmalar bu doğrultuda. Bu çalışmaları yürütüp daha sonra bütün paydaşlardan aldığım bu bilgileri raporlaştıracağım ve gündeme getireceğiz. Nihai olarak bir metin oluşturulduğunda bunu meclise sunacağız."
Kanun teklifinin Komsiyon'da değerlendirildikten sonra Genel Kurul'da milletvekillerinin onayına sunulacağını kaydeden Yenişehirlioğlu, "Bu çalışmaları yaklaşık olarak 15 gün yürüteceğim. Meclis kapanmadan büyük ihtimalle Kanun Teklifi Meclis Başkanlığına sunulacak." diye konuştu.
İNGİLTERE MODELİ GÜNDEMDE: 1 HAFTADA SAHİPLENİLMEZSE UYUTULUYOR
Türkiye'de başıboş köpek sorunu ile ilgili gündemdeki model için ise İngiltere örneği konuşuluyor. Hanelerin yaklaşık yüzde 44'ünün evcil hayvanı olduğu İngiltere'de köpeklere, sahibinin bilgilerini içeren mikroçip takmak zorunlu. Ayrıca, sahiplerden telefon numarası ya da adres değişikliği yaptıklarında mikroçipteki bilgileri güncellemeleri isteniyor.
Sokakta sahipsiz köpek bulanlar, belediye ya da sahipsiz hayvanlara yardım eden sivil toplum örgütlerine haber veriyor.
Yasalara göre, belediye yetkililerince toplanan sahipsiz köpekler, gerekli bakım ve kontrollerin ardından varsa belediye barınaklarına, yoksa barınakları bulunan örgüt ya da derneklere teslim ediliyor.
Bir hafta boyunca köpeğin sahibi aranıyor. Bu süreçte sahibine ulaşılamayan, bir dernek barınağına alınamayan ya da üçüncü bir kişi tarafından sahiplenilmeyen köpekler uyutuluyor. İngiltere'de günlük ortalama 21 köpeğin uyutulduğu düşünülüyor.
Ülke genelindeki barınaklar kalabalık olduğu için, köpeklerin satın alınmasının değil, barınaklardan sahiplenilmesi teşvik ediliyor.
Ülkemizde de sıklıkla gündeme gelen sahipsiz hayvanlarla ilgili Avrupa'daki uygulamaları ve yasal düzenlemelerden bazıları şöyle:
FRANSA
Yaklaşık 80 milyon evcil hayvanın bulunduğu Fransa'da başıboş köpeklere rastlanmıyor. Çünkü her yıl 100 bin kadarı sokağa terk edilse de bunlar belediye ekiplerince hemen toplanıyor.
Ülkede "tehlike arz eden" evcil köpek türlerinin halka açık alanlarda tasmayla dolaştırılması zorunlu. Bu zorunluluk, belediye kararıyla tüm köpekler için geçerli olabiliyor.
Tasmasız gezdirilen hayvanların sahiplerine eğer köpek "tehlikeli" türler arasında ise 150, değilse 38 avroya kadar ceza veriliyor.
Ülkede evcil hayvanların sokağa bırakılması da yasak. Bunu ihlal edenler 3 yıl hapis ve 45 bin avro para cezasına çarptırılıyor.
Fransa'nın genelindeki 800 kadar barınakta terk edilen hayvanlara bakılıyor. Ancak, barınaklarda zorunlu kısırlaştırma uygulaması yok. Kısırlaştırma kararı merkezlerin kendi inisiyatifine bırakılıyor.
Polis veya belediyeye bildirilen başıboş hayvanlar için belediyenin geçici bakım merkeziyle iletişime geçiliyor.
Bakım merkezine götürülen hayvanda önce mikroçip veya dövme ile yaptırılan zorunlu kimlik numarası olup olmadığı kontrol ediliyor. Kimliği belirlenen hayvanların sahipleri araştırılıyor. 8 iş günü içinde sahiplerince alınmayan hayvanlar, bu merkezlerde kalmaya devam ediyor veya sahiplenilmesi için barınaklı derneklere transfer ediliyor. Bu merkezlerde veya barınaklarda yer kalmayınca da hayvanlar uyutulabiliyor.
Bu barınaklar, bağışlar ve hayvan sahiplenenlerin ödediği "sahiplenme ücretleri" ile faaliyetlerini gerçekleştirebiliyor.
ALMANYA
Evcil hayvan sayısının 10 milyonu aştığı Almanya'da köpek sahibi olmak vergiye tabi. Devlet, köpek sahiplerinden yılda yaklaşık 400 milyon avro vergi topluyor. Bu vergi miktarı her eyalette değişiklik gösterebiliyor. Eyaletlerde toplanan verginin bir kısmıyla da barınaklar finanse ediliyor.
Ülkede hayvan yetiştirmek için kurallar, hayvanın cinsine göre değişiklik gösteriyor. Örneğin, pitbull gibi saldırgan cinsleri beslemek isteyenlerin, önce polisten özel izin alması sonra da teorik eğitim tamamlayarak ehliyet sahibi olması gerekiyor.
Bu cins köpekler birini ısırınca köpek barınağa götürülüyor, sahibinin ruhsatı iptal edilirken, hayvanı yeniden sahiplenmesine de izin verilmiyor.
Dışarıda sahipsiz hayvan gören veya hayvanı kaybolanlar, polise ya da hayvan barınağına haber veriyor. Barınaklara götürülen hayvanlar genelde evcil hayvan bakmaktan vazgeçen kişilerin terk ettiği, kaybolan, insanlara zarar verdiği için zorla alıkonan ruhsatlı ve illegal şekilde ülkeye sokulmaya çalışılırken gümrüklerde yakalanan hayvanlardan oluşuyor.
Barınağa getirilenlerde ilk olarak çipe bakılıp sahibi tespit ediliyor. Sahibi bulunmazsa ya da sahipsizse hayvan 6 ay barınakta tutuluyor.
Alman Hayvan Refahı Yasası gereğince de hiçbir hayvan, ağır hastalığı olmadığı sürece uyutulmuyor.
Barınaklarda sorunlu hayvanlar için de terapi merkezleri bulunabiliyor. Örneğin insanları ısıran bir köpek burada rehabilitasyona alınabiliyor. Bu hayvanlar, 450 günlük terapiden sonra sahiplendiriliyor.
İSVEÇ
İsveç'te 2001'den bu yana takılması zorunlu elektronik çiple kayıt altına alınan 1 milyon köpekten 200 binine yakını, dernekler çatısındaki barınaklarda bulunuyor.
Barınaklardaki bu başıboş hayvanların sahipleri bulunsa bile bazı durumlarda sahibine teslim edilmeyerek hayvana ömrünün sonuna dek barınaklarda bakılıyor.
Ülkede, 1908'den itibaren derneklerin açtığı barınaklar sayesinde köpeklerin kayıt altına alınması ve sahiplenilmesi sağlanıyor.
İsveç'te belediye, polis ve barınaklar sahipsiz hayvanlarla ilgili koordineli şekilde çalışıyor. Sokakta başıboş köpek görüldüğünde polis, hayvanı alarak en yakın barınağa götürüyor. Barınaklar sahipsiz hayvanlar için 24 saat hizmet veriyor. Hayvanlar barınakta sağlık kontrollerinden geçiriliyor.
Köpeğin sahibi bulunsa dahi eğer barınak bu kişinin köpeğe bakamayacak durumda olduğuna karar verirse, köpek sahibine verilmiyor.
Barınaklarda yeniden sahiplendirilemeyen köpekler, hayatlarının sonuna dek orada yaşayabiliyor.
2007'de çıkarılan yasaya göre de köpekler hastalık ya da yaşlılığa bağlı acı çekmesi veya insanlara zarar vermesi durumunda belediyelerin izniyle uyutuluyor.
