SON DAKİKA | 10 soruda Halep bilmecesi! Çatışmalar neden patlak verdi: Uzman isim SABAH’a açıkladı

Son dakika haberi: Esed rejimi tarafından, 'Kurtarılmış bölge' ilan edilen Halep'in, Suriye'deki muhalif gruplarca kısa bir sürede ele geçirilmesi büyük bir şaşkınlığa neden oldu. Suriye'deki muhalif gruplarca kısa sürede ele geçirilmesi dünyanın dikkatini çekerken, Uluslararası İlişkiler Uzmanı Prof. Dr. İrfan Kaya Ülger, bölgedeki durumu değerlendirdi.

01 SON DAKİKA | 10 soruda Halep bilmecesi! Çatışmalar neden patlak verdi: Uzman isim SABAH’a açıkladı
HARUN SEKMEN HARUN SEKMEN

Son dakika haberi: Esed rejiminin büyük önem verdiği Halep, muhalifler tarafından ele geçirildi. SABAH, bölgedeki durumu aydınlatacak 10 soruyu Uluslararası İlişkiler Uzmanı Prof. Dr. İrfan Kaya Ülger'e yöneltti. İşte o sorular ve cevapları...

02 SON DAKİKA | 10 soruda Halep bilmecesi! Çatışmalar neden patlak verdi: Uzman isim SABAH’a açıkladı

1- Çatışmalar neden şimdi patlak verdi?

İdlib çatışmasızlık bölgesinde rejim saldırıları ve Rus uçaklarının bombardımanı ile karşı karşıya kalınması, bunun uzun bir süreden beri devam etmesi, muhaliflerin harekete geçmesinde tetikleyici oldu. Operasyonunun Lübnanİsrail ateşkesinin hemen ertesinde meydana gelmesi de dikkat çekici.

03 SON DAKİKA | 10 soruda Halep bilmecesi! Çatışmalar neden patlak verdi: Uzman isim SABAH’a açıkladı

2- Operasyonun amacı nedir?

Operasyon, rejimin ve Rusya'nın saldırganlığına karşı bir İdlib'de sıkışan muhalif örgütlerin ve yerlerinden edilen halkın bir tepkisi olarak okunabilir. Saldırıda bir stratejik aklın ve kurmay zekanın varlığı çok belirgin. Aşiretlerin muhaliflere verdiği destek de operasyonu kolaylaştırdı.

04 SON DAKİKA | 10 soruda Halep bilmecesi! Çatışmalar neden patlak verdi: Uzman isim SABAH’a açıkladı

3- Sahada hangi gruplar var?

İdlib'de bir düzinenin üzerinde rejim muhalifi örgüt var. Bunların arasında en fazla tanınan, Heyet Tahrir el Şam (HTŞ) esas itibariyle sünni-selefi bir örgüt. 2017'de aralarında Nusra Cephesi'nin de bulunduğu bir çok örgütün birleşmesiyle kuruldu.

05 SON DAKİKA | 10 soruda Halep bilmecesi! Çatışmalar neden patlak verdi: Uzman isim SABAH’a açıkladı

Bunun dışında İdlib'de irili ufaklı çok sayıda muhalif örgüt var. Öne çıkanları Fateh el Mübin, Ahrarı Şam ve Ensar Tevhid olarak sıralamak mümkün. Türkiye'nin güçlü biçimde destek verdiği Suriye Milli Ordusu da (Özgür Suriye Ordusu) operasyona destek veriyor.

06 SON DAKİKA | 10 soruda Halep bilmecesi! Çatışmalar neden patlak verdi: Uzman isim SABAH’a açıkladı

4- Bundan sonra ne olabilir?

Durum birçok faktöre bağlı olarak şekillenecek. Bunların başında rejim güçlerinin ve Rusya'nın karşı saldırı yapıp yapmayacağı geliyor.

07 SON DAKİKA | 10 soruda Halep bilmecesi! Çatışmalar neden patlak verdi: Uzman isim SABAH’a açıkladı

Keza Türkiye'nin Suriye'deki gelişmeler karşısında alacağı pozisyon da ehemmiyet taşıyor. Öte yandan 2025 Ocak ayında ABD'de başkanlık görevini üstlenecek olan Trump'ın Ortadoğu'da izleyeceği politika de keza Suriye'yi doğrudan etkileyecek.

08 SON DAKİKA | 10 soruda Halep bilmecesi! Çatışmalar neden patlak verdi: Uzman isim SABAH’a açıkladı

5- Türkiye nasıl bir tutum izleyecek?

Türkiye'nin Suriye politikasının temeli bu ülkenin bağımsızlığı, egemenliği ve toprak bütünlüğüne saygı temeline dayanıyor. Bununla birlikte Türkiye, Suriye'den kaynaklanan terörü bertaraf amacıyla sınır boyunca tampon bölge oluşturma konusunda kararlı gözükmektedir.

09 SON DAKİKA | 10 soruda Halep bilmecesi! Çatışmalar neden patlak verdi: Uzman isim SABAH’a açıkladı

Türkiye'nin hassasiyet gösterdiği bir başka nokta da yeni sığınmacı akınının önlenmesi. Dolayısıyla Türkiye'nin önümüzdeki günlerde Suriye içerisinde bu kategori gelişmeleri önlemek için müdahale dahil gerekli gördüğü her türlü adımı atabileceği açık.

10 SON DAKİKA | 10 soruda Halep bilmecesi! Çatışmalar neden patlak verdi: Uzman isim SABAH’a açıkladı

6- Terör örgütü PKK/PYD'nin bölgedeki etkinliği ne durumda?

Suriye rejimi terörle mücadele konusunda Türkiye ile paralel bir çizgide değil. Rejim askerlerinin tahliye ettiği bölgelere PKK /PYD unsurlarını yerleştirmeleri, bunların Tel Rifat ve Münbiç'te pozisyonlarının güçlenmesine yol açıyor. Bu Türkiye'nin kabul edebileceği bir şey değil.

11 SON DAKİKA | 10 soruda Halep bilmecesi! Çatışmalar neden patlak verdi: Uzman isim SABAH’a açıkladı

7- Muhalif gruplarla, YPG'li teröristler arasında uzlaşma olur mu?

Suriye Milli Ordusu ile YPG'li teröristler halihazırda çatışıyorlar. Selefi örgütlerin İran yanlısı gruplara karşı tavır aldıklarını da biliyoruz. Dolayısıyla muhalif gruplarla YPG/PKK arasında mevcut koşullarda rejim karşıtlığı temelinde bir asgari müşterek de olmadığı için uzlaşı içinde olmaları olanaksız gözüküyor.

12 SON DAKİKA | 10 soruda Halep bilmecesi! Çatışmalar neden patlak verdi: Uzman isim SABAH’a açıkladı

8- Rusya, ABD ve İsrail'in tutumu nedir?

Rusya'nın Suriye politikası kazanımlarını koruma temeline dayanıyor. ABD'nin genelde Ortadoğu ve özelde Suriye politikası İsrail'in güvenlik kaygıları temeline dayanıyor.

13 SON DAKİKA | 10 soruda Halep bilmecesi! Çatışmalar neden patlak verdi: Uzman isim SABAH’a açıkladı

ABD için önemi olan, İsrail için fiili veya potansiyel tehdit oluşturan devletlerin istikrarsızlaştırması ve parçalamasıdır. İsrail, Suriye'nin parçalanmasını ve kendisiyle işbirliği yapacak bir terör yapılanması kurulmasını amaçlamaktadır.

14 SON DAKİKA | 10 soruda Halep bilmecesi! Çatışmalar neden patlak verdi: Uzman isim SABAH’a açıkladı

9- Rejim Halep'i yeniden ele geçirebilir mi?

Suriye rejimi esas itibariyle halka dayanmayan bir azınlık diktatörlüğüdür. Rejim ile Suriye halkı arasındaki makas Arap Baharı döneminde daha da açılmıştır. Dolayısıyla rejimin yeniden Halep üzerinde tahakküm kurma girişimi evveliyetle güçlü bir halk muhalefeti ile karşılaşacaktır.

15 SON DAKİKA | 10 soruda Halep bilmecesi! Çatışmalar neden patlak verdi: Uzman isim SABAH’a açıkladı

10- Türkiye lehine ve aleyhine olan durumlar nelerdir?

Türkiye, esasen sivil halkın üstü açık hapishane koşullarında İdlib'de sıkışmış olmasından memnun değildi. Halep'in muhaliflerin eline geçmesinin, buradan ayrılanların ve ayrılmak durumunda bırakılanların geri dönüşünü hızlandıracağı da açık.

16 SON DAKİKA | 10 soruda Halep bilmecesi! Çatışmalar neden patlak verdi: Uzman isim SABAH’a açıkladı

Diplomasi ile mesafe alınması Türkiye'nin önceliğidir. Bununla birlikte ulusal çıkarların zorunlu kılması halinde Türkiye askeri müdahale seçeneğini de kullanmaktan kaçınmayacaktır. Özellikle Münbiç coğrafyasında terör unsurlarının tahkim edilmesine Türkiye asla izin vermeyecektir.