Rüstem Paşa tarafından Mimar Sinan'a yaptırılan ve Mimar Sinan'ın önemli eserleri arasında yer alan Rüstem Paşa Cami, Mimar Sinan'ın deniz kenarına yaptığı 3 camiden biri olarak göze çarpıyor.
Başta İstanbul'un birçok yerine yaptığı ve yurda bıraktığı değerli cami, medrese, mescit, han, hamam, saray, kervansaray, imaret ve köprüler yapan ve devrinin baş mimarı Sinan Ağa, deniz kıyısına yaptığı camilerin birincisi Mihrimah Sultan, ikincisi Mihrimah Sultan'ın eşi Sadrazam Rüstem Paşa'nın Tahtakale'de yaptırdığı İstanbul, Fatih İlçesi, Eminönü Rüstem Paşa Camii, üçüncüsü de yine Üsküdar'da Şemsi Paşa'nın küçük külliyesinin camisidir.
Rüstem Paşa Camii Cuma namazıyla ibadete açıldı | Video
İlk yapılış tarihi belli olmayan Rüstem Paşa Cami'nin kitabesine de ulaşılamadı. Tarihçiler vakfiyenin 1562 tarihine bakarak caminin 156l'de bitmiş olabileceğini tahmin ederken ayrıca bir diğer olasılık olarak Rüstem Paşa'nın ölümünden sonra karısı Mihrimah Sultan tarafından tamamlatıldığı düşünülüyor.
Rüstem Paşa Camii Osmanlı döneminin en süslü camisi olarak ün kazanan camide 16 bin 600 adet çini kullanılması dikkat çekiyor. Camii'nin inşası sırasında İznik atölyelerinin yetersiz kalması üzerine Rüstem Paşa'nın Kütahya'da çini atölyesi kurdurduğu biliniyor.
1660 yılında büyük bir yangın geçiren caminin, 1766 yılındaki büyük İstanbul depreminde de önemli ölçüde hasar gördü. 3. Mustafa döneminde kapsamlı bir tamir yapılan ve yapıda bazı değişikliklere gidilen cami, Kültür ve Turizm Bakanlığı Restorasyon Genel Müdürlüğünce 2016 yılında restorasyona alındı. Restorasyon süresince platform kurulmak suretiyle harim kısmı bırakılmış ve ibadet bu şekilde devam etti.
Vakıflar Genel Müdürü Burhan Ersoy, bugün Cuma namazıyla beraber ibadete açılacak olan Rüstempaşa Camii'nde gerçekleştirilmiş restorasyon çalışması ilgili şunları kaydetti:
"4 senedir devam etmekte olduğumuz çok kapsamlı bir restorasyon çalışması tamamlanmıştır. Çalışmalar esnasında, caminin bodrum katında bulunan dükkânlar boşaltılıp; özgün olmayan ara duvarlar kaldırılarak Mimar Sinan'ın tasarladığı gibi dükkânlar arasında geçiş sağlanmıştır. Zamanla açılmış muhdes bodrum katlar doldurulmuştur. Çalışmalar sırasında esnafımızın mağdur olmaması için bölüm bölüm imalatlar tamamlanarak dükkân kullanıcılarına teslim edilmiştir.
Genel Müdürlüğümüzce sürdürülen tüm kapsamlı restorasyon çalışmalarında olduğu gibi bu restorasyonda da onarımın sağlıklı bir şekilde yapılabilmesi için her türlü imalat projelendirilip, bilim kuruluna danışılarak yapılmıştır. Rüstem Paşa Camii Restorasyonu kapsamında yapılan çalışmalardan bazıları şunlardır: Cami iç harim mekânında halılar toplanmış avizelerin sökümü yapılarak, konservasyon işleminden sonra yerleştirilmiştir; Cami hariminde yer alan mermer minber, korkuluk, pencere söveleri, kemerler ve sütun başlıklarının temizlikleri tamamlanmıştır. Fümügasyon (ilaçlama) işlemi yapılarak, kurtlanma olan bölgeler temizlenmiştir. Camii içindeki ünik çiniler Koruma Kurulunca onaylanan projeler doğrultusunda onarılmış, eksik parçalar tamamlanmıştır. Kündekari kapı ve kepenkler sökülerek atölyeye alınmış burada temizliği ve onarımı yapıldıktan sonra yerlerine monte edilmiştir. Cami kubbe ve kasnağının projesine uygun güçlendirilmesi yapılıp, kubbe kurşunu değiştirilmiştir. Cami zemininde jeo-radar ile inceleme çalışması yapılmıştır. Güçlendirme imalatları tamamlanmıştır."
