İklim krizine bağlı kuraklık riski bulunan ülkelerden biriyiz. Türkiye'de şu an toplam su tüketimi yılda 54 milyar metreküp. Bu tüketimin yüzde 73'ü tarıma gidiyor. Yüzde 16'sını haneler, yüzde 11'ini ise sanayi kullanıyor. Son 60 yılda Marmara Denizi büyüklüğünde sulak alanı kuruyan Türkiye, tarımsal sulama nedeniyle yılda 20 milyar metreküp suyu israf ediyor. Tarımsal sulamada damlama yöntemi kullanımı hala yüzde 1. Bu yöntemi yaygınlaştırmak, israf edilen suyu kurtarmak anlamına geliyor.
Ancak örneğin şebekelerde kayıp/kaçak su miktarı yüzde 50 olan Türkiye'de susuzluk riskine ilişkin farkındalık henüz tam oluşmuş görünmüyor. Toplumda su sorunu, barajların doluluk oranlarına bakılarak değerlendiriliyor ancak bu veriler zaman zaman yanlış algıya neden oluyor. Türkiye'de 1980'lerde kişi başına düşen yıllık su miktarı 5 tondu.
Bu oran yıllar içinde eridi. Son 20 yılda yüzde 18 azaldı. Sonuçta da bugün yıllık bin 700 metreküpten 1400 metreküpe indi. Su kıtlığı durumunu tanımlayan Falkenmark indeksine göre; kişi başına düşen yıllık su miktarı 1000 ila 1700 metreküp arasındaysa bu "Orada su sıkıntısı çekiliyor" anlamına geliyor. Üstelik 2030'da nüfusunun 100 milyon olacağı öngörülen Türkiye'de kişi başı su miktarı bin 120 metreküpe düşecek! İşte özetle uzmanlardan uyarılar:
Uğur Bayar
OLUMSUZ GİDİŞATI DURDURMAK MÜMKÜN
Doğal Hayatı Koruma Vakfı (WWF-Türkiye) Yönetim Kurulu Başkanı Uğur Bayar: Nehirler ve sulak alanlar yaşamın kaynağıdır ve bunları yitiriyoruz. 1970'ten bu yana küresel ölçekte tatlı suda yaşayan türlerin yüzde 84'ü kaybedildi. Dünyadaki tüm şehirlere şunu hatırlatmak gerekiyor: İklim krizi ile 20'nci yüzyılın altyapısıyla mücadele edilemez. Su musluktan değil, doğadan gelir. İklim krizinin kapımızda olduğu bu yüzyılda su yönetiminde artık suyun kaynağı nehirleri, sulak alanları ve yer altı sularını daha etkin korumayı sağlayacak yöntemleri benimsemek ve uygulamak zorundayız.
Dr. Erol Kesici
MARMARA DENİZİ BÜYÜKLÜĞÜNDE KAYIP
Türkiye Tabiatını Koruma Derneği'nden Dr. Erol Kesici: Dünyada yılda en az bir ay içme suyundan mahrum kalan insan sayısı 4 milyarı buldu. 2030'a kadar küresel su talebinde yüzde 55'lik artış bekleniyor. Mevcut su kaynakların, toplam su talebinin yalnızca yüzde 60'ını karşılayabilecek. Türkiye'de son 60 yılda Marmara Denizi büyüklüğünde sulak alan kurudu. Vahşi tarımsal sulama yüzünden yılda 20 milyar metreküp su israf ediliyor. 1980'lerde kişi başına 5 bin ton olan su miktarı 2020 sonunda bin tona düştü. 'Su Kanunu' çıkarılmalı. Bu kanun, suyu bilinçsizce tüketilecek bir kaynak değil, korunması gereken bir doğal varlık olarak kabul etmeli.
Prof. Dr. Aziz Akgül
3+7 SANİYE KURALIYLA YÜZDE 50 TASARRUF
Türkiye İsrafı Önleme Vakfı Başkanı Prof. Dr. Aziz Akgül: Türkiye, Devlet Su İşleri (DSİ) verilerine göre, 2030 yılında 100 milyon nüfusa ulaşacak Türkiye'nin, kişi başına bin 120 metreküp kullanılabilir su miktarıyla su sıkıntısı çeken bir ülke konumuna gelecek. Dünyada bugün 783 milyon insanın temiz suya erişimi yok. Yeterli miktarda temizlik söz konusu olduğunda bu sayı 2,5 milyara ulaşmakta. 3+7=10 kuralı uygulanarak yüzde 50 su tasarrufu elde edilebilir. Musluğu açıp 3 saniye ellerimizi ıslatıp kapatacağız. Ellerimizi sabunladıktan sonra musluğu tekrar açıp 7 saniye durulayacağız. Musluğun 10 saniye açık kalmasıyla yüzde 50 su tasarrufu elde edebiliriz. Sulu tarımda yüzde 86 oranında açık kanal, kanalet sistemleri ve yüzde 14 kapalı boru sistemleri kullanılmakta. Açık su kanal veya kanaletlerinde buharlaşma ve kaçaklar nedeniyle önemli miktarda su kayıpları oluyor.
Prof.Dr. Yusuf Demir
700 MİLYON İNSAN GÖÇ RİSKİ TAŞIYOR
Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü Öğretim Üyesi Prof.Dr. Yusuf Demir: Mevcut kaynakları doğru kullanamama, tarım başta olmak üzere yüzde 60'lara varan su israfı, küresel ısınmaya bağlı kuraklık ve yağış rejimlerindeki değişimler Türkiye'yi derinden etkilemeye başladı. UNESCO ve Birleşmiş Milletler'in yayınladığı son rakamlara göre; dünyamızda 2 milyardan fazla insan yeterli tatlı suya sahip değil. 1 milyar civarında insan ise temiz içme suyundan yoksun. Böyle devam etmesi halinde 30-40 yıl içinde 700 milyon civarındaki insan göç riski taşıyor.
