Rusya Ukrayna savaşı devam ederken, bölgeden son dakika gelişmeleri peş peşe gelmeye devam ediyor. Son olarak dün, Polonya'nın Ukrayna'ya tank desteğini açıklamasının ardından bugün Rusya'dan bir misilleme geldi. Rus enerji şirketi Gazprom'un bu sabahtan itibaren Polonya ve Bulgaristan'a doğalgaz akışını durduracağı bildirildi.
Polonya'nın kamu enerji şirketi PGNİG SA, Gazprom'un 27 Nisan itibarıyla Yamal boru hattında gaz tedarikini durduracağını açıkladı.
Şirketten yapılan açıklamada, Gazprom'un 27 Nisan sabahında Yamal sözleşmesi kapsamında teslimatları tamamen askıya alma niyetini PGNiG'ye bildirdiği aktarıldı.
PGNİG SA'nın açıklamasında, ülkeye gaz akışını eski haline getirmek için adımlar atılacağı belirtilerek, gaz arzında herhangi bir kesintinin de bu sözleşmenin ihlali olduğu ve bunun için tazminat talep etme hakkına sahip olunduğu vurgulandı.
Polonya'da gaz depolama tesislerinin doluluk oranının yüzde 80 seviyesinde olduğunun vurgulandığı açıklamada, ülkede gaz talebinin karşılanmasında herhangi bir sorun olmayacağı belirtildi.
Bulgaristan Enerji Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada ise Bulgaristan'ın kamu doğalgaz şirketi Bulgargaz'a Rus enerji şirketi Gazprom Export tarafından Gazprom'un 27 Nisan'dan itibaren gaz arzını durduracağına ilişkin bilgilendirme yapıldığı belirtildi.
Polonya İklim Bakanlığının da Rusya'dan gaz akışının kesilmesine ilişkin yaptığı açıklamada, Polonya'nın enerji arzının güvende olduğu ve tüketicilere giden gazın kesilmeyeceği belirtildi.
"RUSYA'NIN MEVCUT ANLAŞMALARI SİYASALLAŞTIRMASININ BİR BAŞKA İŞARETİ"
Polonya ve Bulgaristan'a yönelik Rus gaz tedarikinin kesilecek olması, Moskova ile Avrupa arasında enerji arzı ve Ukrayna'daki savaş konusunda yaşanan anlaşmazlıklarda bir tırmanış olarak değerlendirildi.
Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Başkanı Fatih Birol da Twitter hesabından konuya ilişkin yaptığı açıklamada, Gazprom'un Polonya'ya gaz arzını tamamen durdurma girişiminin Rusya'nın mevcut anlaşmaları "siyasallaştırmasının" bir başka işareti olduğunu belirtti.
Birol, Rusya'dan gaz arzının durmasının Avrupa'nın Rus enerji kaynaklarından bağımsız kalma çabalarını hızlandıracağını vurgulayarak, IEA'nın Polonya'nın yanında olduğunu ifade etti.
PUTİN 'RUBLE' PLANINI MART AYINDA DUYURMUŞTU
Rusya ile doğal gaz tedarik sözleşmesi bu yılın sonunda sona erecek olan Polonya, Rus enerji şirketi Gazprom'a gaz tedariki için ruble olarak ödeme yapmayı kabul etmeyeceğini ve sözleşmeyi uzatmayacağını duyurmuştu.
Rus enerji şirketi Gazprom'den yapılan açıklamada ise "Polonya'nın bugün yeni ödeme sistemi ile doğalgaz sevkiyatına ilişkin ödeme yapmak zorunda olduğu" belirtilmişti.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 23 Mart'ta doğalgaz satışı ödemelerinde Rus rublesine geçme planını duyurmuştu.
Putin, taleplerin tam olarak karşılanmaması durumunda gaz arzını kesmekle tehdit etmişti.
Putin'in 31 Mart'ta imzaladığı kararnameyle yürürlüğe giren yeni sisteme göre, Rus gazı alan ülkelerin, Gazprombank'tan hesap açmaları, ödemeleri bu bankaya yapmalarının ardından söz konusu fonlar Moskova Borsasında rubleye çevrilecek.
GAZ KESİNTİSİ YAPTIRIMLARIN ARDINDAN GELDİ
Öte yandan, Polonya İçişleri Bakanı Mariusz Kaminski, bugün yaptığı açıklamada, Polonya'nın 50 Rus milyardere ve şirketlerine yönelik varlıkların dondurulması ve Polonya'ya giriş yasağının da yer aldığı yaptırımlar uygulayacağını açıklamıştı.
Polonya tarafından yaptırım uygulanan Rus milyarderler arasında Alfa Bank'ın kurucu ortağı Mikhail Fridman ve Rus siber güvenlik şirketi Kaspersky'nin kurucusu Eugene Kaspersky'nin de bulunması dikkati çekmişti.
Polonya, Moskova'nın Ukrayna'da başlattığı savaşa yanıt olarak Avrupa Birliği ülkelerine Rusya'dan petrol, gaz ve kömür alımını derhal durdurmasını çağrısı yaparken Polonya hükûmeti mayıs ayına kadar Rusya'dan kömür ithalatını ve 2022'nin sonuna kadar Rus petrolünü kullanmaya son vereceğini açıklamıştı.
Polonya, ihtiyacı olan petrolün yüzde 64'ünü, gazın yüzde 46'sını (yıllık yaklaşık 10,2 milyar metreküp) ve kömürün yüzde 15'ini Rusya'dan ithal ediyor. Avrupa Birliği ülkeleri arasında enerji ihtiyacı için Rusya'ya en bağımlı olan ülke Slovakya olurken Polonya, Litvanya ve Finlandiya'nın enerji ihtiyacının yaklaşık üçte ikisi Rusya'dan temin ediliyor.
Norveç gazını Polonya'ya getirmeyi amaçlayan Baltık gaz boru hattıyla bu yıl sonuna kadar ülkenin Rusya'ya olan doğal gaz bağımlılığının sona erdirilmesi hedefleniyor.
AB'DEN RUSYA'YA ŞANTAJ SUÇLAMASI
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Rus enerji şirketi Gazprom'un bazı AB üyesi ülkelere doğal gaz akışını kesmesinin ardından açıklamada bulundu.
Gazprom'un tek taraflı olarak Avrupa'daki müşterilere gaz tedarikini durdurduğuna işaret eden von der Leyen, bunun Rusya'nın doğal gazı bir şantaj aracı olarak kullanmaya yönelik girişimi olduğunu söyledi.
Von der Leyen, Rusya'nın Polonya ve Bulgaristan'a doğal gaz akışını kesmesinin "haksız ve kabul edilemez" olduğuna dikkati çekti.
Bu durumun Rusya'nın güvenilmez bir doğal gaz tedarikçisi olduğunu bir kez daha ortaya koyduğunu ifade eden von der Leyen, "Bu senaryoya karşı hazırlıklıyız." değerlendirmesinde bulundu.
Von der Leyen, AB üyesi bütün ülkelerle yakın temas halinde olduklarını, alternatif teslimatlar ve mümkün olan en iyi depolama seviyelerini sağlamak için çalıştıklarını kaydetti.
AB ülkelerinin böyle bir senaryo için acil durum planları oluşturduğunu anlatan von der Leyen, bu çerçevede gaz koordinasyon toplantısı yapıldığı bilgisini verdi.
Von der Leyen, AB ülkelerinin bu duruma ortak müdahale planı hazırladıklarını belirtti.
Doğal gazda alternatif kaynaklar bulmak için uluslararası ortaklarla çalışmaya devam edeceklerini bildiren von der Leyen, "Avrupa'da enerji arz güvenliğini sağlamak için Avrupa ve dünya liderleriyle çalışmaya devam edeceğiz." ifadesini kullandı.
Von der leyen, bu durumdan etkilenen AB üyesi ülkelerle birlik ve dayanışma içerisinde olduklarını kaydetti.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 23 Mart'ta doğal gaz satışı ödemelerinde Rus rublesine geçme planını duyurmuştu.
Putin'in 31 Mart'ta imzaladığı kararnameyle yürürlüğe giren yeni sisteme göre, Rus gazı alan ülkelerin, Gazprombank'tan hesap açmaları, ödemeleri bu bankaya yapmalarının ardından söz konusu fonlar Moskova Borsasında rubleye çevrilecek.
Putin, kararnameyi imzalamasının ardından yaptığı açıklamada, dost olmayan ülkeler yeni sistemi kabul etmezse gaz sözleşmelerinin durdurulacağını söylemişti.
Rus enerji şirketi Gazprom, rubleyle ödeme sistemine uymadıkları için Bulgaristan ve Polonya'ya doğal gaz sevkiyatını tümüyle durdurduğunu açıklamıştı.
Polonya, söz konusu adımın sözleşmenin ihlali olduğunu belirtmişti.
POLONYA'DAN TANK DESTEĞİ
Savaş haftalardır devam ediyor. Geçen haftalarda ise bazı Avrupalı ülkeler, Rusya'ya yaptırım kararlarının yanı sıra Ukrayna'ya askeri yardım yapma kararı almıştı. Bunlardan biri de savaşın ilk gününden beri Ukrayna'ya büyük destek veren Polonya idi. Polonya Ukrayna'ya tank teslimatı yaptığını açıkladı.
"YARDIMLARIMIZ SÜRECEK"
Polonya Başbakanı Mateusz Morawiecki, "Ukrayna'ya askeri alanda yardımlarımız devam ediyor. Bugün tankların teslimatını tamamladık. Fakat Ukraynalı dostlarımızın güvenliği için teslim edilen tankların sayısını paylaşmayacağız. Ukrayna'ya diğer alanlarda da desteğimiz sürecek, onlar bize yardım ediyor, biz de onlara" dedi.
"BÖYLE BİR TALEP YOK"
Morawiecki ayrıca, Polonya'nın NATO bünyesinde ABD ve Avrupa Birliği'nden (AB) yardım aldığını ve Polonya halkının kendini güvende hissetmesi gerektiğini belirtti. Morawiecki, Polonya'nın Ukrayna'ya uçak göndermeyi hala düşünülüp düşünmediği sorulduğunda, "Böyle bir zorunluluk yok, böyle bir talep yok" dedi.
UKRAYNA'NIN TESLİMİ REDDEDİLMİŞTİ
Geçtiğimiz mart ayında Polonya, tüm MiG-29 savaş jetlerini Almanya'daki Ramstein Hava Üssü'ne konuşlandırmaya ve ABD'nin hizmetine sunmaya hazır olduğunu belirtmişti. ABD ise Polonya'nın teklifini reddetmişti.
