Bitcoin ve kripto para kavramları hayatımıza girdiği günden beri bu piyasayla ilgili haberlerle sık sık karşılaşıyoruz. Antalya'da 45 yaşındaki Mustafa Gider adlı bir vatandaşın, anne, baba ve ablasını öldürdükten sonra intihar etmesinin ardından tüm mal varlığını Bitcoin'de kaybedip bunalıma girdiği ortaya çıkmıştı. Bir kumar gibi görülen Bitcoin'in amatör yatırımcılara yönelik oluşturduğu tehlikeyi Kadir Has Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. İsmail Hakkı Polat SABAH'a değerlendirdi.
SABAH'tan İsa Tatlıcan'a açıklamada bulunan Polat; Bitcoin 2008 yılında bir mail grubunda makale olarak kişi ya da kişiler tarafından ortaya atıldığını belirterek, "Yazılımının üretilmesi bir yıl sürdü. Soru şuydu; Herhangi bir para birimi kişi ve kurumlardan bağımsız olarak nasıl ortaya çıkarılırdı? Binlerce sunucuda çalışan, hacklenmesi çok zor bir kurallar manzumesi şeklinde ortaya çıktı. Sistem yazılımı icat edenlerin bile müdahale edemeyeceği 11 bin sunucuda çalışıyor. Bitcoin yazılımını icat edenler bugün müdahale etmek iste de 5 bin 500 sunucuyu hacklemeleri gerekecek." dedi.
BITCOIN YATIRIMCI İÇİN VAHŞİ KENYA ORMANIDIR
Bitcoin'in yükseliş ve düşünün iki nedeni olduğunu kaydeden Polat; "Günlük 900 Bitcoin dağıtılıyor. 4 yıl önce bu bin 800'dü. 8 yıl önce ise 3 bin 600'dü. Her 4 yılda bir üretim kısılıyor. 2013 yılında kara para ekonomisiyle karşılaştı. Uyuşturucu ve silah kaçakçılarının para birimi oldu. Bu insanlar paralarını Bitcoin'e çeviriyorlar. Kara para alışverişi bitince tekrar dolara çeviriyorlar. Bunlar FBI tarafından çökertildi. Bin dolara çıkan Bitcoin'in fiyatı 100 dolara kadar düştü. 2017 yılında bin dolardan 20 bin dolara çıktı. Sonra bir kriz oldu 3 bin dolara geriledi. Bitcoin takım elbiseli, kravatlı yatırımcıların bulunduğu bir ortam değil. Bitcoin bildiğiniz vahşi Kenya ormanıdır. İnsanlar buraya girdiği zaman kuralları olan bir borsa bekliyorlar." ifadelerini kullandı.
SPEKÜLASYON BITCOIN'İN DOĞASINDA VAR
Polat; "2017-2021 Bitcoin'in yükseliş yılı oldu. Ancak Bitcoin 4 yılda bir düşüşe geçer. Yani sert yükselişler ve sert düşüşler. Diyelim 2021 Bitcoin'in yükseliş yılı. Ancak burada bir fiyat garantisi yok. Mesela borsada bir hisse yüzde 10 düşerse işlem durdurulur. Çok hızlı yükseliyorsa soruşturma geçirir. Bitcoin'de ise böyle kurallar yok. İsteyen istediği parayı bastırır yükseltir, isteyen istediği parayı çeker düşürür. Spekülasyon Bitcoin'in doğası. Bunu herkes bilir. Borsa mesela yıllık yüzde 20 yükselirse olumlu algılanır. Bitcoin'de günlük yüzde 20 yükseliş, yüzde 20 düşüş normal bir gelişmedir." şeklinde konuştu.
KUMAR GİBİ GÖRENLER BÜTÜN PARASINI KAYBEDER
Nasıl bir grafik sergileyeceği bilinmeyen ne kadar yükselip ne kadar düşeceği kestirilemeyen bir yatırım aracına başvurmanın bir kumar olduğunu dile getiren Polat; sözlerini şöyle sürdürdü: "Sadece Bitcoin için söylemiyorum. Böyle bilinçsizce bir yatırımın zar atmaktan farkı var mıdır? Bu bilinçsizlik Bitcoin'de had safhada. Bitcoin bütün yatırım araçlarından daha karmaşık ve kuralsız. Bitcoin mantığında türetilmiş kripto paralar var. Bunların üreticileri de belli değil. Bitcoin'in 2140 yılına kadar bütün üretimi planlanmış. 11 bin sunucuda aynı kurallar işler. Diğerlerinde ise tam bir kuralsızlık vardır. Arkasında kim var ve ne kadar kripto para üretiliyor bilemiyoruz."
Kadir Has Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. İsmail Hakkı Polat
SOSYAL MEDYADAN GELEN 'TÜYO'LARA DİKKAT
Polat, sosyal medya ve kulaktan dolma tüyolara karşı uyararak Polat; "Bazı bilinçsiz yatırımcılar Twitter'da bir şey okuyor ve parasını Bitcoin ve türevlerine yatırıyor. Bunun bahis oynamaktan bir farkı var mı? Geçenlerde ironik bir tweet attım. O espiriyi anlamayan bazı insanlar Bitcoin'lerini satmışlar. "İsmail Hoca demek ki çok önemli bir tüyo aldı" demişler. Sonra bir video hazırlayıp "Arkadaşlar sadece benim sözümle kripto para alıp satıyorsanız kendinizi gözden geçirin" dedim. Evi arabayı satıp buraya girerseniz kaybedersiniz dedim. Sosyal medyadan gelen bilgiye kesinlikle sorgulayıcı yaklaşmak gerekir. 2-3 kaynaktan doğrulamalısınız diyeceğim ama bunlar da doğrulanabilecek bilgiler değil." dedi.
EVİNİ ARABANI SATARAK BU PİYASAYA GİRME
Bitcoin benzeri dijital yada kripto paraların deneysel ve düzeni olmayan piyasalar olduğuna dikkat çeken Polat; evi, arabayı satarak kripto para piyasalarına girilmemesi konusunda uyarıda bulundu.
Polat, "Bunların artış ve yükselişleri o kadar belirsiz ki insanların psikolojilerini etkiliyor. Sert yükseliş ve sert düşüşler ruhsal gerilime sebep oluyor. Evini ve arabasını satarak girenlerin bu piyasada olmaması lazım. Paramı yüze katlayayım kısa yoldan para kazanayım derseniz yanılırsınız. Burası 1 trilyon dolar piyasa değeri olan yüz milyon kişinin alım satım yaptığı bir alan. Gerçekten bu alanda işlem yapacaksanız bilinçli olmalısınız." diye konuştu.
KRİPTO PARANIN ÇALINMASI DA AYRI BİR SORUN
"Kripto paranın mantığını bilmiyorsanız, dijital okuryazarlığınız yoksa elinizdeki bu kripto paraları nasıl muhafaza edeceksiniz?" diye soran Polat; şu ifadeleri kullandı:
"Siz dijital güvenliğiniz nasıl sağlayacağınızı bilmiyorsanız, buradan aldığınız kullanıcı adı ve şifreyi bilgisayarın ana ekranında bırakıyorsanız, bilgisayarınızda bir güvenlik yoksa, alım satım yaptığınız yer bu risklere karşı bir güvenlik önlemi almıyorsa hackerların tehtidi altındasınız demektir. Siz bilinçsizseniz hesabınızı boşaltırlar. Dijital okur yazarlığınız yoksa bu piyasada istediğiniz parayı kazanın sonuçta kaybedersiniz."
DİJİTAL PARA CÜZDANLARINI MERKEZ BANKALARI AÇACAK
Bazı ülkelerde hukuki altyapı oluşturulmaya çalışıldığına işaret eden Polat, bu çalışmaların yetersiz olduğunu aktararak; "Şu anda en büyük sıkıntının dünyada parayı yönetenlerin bu sistemi anlaması olduğunu söyledi.
Polat; "Bitcoin hem bir ödeme aracı, hem de bir hisse senedi gibi bir varlık gösteriyor. Eğer devletler Bitcoin gibi dijital paralar üretecekse, yeni para politikaları ve yeni mevzuatlar gerekecek. Türkiye'de de Merkez Bankası bu konu üzerine çalışıyor. Vatandaşların dijital cüzdanları Merkez Bankaları tarafından açılacak. Bu standartlar yapılırken bankacılık sistemi zarar görmemeleri gerekir. Bu kolay üretilecek bir sistem değil. Türkiye coğrafi konumu gereği dijital para üretiminde çok avantajlı." açıklamasında bulundu.
DÜNYADA 100 MİLYON BITCOIN KULLANICISI VAR
Çin'in 8 yıldır Bitcoin'i bitirmeye çalıştığını ancak başaramadığını hatırlatan Polat; "Şimdi ABD'ye karşı kullanmaya çalışıyor. Rusya'da zaman zaman yasaklanıyor. Hindistan'da üçüncü kez yasaklandı. ABD gibi bir ülkede Bitcoin'i yasaklayamazsınız. Bankalarla belki bağlantısı kesilebilir ama bunun için çok geç. Bitcoin'in değeri 1 trilyon doları aştı. Dünyadaki 100 milyon Bitcoin alım satım yapmış insan var. Bitcoin'i yasaklarsanız bunların zararını da karşılamanız gerekir." dedi.
BITCOIN FİZİKİ PARANIN YERİNİ ALMAZ
Polat; "Şu anda 18 milyon 800 bin Bitcoin var. 2140 yılında bu rakamın 21 milyon olması planlanıyor. Fiziki para bitecek ve Bitcoin yerini alacak senaryosunu şu an için gerçekçi bulmuyorum. Devletler akılcı davranır ve kendi kripto paralarını oluştururlarsa yıkıcı etkisini hafifletebilirler. Yasakçı giderlerse yıkıcı etkisi yükselir. Şu anda bir ödeme değil değer saklama aracı olarak kullanılıyor. Pandemi nedeniyle gelebilecek hiper enflasyona karşı bir koruma amaçlı kullanılıyor." diyerek sözlerini tamamladı.
