Sakarlık hastalığı erkeklerde kızlara oranla daha fazla görülüyor. Üstelik bu hastalık karşısında uygulanan yanlış tutumları, çocukların öz güvenleri konusunda da sorunlar yaratabiliyor.Psikiyatrı Uzman Dr. Neslim Güvendeğer Doksat, çocuğunuzda sakarlık hastalığının olup olmadığını anlamanızı sağlayacak ipuçlarına değindi.
Nasıl bir hastalık?
Gelişimsel dispraksiler (gelişimsel koordinasyon bozukluğu), beyinden gelen mesajların vücudu tam yönetememesi nedeniyle ortaya çıkan, hareketlerin planlanması ve koordine edilmesiyle ilgili olan bir motor öğrenme bozukluğudur. Halk arasında sakarlık hastalığı olarak da bilinir. Bu hastalık tamamen beyinden köken alır. İlgili hareketin öğrenilmesine yönelik bilginin işlemlenme kapasitesinin beyinde tam olarak olgunlaşmamış olmasıyla ortaya çıkar. Bu şekilde, hareketlerin planlanmasıyla ilgili olarak beyinden vücuda gönderilen mesaj yeterli olarak aktarılamaz. Dispraksi terimi "yapma", "davranma" anlamındaki praksi kelimesinin kökeninden, dis ise (dys), Yunancada bozulmuş veya anormal anlamından gelir. Dispraksisi olan kişilerde yapılacak olan hareketin planlanması ve ne şekilde yapılacağı hususunda sorun vardır.
Görülme oranı
Gelişimsel dispraksi, hayat boyu süren bir rahatsızlık olup, erkeklerde kızlara oranla dört kat daha fazla görülür. Toplumda yüzde 5-6 oranında ortaya çıkabilir. Sakarlık hastalığı olan çocuklar, birbiriyle ilişkili olan hareketlerin planlanması ve yürütülmesinde belirgin sorun yaşarlar. Örnek olarak; düğme iliklemek, ayakkabılarını bağlamak, defter kaplamak, paket yapmak, düğüm yapmak gibi aktiviteler sayılabilir. Beyinden köken alan üç boyutlu idrak ve görsel algı ile ilgili olarak da sorun yaşadıklarından, geometri problemlerini idrak etme, görme ve çözmede de sorun yaşayabilirler. Özellikle çizili bir şemaya bakarak maket yapmak, satın alınmış olan çok parçalı eşyayı bir araya getirmek ve çok parçalı yap bozları tamamlamak gibi eylemlerde ciddi sorun yaşayabilirler. Böyle çocuklar aile içinde ve sınıfta sakar, beceriksiz, genel olarak yeteneksiz kişiler olarak bilinirler. Aile veya öğretmenler bu hastalığı yeterli düzeyde tanımadıkları için, profesyonel yardım alınmaz. Çocuklar, söz konusu olan yeteneklerini geliştiremedikleri için de beceriksiz bireyler olarak yetişkin hayata devam edebilir. Doğal olarak bu durum onların öz güveninde ve kendilerine olan saygılarında olumsuz tesir yaratır.
Belirtileri
Sakarlık hastalığına sıklıkla öğrenme ve iletişim bozuklukları da eşlik ediyor olabilir. Tedavisinde, diğer hastalıklara yönelik müdahalenin yapılmasıyla birlikte, özel eğitimin yeri de çok önemli. Çocuklarda sakarlık hastalığını anlamanıza yardımcı olacak birtakım belirtiler ve bunlar fark edildiği takdirde hemen bir psikiyatriste başvurmak çok önemli. İşte bu belirtiler...
