Çocuk Sağlığı, Hastalıkları ve Çocuk Endokrinolojisi Uzmanı Prof. Dr. Nesibe Andıran, çocuklarda boy kısalığı ve büyüme geriliğinin tespitini ve nelere dikkat edilmesi gerektiğini sizler için anlattı.
Çocuk gelişiminde ailelerin temel isteklerinden biri, çocuklarının büyüme sürecini sağlıklı bir şekilde atlatıp, ideal bir boy uzunluğuna sahip olmasıdır. Ancak aileler için normal ve anormal büyümeyi tespit etmek maalesef zor olabiliyor. Aslında çocuklarda yeterli büyüme, genel sağlığının da yerinde olduğunun en güçlü göstergesidir.
ÇOCUĞUN BOYUNUN BÜYÜME HIZI TAKİP EDİLMELİ!
Bir çocuğun büyümesini değerlendirmede en kritik faktör ise büyüme hızını belirlemektir. Büyüme hızının yaş ve cinsiyet için normal olup olmadığını belirlemenin çok basit yöntemi bulunuyor; çocuğun boyunun, büyüme eğrileri üzerinde işaretlenerek düzenli takip edilmesi. Doğru boy ölçümleri, 6 aylık-1 yıllık aralıklarla gerçekleştirilir ve eğri üzerinde işaretlenir. Grafik üzerindeki çocuğa özel büyüme eğrisi aynı persentil çizgisinden devam ediyorsa çocuğun büyüme hızı normaldir. Ancak büyüme eğrisi alt çizgiye düşüyor, yani çocuğun boyu persentil kaybediyorsa, büyüme hızı yaş ve cinse özel standart büyüme hızlarından düşüktür. Büyüme hızları düşük olan bu çocukların, çocuk endokrin uzmanı tarafından mutlaka değerlendirilmesi ve takibe alınması gerekir. Ek olarak boyu 3 persentil altında kalan bütün çocuklar, çocuk endokrin uzmanına yönlendirilmelidir.
ÇOCUKLARDA BÜYÜME SÜRECİ DİKKATLE İZLENMELİDİR!
Ciddi boy kısalığı olanlar (boy ölçümü yaş ve cinse göre 3 persentilin altı) ve büyüme hızı olması gerekenden düşük olanlar vakit kaybı yaşanmadan bir uzman tarafından değerlendirilmelidir. Bu durumlarda önemli bir tetkik de kemik yaşının, yani iskelet olgunlaşmasının belirlenmesidir. İskelet olgunlaşması sol el filmi, yani radyografi ile değerlendirilir. Röntgendeki hastanın el kemiklerinin ve epifiz merkezlerinin görünümü, yaş ve cinsiyete uygun belirlenmiş standartlarla karşılaştırılır. Büyüme geriliğine neden olan birçok hormonal hastalık aslında iskelet olgunlaşmasında da bir gecikmeye neden olabilir. Bu nedenle olgunlaşma gecikmesi, yani kemik yaşı geriliği bulgusu tek bir özel durumun belirtisi değildir. Uzman tarafından muayene ve ek tetkiklerle büyüme geriliğinin nedeninin belirlenerek tedavi başlanması gereklidir. Erken teşhis ve tedavi, sonucun daha başarılı olmasını sağlar.
