Zekâ düzeyinin yüzde 50 oranında genetik olduğu kanıtlandı. Şimdi araştırmacılar genlerle oynanarak "üstün zekâlar ortaya çıkar mı" sorusunu araştırıyor. İskoçya'da 3 bin kişi üzerinde yapılan bir araştırmanın sonuçlarına göre insanların zekâsının yüzde 50'si genetik yapıdan kaynaklanıyor. Daha önce zekânın bir veya iki tane genin sonucu olduğu düşünülüyordu ancak bilim adamları aslında yüzlerce veya binlerce genin zekâyı etkilediğini keşfettiler. Her gen zekânın başka bir yönünü belirliyor. Bunu kanıtlamak ve araştırma için 3 bin 311 kişinin DNA yapısı incelendi. Bilgi ve problem çözme yeteneği gibi iki farklı zekâ tipi arasındaki bağlantıya bakıldı. İnsanların arasındaki hafıza konusundaki farklıklarının yüzde 40'ı ile problem çözmede görülen farkların yüzde 50'sinin temelinde genler olduğu görüldü. Bu sonuçlar da "Molecular Psychiatry" dergisinde yayımlandı.
YAŞLAR ARASINDA FARKLILIK
Edinburgh Üniversitesi'nden Ian Deary'nin liderliğini yaptığı araştırmanın bir sonraki safhasında da hangi genin zekâyı en fazla etkilediğini saptama çalışmaları yapılacak. Ayrıca yapılan çalışmalarda insanların zekâsının niye 11 ve 80 yaş arasında değiştiği araştırılacak. Avustralya'daki Queensland Tıbbi Araştırma Enstitüsü'nde istatistik genetiği profesörü olan Peter Visscher yapılan çalışmanın sonuçlarını, "Zekâ için eğitim gibi çevresel faktörlerin yanında insanın genetik yapısı da önemlidir" diye yorumluyor.
DOÇ. DR. SERDAR DAĞ / Nörolog
Zekâ seviyesi doğuştan bellidir
Zekâda
genetik etki çok önemli. Ne kadar iyi eğitim alırsak alalım, ne kadar iyi çevresel faktör olursa olsun, zekâ ancak genetik olarak belli olan kapasitesi kadar gelişir. Bir olay karşısında olasılıkları tahmin etme ancak zekâ ile olur. Bu olasılıklar içinden, en can alıcı olanı tahmin eden insan en zeki olanıdır, yani zekâyı bu belirler. Zekâyı kullanmada çevrenin ve eğitimin etkisi çok büyüktür. Fakat zekâ kapasitesi tamamen genetik yapı ile alakalı. Bu genlerle oynama kişinin zekâsını değiştirmez çünkü insan doğarken zekâ seviyesi kodlanmış olarak yani belli olarak doğar.
ŞENAY YILMAZ / Çocuk Gelişim Uzmanı:
Kızlar zekâlarını annelerinden alıyor
Kesinlikle
katılıyorum. Ben yıllardır zekânın yüzde 40'ını genlerin belirlediğini savunurum. Sağlıklı DNA yapısına sahip bireylerin zekâsı iyi çocukları olmasını buna bağlıyorum. Zihinsel engeli olan çocuklardaki durum gibi. Yani öğrenme bozuklukları hamilelik ve doğum sonrası çok çok travmatik bir durum olmadığı sürece anne ve babanın genleri belirliyor. Hatta son yapılan araştırmalar kızların zekâsını annenin genlerinin belirlediğini ortaya koyuyor.
DR. SABRİ YURDAKUL / Psikiyatr
Üstün zekâlı ırklar mümkün
Özellikle zekâda genetik faktörlerin etkisi olduğuna inanıyorum. Üstün zekâlı çocukların bu durumunu genetik faktörlerle açıklamak daha mümkün. Ancak genetik faktörler dediğimiz zaman sadece anne-babadan değil, amcalardan, halalardan, dedelerden, birkaç nesil öncelerden gelen insanları da göz önüne almak gerekir. Ancak zekâ bir kapasitedir. İyi eğitim zekâ seviyesini yükseltir. Genlerle oynanılırsa da daha üstün zekâlı bir ırk yakalanabileceğini düşünüyorum.
Didem SEYMEN- Birke TUNÇ / SAĞLIK SERVİSİ
