Yaklaşık 8.5 milyon engelli vatandaşın kamuya açık alanlarda, işyerlerinde, evde, sokakta uğradığı her türlü ayrımcılık yasaklanıyor.
Özürlüler Kanunu'nun yerine geçecek Engelliler Hakkında Kanun Tasarısı Taslağı'nda ayrımcılık "doğrudan, dolaylı ve engelliğe dayalı" olarak ilk defa bu kadar ayrıntılı ve net tanımlanıyor. Buna göre "engellinin hak ve özgürlüklerden eşit şekilde yararlanmasını engelleyen, kısıtlayan veya zorlaştıran her türlü farklı muamele ile görünüşte ayrımcı olmayan her türlü eylem, işlem ve uygulamalar sonucunda, engellinin hak ve özgürlüklerden yararlanması bakımından dezavantajlı bir konuma sokulmasına" neden olan her türlü uygulama yasaklanacak. "Doğrudan ve dolaylı ayrımcılık dâhil olmak üzere engelliliğe dayalı her tür ayrımcılık yasaktır" ifadesinin açıkça yer aldığı taslakta, "siyasi, ekonomik, sosyal, kültürel, medeni veya herhangi bir alanda insan hak ve özgürlüklerinin tam ve diğerleri ile eşit koşullar altında kullanılması veya bunlardan yararlanılması önünde engelliliğe dayalı olarak gerçekleştirilen her türlü ayrım, dışlama veya kısıtlama" da "ayrımcılık" sayılacak. Hazırlanan yasa taslağında engellilere yönelik doğrudan ve dolaylı her türlü ayrımcılık, TCK'nın "dil, din, ırk, özürlülük, siyasi düşünce, mezhep" gibi sebeplerle ayrımcılığı düzenleyen 122'nci maddesi çerçevesinde değerlendirilecek. Bu çerçevede engelliye ayrımcılık yapanlara 6 aydan 1 yıla kadar hapis cezaları verilecek. Aile Bakanlığı, engellilerin kamuya açık alanlarda rahatça ulaşımını sağlamayan kuruluşları da 5 bin lira ile 500 bin lira arasında para cezalarına çarptırabilecek. Bakanlık tarafından kesilecek para cezaları, yine engelliler için gerçekleştirilecek projelerde kullanılacak.
DEVLET ENGELLİ SAYMADI
Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan, Yusuf Aslan'ın idam edildiği 6 Mayıs 1972 gecesi protesto için eylem yapan hukuk fakültesi öğrencisi 23 yaşındaki İbrahim Çenet'in elinde bomba patladı. İki kolu ve bir bacağını kaybeden Çenet, 1968 - 1998 yılları arasında toplamda 7. 5 yıl cezaevinde kaldı. 1990'da alınan kararla, 6 yıl resmi olarak sürgün edildi. İsveç'ten 1998'de dönebildi. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirip, Sorbon Üniversitesi'nde Fransız Dili ve Edebiyatı ile Etimoloji eğitimi alan üç çocuk babası 64 yaşındaki Çenet Sosyal Güvenlik Kurumu'na engellilerin emekli olması için gerekli gün primi ödendiği ve emekli olmak istediğine dair başvurdu. Osmaniye Devlet Hastanesi'nden yüzde 96 engelli raporu olan Çenet'in, Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü ise çalışma gücünün yüzde 60'ını kaybetmediğine dair karar verdi, malulen emekliliğine karşı çıktı. Ankara'daki Yüksek Sağlık Kurulu'na başvuracak olan Çenet, sonuç alamazsa hukuki mücadele başlatacak.
TEKERLEKLİ SANDALYEDE SEMA
Konya'da
20 yıl önce damar tıkanıklığı nedeniyle sağ bacağı kesilen evli ve 4 çocuk babası Mustafa Sami Onay (53) sema dönmekten vazgeçmedi. Engelli Semazenler Grubu'nun kurulmasını sağlayan Onay, öldükten sonra da bacağının bulunduğu yere gömülmek istiyor. "Mevlevilik benim aile kültürümden geliyor" diyen Mustafa Sami Onay, "Ben daha ilkokul sıralarında sema ayinlerine katılmaya başladım. Semazenlik benim için bir tutku ve onun verdiği mutluluğu hiçbir şeye değişmem. Semazenlik bana doğru insan olmayı öğretti. Bacağım kesildiğinde onun sayesinde hayata hiç küsmedim ve engelli olduktan sonra da semazenliğe devam ettim"dedi. 5 yıl önce Engelli Semazenler Grubu'nu kuran Onay, "Engelli olduktan sonra artık engelliler için ne yapabilirim diye düşündüm. Gönülden bağlı olduğum semazenliği devam ettirmek istiyordum. Konya Büyükşehir Belediyesi'nin desteği ile dünyada bir ilk olan Engelli Semazenler Grubu'nu kurduk. Gruba kendi içimizde 'Hediyesini peşin alan canlılar grubu' diyoruz. Çünkü Allah bizim bir parçamızı alarak bize bir hediye verdi"dedi. Kesilen bacağını aile kabristanına gömdüklerini söyleyen Onay, "Her Cuma kesik bacağımı ziyaret edip dua ediyorum" dedi.
AYRI DEĞİL 'AYRICALIKLI' HİZMET
Kanun taslağı ile bakım hizmetlerinde de kurumsal temelli yapı değil, engellinin evde ailesinin yanında desteklenip bakılacağı "toplum" temelli yapı getirilecek. Engelli çocuklar için ayrı parklar değil, var olan parklar onlara uygun hale getirilecek. Engellinin toplumdan soyutlanması yerine, toplum içine karışacağı, sosyalleşeceği adımlar atılacak.
